In deze nieuwsbrief de vraag: ‘Wie is Tamarix?’
In Slot Loevestein vond het auteursfestival plaats. Op de eerste dag mocht ik een lezing verzorgen met de titel: Bezielde verhalen met een utopisch perspectief.
Laat je inspireren.
Bezielde verhalen met een utopisch perspectief
Schrijven is een drang van binnenuit. Maar wat is schrijfdrang? Is het een product van ijdelheid, de behoefte om je in de publieke belangstelling te plaatsen, een vorm van exhibitionisme? Ik zou mezelf tekort doen mijn schrijfdrang te beperken tot behoeften van mijn ego. De drijfveren en motivaties komen niet uit het ego voort. De bron van mijn schrijfdrang is een innerlijke stem. Het is de stem van het hart, de ziel. Ik leerde deze stem kennen en ernaar te luisteren. Waar en hoe hoorde ik deze stem voor het eerst?
In mijn jonge jaren ontbeerde ik koestering en liefde. Er werd mij geen visie op het leven aangereikt. Ik ging als ziel zonder ankers de wereld in met pijn, eenzaamheid en het gevoel nergens bij te horen. Tot mijn dertigste levensjaar droeg ik een rugzak mee met verdriet, eenzaamheid én wrok. Depressie en alcohol werden stalkers van mijn dolende ziel. Tot een dam, die mijn verdriet tegenhield, doorbrak. Ik liet het verdriet vrijuit stromen. En in die stroom was er een stem in de vorm van een gedicht. Ik had nog nooit gedicht. Ik was ook niet van plan te dichten. Het gedicht werd mij als het ware aangereikt, in een complete vorm. Het waren de volgende woorden:
Te kort leerde zijn jeugd hem
als een kind te leven,
de jonge jaren rafels
als spinrag in zijn brein.
Het kind in hem
leek eeuwen gestorven reeds te zijn.
Maar stormen bliezen spinrag
het rafelig gordijn
Het kind bleek niet gestorven
verborgen slechts te zijn.
Met felle barensweeën
met pijn en ademnood
wordt het kind in hem herboren.
‘t Is immers al zo groot.
Ik was perplex. Haastig zocht ik pen en papier en schreef de woorden op. Deze woorden hadden een levensveranderende invloed. Dat ging niet met het omzetten van een knop. Via diverse wegen en omwegen ontmoette ik mijn diepere zelf.
Utopische hoop
Ik stelde me later de vraag: ‘wie stuurt mijn pen?’ Is er een stuurman? Ben ik dat zelf? Of is er een kracht die mij leidt, mij vragen voorhoudt en mij essentiële inzichten aanreikt? Ik ontdekte dat er zo’n kracht is. Het is de ziel van het onbevangen, magische kind (een kind waarmee we geboren worden en dat – zo denk ik – in ieder mens huist). Een kind dat weet dat dromen even werkelijk zijn als de materiële wereld. Een onbevangen, magisch kind dat gelooft in dromen en weet dat dromen mogelijkheden laten zien. Het is een onbevangen geest die richting geeft op momenten van mismoedigheid en wanhoop.
We hebben behoefte aan dagelijks brood. Maar we hebben evenzeer nood aan levensverhalen, verhalen die ons wijzer maken. We snakken naar verhalen van hoop!
Ernst Simon Bloch, de Duitse atheïstisch filosoof uit de vorige eeuw, schreef: ‘Veel hoop kan een illusie blijken te zijn, maar utopische hoop kan wijzen op reële menselijke wensen en drijfveren’. Aansluitend bij deze woorden besef ik dat in ons bewustzijn het verlangen én het weten huist van de mogelijkheid van een wereld waarin vrede, liefde en verbinding wezenskenmerken zijn.
Mythisch bewustzijn
Alles is met alles verbonden. Deze gedachte sluit aan bij wat Joseph Campbell ons aanreikt. Bij velen zal zijn naam het hart sneller doen kloppen. Maar voor wie hem niet kent: Joseph Campbell was literatuurwetenschapper, geboren in New York. Als jongeman (hij leefde van 1904 – 1987) werd hij diep geraakt door de cultuur en de mythen van de Native Americans, de oorspronkelijke inheemse volkeren van Amerika. Daarmee begon zijn passie voor mythische verhalen. Een passie die hem aanzette tot een levenslange studie van de overeenkomsten in dergelijke verhalen.
Hij concludeerde dat wij mensen een mythisch bewustzijn hebben. Dat bewustzijn maakt het mogelijk om geboeid te raken door verhalen die eeuwenoud zijn, verhalen uit andere culturen, verhalen over vreemde wezens, verhalen uit de Griekse tijd, verhalen van de Aboriginals uit Australië, verhalen uit Zuid Amerika, of van de Inuit uit Alaska, Canada, Groenland en Rusland.
Volgens Campbell staat ieder mens voor de uitdaging om levensavonturen aan te gaan en fundamentele levensproblemen op te lossen. Natuurlijk, men kan aarzelen een avontuur aan te gaan. Angst kan je weerhouden. Maar soms is er een kracht die je beweegt een drempel over te gaan, een onbekende wereld in te stappen. Aanvankelijk kan het avontuur voorspoedig verlopen. Tot er een omslag komt. Je wordt voor hindernissen geplaatst en moet monsters bevechten. Joseph Campbell verbond zijn opvattingen over mythologie met inzichten uit de psychologie. Zijn idee is dat we bij uitdagingen in de buitenwereld tegen onszelf aanlopen en dan worden gedwongen naar binnen te kijken. Om ons te bevrijden van monsters in ons onderbewuste: de angsten en spoken van het ego-gerichte denken.
Volgens Campbell is er een brandende behoefte bij mensen om wezenlijke bezieling te vinden. In zijn opvatting slaan mythische verhalen een brug tussen het persoonlijk bewustzijn en het besef dat we deel uitmaken van iets groters. De mythe, zo stelt hij, laat je leven zien als een gedicht waarvan jezelf deel uitmaakt. Een gedicht in de vorm van daden en avonturen. Een gedicht dat je het gevoel geeft in overeenstemming te leven met het universele.
Mensen hebben zich in alle eeuwen en in alle culturen gelaafd aan mythische verhalen. Dergelijke verhalen prikkelen. Dergelijke verhalen geven betekenis aan de ontwikkeling van de mens en zijn zielenreis hier op aarde. Ze vertellen over successen, mislukkingen, uitdagingen en oplossingen. Met mijn schrijfdrang sluit ik daarop aan.
Utopia?
Ik wil mensen prikkelen hun bezieling te vinden of te hervinden. Met mijn boeken wil ik daar bijdragen aan leveren. Als schrijver leen ik mijn eigen worstelingen, levenservaringen en levensinzichten aan romanfiguren. Dat komt uit de verf en blijft leesbaar als ik één en ander zelf heb doorleefd en er met distantie naar kan kijken. In dat opzicht is schrijven geen therapie, maar een levensvervulling, een bezielde activiteit.
Rond mijn zeventigste begon ik met publiceren. Als eerste een autobiografisch verhaal: Waar een wil is, is een omweg. Met als ondertitel: Een ziel op zoek naar zin. Dit verhaal vertelt hoe een gekwetst kind op zoek gaat naar vergeving en liefde: een utopisch perspectief. Daarna schreef ik een filosofische dichtbundel en enkele romans. Dit jaar verscheen mijn recente boek De Feministische dominee en haar liefde voor Moeder Aarde. Ook weer een verhaal met een utopisch perspectief.
Maar wat is het leven als we niet op zoek blijven naar Utopia? Ik citeer Oscar Wilde: Een wereldkaart waarop het land Utopia ontbreekt, is de moeite van het bekijken niet waard.
Leven zonder hoop is ophouden met leven
Mijn overtuiging is dat veel mensen verlangen naar bezielde verhalen. Het is het verlangen naar verhalen die een alternatief laten zien voor de cultuur van ik-gerichtheid, een wijdverbreide cultuur die maatschappelijke weefsels uit elkaar trekt. Velen verlangen naar verhalen die laten zien dat er alternatieven zijn voor een wereld van ongeremde productie en consumptie in een economie die teert op uitbuiting van mensen, dieren en natuur en die ecologische catastrofes veroorzaakt. Men verlangt naar verhalen met hoop.
Hoop is geen naïviteit, hoop is een tegengif tegen verbittering en cynisme. Dit zijn woorden van de Russisch romanschrijver Dostojewski. Ik sluit me daar van harte bij aan als schrijver van hoopvolle verhalen en als ‘zielsactivist’.
Naast het statement van Dostojewski rond ik af met een een song van Vanessa Forbes, een zangeres uit Australië (uit haar album Love Letters from the Universe).
In this moment
Do what you want
Cos today paves the way
For tomorrows dream to come true
In this moment
Dream what you want
Yeah your dreams
Are like spinning gold
And in them the future they hold
And I, I want to fly free
And live my highest destiny
And all I desire I create
As I walk hand in hand with Divine
Wat is uw utopisch perspectief? Wat zijn uw dromen? Waar gelooft u ten diepste in? Wat geeft u houvast en richting?
———————————————————————————————-
Wie is Tamarix?
Zuidwest-Kreta kent een overweldigende natuur met ruige, rotsachtige bergen in grillige vormen. Struiken, heesters en bomen sieren de hellingen, als ware het groen confetti. Er dwalen in het wild ranke, soepele geiten. De wind uit het noorden waait door de valleien en kloven naar het zuiden. Ze werken als windtunnels waardoor de wind soms stormkracht aanneemt.
Onder de intense zon, die loodrecht boven de stranden en baaien van de zuidkust staat, tref je ze aan: noeste Tamarix-bomen. Bomen met stevige stammen en kleine zachtgroene blaadjes. Sterke bomen, goed bestand tegen het zout van de zee. Symbolen van volharding. Onder deze bomen ontstond een episch verhaal: ‘De mythe van Tamarix. Een modern epos over haat, lust en liefde’.
Ik tekende het contract voor de uitgave van dit mythisch verhaal met Rinus van Uitgeverij Van Warven (zie foto). Op zaterdagmiddag 11 april presenteer ik dit bijzonder boek in De Grote Kerk in Dordrecht. Noteer alvast de datum, van half drie tot vijf uur. Ik ga in op de achtergronden van dit boek, er is ruimte voor gesprek en ontmoeting, en er is een rondleiding met gids door de prachtige, monumentale kerk. Wil je erbij zijn en je alvast verzekeren van een plaats? Mail dan ‘reserveren voor 11 april’ naar: wouter@zinenzen.nl
Preview…
In de ruige omgeving op Zuidwest-Kreta dwaalt Mikos. Hij draagt de last van een ontspoord gezin. Op zijn omzwervingen ontmoet hij Tamarix, een jonge vrouw vol levenslust. En dan…welke beproevingen moet hij doorstaan?
Wie is Tamarix?
Geef een reactie