Mijn vader is in 1937 verschillende keren van Den Haag naar Utrecht gefietst en zeer waarschijnlijk deed hij dat om bij de vredesmanifestaties te zijn. Feit is dat in mei 1937 in Utrecht enorm populaire manifestaties voor de vrede plaatsvonden op initiatief van de Oxfordgroep. Ik ging in 1983 in Den Haag de straat op met ruim een miljoen mensen op om te demonstreren tegen kruisraketten. Nu in 1925 bloeien nieuwe vredesbewegingen op. Steeds bij dreigende wapenwedloop roeren wij pacifisten ons. Hoe ging dat in 1937?
De OXFORDGROEP (waarvan in 2001 de naam is veranderd in Initiatives of Change) is het geesteskind van de Amerikaanse dominee Frank Buchman. Zijn boodschap: “Verbeter de wereld, begin met jezelf, maar laat je leiden door God”. In 1934 komt de 90-jarige Frits Philips met de Oxfordgroep in aanraking en hij wordt een aanhanger. In 1937 organiseert het buitenlandse team rondom Buchman in Nederland een grote internationale vijfdaagse manifestatie in Utrecht. ” Nieuw Nederland loopt van stapel’ begint op Hemelvaartsdag 6 mei 1937 en bereikt haar hoogtepunt op Pinksterzondag. Honderdduizend mensen bezoeken de talrijke bijeenkomsten. Het klokkenspel van de Dom speelde het ‘Bruggenbouwerslied’. De originele Nederlandse versie van dit veel door aanhangers gezongen ‘Bruggenbouwerslied van George M.Fraser 1936 is:
‘Staand op vaste gronden. Strand aan strand verbonden, Spant de brug
Staand op vaste gronden, strand aan strand verbonden, spant de brug, sterk zijn rug, waar Gods plan wordt gevonden. Als land bindt zich aan land, volk aan volk, houden wij stand. Nauw saam verbonden, op vaste gronden bouwende aan Gods plan. Een brug van man tot man’ (De Loor).
De journalist Herman Salomonson maakte speciaal voor deze gelegenheid een lied op de wijs van ‘In naam van Oranje doe open de poort’:
Wij luiden nu juichend Nieuw Nederland in. We stellen de wereld een daad. Omver met de wallen, dit is het begin. Het einde van tweedracht en haat’.
Het wordt een beweging met koninklijke goedkeuring: koningin Wilhelmina houdt op 16 januari 1939 voor de radio een rede onder de titel MORELE EN GEESTELIJKE HERBEWAPENING – de nieuwe naam van de Nederlandse tak van de Oxfordgroep.. Wilhelmina had al eerder de internationale vredesbeweging gesteund die in 1898 op gang was gekomen; op initiatief van de Russische tsaar Nicholas II. Tijdens de tweede vredesconferentie in 1907 in de Ridderzaal in den Haag was symbolisch de eerste steen gelegd voor de bouw van het Vredespaleis in 1913. De derde conferentie zou in 1915 in het Vredespaleis plaatsvinden maar werd door de eerste wereldoorlog afgelast. Het Vredespaleis is nog steeds het permanent hof voor arbitrage, het internationaal gerechtshof van de Verenigde Naties etc..
