Op meer dan de helft van de aardbeien (67%), kropsla (62%) en druiven (52%) zitten resten van PFAS-pesticiden. Dit blijkt uit een analyse van Pesticide Action Network (PAN-NL) van de meest recente residumetingen van de NVWA op groente en fruit in winkels. Op 20% van het onderzochte fruit en op 21% van de groente zitten één of meer PFAS-pesticiden. Er zijn ook groente en fruit waar de NVWA geen PFAS-pesticiden op vond: asperges, rode kool, bloemkool, spitskool, spruitjes, knolvenkel en ananas.
Margriet Mantingh, voorzitter PAN-NL: “PFAS is de onzichtbare gast bij de meeste mensen aan tafel. Wij vinden het absurd dat er nog steeds opzettelijk PFAS op eten wordt gespoten.”
De NVWA controleert jaarlijks via steekproeven of levensmiddelen, waaronder groente en fruit, vervuild zijn met resten van bestrijdingsmiddelen. Dat doen ze door monsters te nemen in winkels en distributiecentra en deze te laten analyseren. PAN-NL analyseerde op haar beurt weer deze duizenden testgegevens van de NVWA uit de meest recente gepubliceerde drie jaar: 2021-2023. Met deze gegevens stelde PAN-NL haar PesticidenEetwijzer samen, die consumenten voorlicht over de vervuiling op gangbare groente en fruit met pesticiden. Nu heeft PAN-NL ook specifiek naar de vervuiling met PFAS gekeken.
In de Europese Unie zijn nog steeds meer dan 30 PFAS-pesticiden toegelaten. Vaak worden er aan een pesticide nog hulpstoffen toegevoegd, bijvoorbeeld als schuimmiddel of als hechtingsmiddel aan de plant. Ook dat zijn regelmatig PFAS. PFAS worden ook wel de ‘forever chemicals’ genoemd omdat ze nauwelijks of niet afbreken en ophopen in je lichaam of het milieu. PFAS kunnen kankerverwekkend zijn, je hormoonhuishouding verstoren, je vruchtbaarheid aantasten of heel giftig zijn voor het waterleven.
Toch zijn deze stoffen door de toezichthouders goedgekeurd. PFAS-chemicaliën worden tegenwoordig aan allerhande producten toegevoegd zoals schoonmaakmiddelen, coatings, verven en elektronica. Mede op initiatief van Nederland is er een voorstel ingediend die de meeste PFAS in Europa verbiedt. PFAS-pesticiden worden helaas uitgezonderd van dit verbod vanwege de reden dat pesticiden al onder de pesticidenwetgeving vallen. Groente en fruit blijven zo met PFAS bespoten worden. Deze week nog publiceerde de Duitse overheid een beoordeling over TFA, een afbraakproduct van PFAS, waarbij het als giftig voor de voortplanting is gekenmerkt. De Duitse publicatie toont aan dat TFA een negatieve invloed kan hebben tijdens de zwangerschap en de ontwikkeling van kinderen. PAN vindt dat de extreme persistentie en toenemende aanwezigheid ervan in het milieu en de watervoorraden dringend regelgevende maatregelen vereisen om alle stoffen die worden afgebroken tot TFA te verbieden. PFAS-pesticiden moeten onmiddellijk worden verboden.
Een eerder onderzoek van onder andere PAN Europe naar PFAS-pesticiden in groente en fruit bracht aan het licht, dat in de periode 2011- 2021 de gemiddelde besmetting van groente en fruit met PFAS-pesticiden, in zowel Nederland als Europa, enorm toenam. Nederlands fruit en groente bleken zelfs vaker besmet dan die uit het buitenland.
