Feestelijke berichten in de Chinese media over het schrappen van Radio Free Asia en Voice of America door de Amerikaanse regering heeft geleid tot wijdverspreide bezorgdheid onder Tibetanen die in Tibet wonen en vrezen dat ze niet langer toegang zullen hebben tot ongecensureerd nieuws in hun eigen taal, aldus bronnen in de regio.
Maar Tibetanen zeggen opgelucht te zijn dat Radio Free Asia nog steeds uitzendt in de regio, ondanks de beëindiging op 15 maart van de door het Congres goedgekeurde federale subsidies die de redactioneel onafhankelijke nieuwsdienst financieren.
‘We zien jullie nog steeds. We horen jullie nog steeds,’ zei een van de bronnen in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa op donderdag, slechts enkele dagen nadat de abrupte bezuiniging op de fondsen van RFA de nieuwszender dwong om een groot deel van zijn personeel in het hoofdkantoor in Washington op non-actief te stellen.
‘Vrijheidsbaken ingestort’
Chinese media en Pekings leger van nationalistische ‘kleine roze’ commentatoren verwelkomden het nieuws over RFA en VOA, waarbij het staatsbedrijf Beijing Daily verklaarde dat het ‘baken van vrijheid is ingestort’ en dat ‘de Amerikaanse hegemonie uiteindelijk zal vergaan onder wereldwijde veroordeling’.
Met minder personeel bieden de negen taaldiensten van RFA – waaronder Tibetaans, Mandarijn en Oeigoer – beperkte nieuwsupdates via de website, sociale media en radio in regio’s in Azië met weinig of geen persvrijheid, van Noord-Korea en China tot Cambodja en Myanmar.
Onder Mao Zedong vielen communistische Chinese troepen in 1950 Tibet binnen en annexeerden het. Sindsdien heeft Beijing het dagelijks leven in Tibet stevig in zijn greep gehouden door de Tibetaanse cultuur, de taal en boeddhistische praktijken te onderdrukken en tegelijkertijd te proberen de Tibetanen te assimileren in de Han-Chinese cultuur.
Stiekem afstemmen
In Tibet dient RFA als een zeldzame bron van feitelijk, actueel nieuws en informatie over binnenlandse en internationale zaken en over de Tibetaanse spirituele leider, de Dalai Lama, die in Noord-India woont, en Tibetanen in het buitenland. Veel Tibetanen riskeren hun eigen veiligheid om stiekem af te stemmen op RFA en VOA en te luisteren naar deze uitzendingen, die de Chinese regering vaak heeft gestoord, volgens voormalige politieke gevangenen, Tibetanen, rechtenorganisaties en buitenlandse toeristen.
Chinese ambtenaren hebben ook honderden ‘illegale’ schotelantennes vernietigd of in beslag genomen, waarbij inbeslagnames gebruikelijk zijn in de Tibetaanse Autonome Regio en de Tibetaanse gebieden in de provincies Sichuan, Qinghai, Gansu en Yunnan. De toegang tot de nieuwswebsite en sociale platforms van RFA Tibetan is ook geblokkeerd. Sommige Tibetanen gebruiken echter digitale omzeilingstools om China’s ‘Grote Firewall’ te omzeilen, die de toegang tot veel westerse websites en nieuwsbronnen censureert en blokkeert, waaronder X, voorheen bekend als Twitter.
Veroordelingen
Tibetanen die betrapt worden op het luisteren naar RFA of VOA of het delen van informatie met buitenlandse media, kunnen gearresteerd worden. Sommigen zijn veroordeeld tot meerdere jaren gevangenisstraf. ‘Honderdduizenden Tibetanen die in Tibet wonen – monniken, nonnen, nomaden, boeren en andere leken – proberen op alle mogelijke manieren af te stemmen op RFA en VOA,’ zei de voormalige politieke gevangene Golog Jigme Gyatso, die verschillende keren door Chinese functionarissen werd vastgehouden omdat hij luisterde naar en deelnam aan discussies op RFA Tibetan. Andere voormalige Tibetaanse politieke gevangenen en activisten toonden zich ook bezorgd dat RFA en VOA hun activiteiten zouden kunnen staken, omdat ze de Tibetanen in hun eigen taal van informatie voorzien.
RFA begon haar eerste uitzendingen in China in het Mandarijn op 29 september 1996 en in het Tibetaans een paar maanden later, op 2 december 1996.
