• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Achtergronden » Tweespraak – ‘Gedachtes krijgen gewicht, omdat ze passen in een bepaald geloof’

Tweespraak – ‘Gedachtes krijgen gewicht, omdat ze passen in een bepaald geloof’

28 augustus 2017 door Rob van Boven en Luuk Mur

Vandaag deel zestien in de serie Tweespraak. De auteurs -psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur, praten over verschillen en overeenkomsten tussen psychotherapie en Dzogchen. De lezer wordt van harte uitgenodigd om mee te praten.

Luuk: Meditatie wordt vaak als de belangrijkste methode gezien om spiritueel wakker te worden. Bij mediteren maak je je los van je verplichtingen en afleidingen, waardoor er een optimale situatie ontstaat om in rust te komen in relatie met de overlever. Zoals inmiddels bekend is de overlever in het geheel niet spiritueel geïnteresseerd. Integendeel zelfs, deze is bezig zich te handhaven in zijn wereld van ik tegenover de ander. Hij probeert zich aan te passen aan afspraken, gewoontes en de maatschappelijke tredmolen. Hij probeert controle te houden op het leven, hij overwaardeert het verleden en bereidt zich voor op de toekomst, hij is verslaafd aan tijd, denken, vergelijken en oordelen. Nee, de overlever wil niet in het huidige moment leven. Die begrijpt niets van wat Boeddha ontdekte, namelijk dat tijdloos leven essentieel is voor het bereiken van nirwana. De overlever voelt zich thuis in het ‘goede tijden, slechte tijden’ drama van samsara. Hij kan en wil zich niets voorstellen bij de tijdloosheid van het NU.

Door te mediteren creëer je een optimale situatie om je volledige aandacht te richten op een diepere dimensie van wie we zijn, omdat we niet afgeleid worden door prikkels van buiten. Je leert in het huidige moment te zijn, en niet in je denkwereld. We kunnen zo proberen een glimp op te vangen van een bewustzijn waarbij je afleidingen, gedachten en emoties ziet als voorbijgaande verschijnselen. Je kan dit bewustzijn ervaren en er aan gewend raken. En in het verlengde hiervan kan je leren dat je dit observerend bewustzijn ook bent. Hierdoor kan je vanuit een ander centrum bij jezelf gaan leven en loskomen van geloofsvergissingen. Daarmee kan je ook de grootste illusie doorzien, die van een vast zelf, een mannetje of vrouwtje in je hoofd. De illusie dat je degene bent waar alles om draait en dat als je maar genoeg je best doet het morgen vast beter wordt. Het bewustzijn dat je zoekt is er al, het wordt versluierd door de bril die de overlever je voor houdt. Hierdoor kijk je er steeds overheen. De overlever gelooft in een ander verhaal, dat vertelt hij en legt je op.

Sam Harris, auteur van het boek het ‘Huidige Moment’, heeft een door hemzelf geleide meditatie passend bij de leer van Dzogchen op YouTube gezet. Deze wil ik iedereen aanraden. Hier is de meditatie te vinden.

Rob: Geloofsvergissingen beperken je mogelijkheden en doen pijn. Vaak koppel je de pijn en inperkingen niet aan je geloofsvergissingen, maar bijvoorbeeld aan actuele gebeurtenissen. Of je zoekt de verklaring bij wie je volgens je geloof zou zijn. En omdat je jezelf niet anders kent, ben je je vaak niet eens bewust van de pijn.

Als je volwassene een of meer geloofsvergissingen heeft herkent, ben je er beslist nog niet vrij van. Het feit dat je je er nu bewust van bent, helpt je wel de keuze te maken om er al dan niet aan te blijven gehoorzamen. Een therapie vorm om minder gewicht te geven aan bepaalde gedachtes is RET (rational emotive therapy). Je inventariseert daarbij de gedachtes over jezelf die niet kloppen en stelt vervolgens positieve gedachten samen die je vervolgens jezelf voor kan houden. Ik vind dit echter niet sterk, omdat je op deze manier het ene geloof voor het andere probeert in te ruilen. Verder blijft dit met name een intellectuele exercitie. Gedachtes krijgen echter gewicht, omdat ze passen in een bepaald geloof. Passen ze niet, dan krijgen ze geen gewicht.

De overlever heeft de geloofsvergissing opgedaan door ervaringen in het verleden. Door onze ervaringen op een bepaalde manier te interpreteren, heeft de overlever zijn geloof ontwikkeld. In de therapie help ik de cliënt om afstand te krijgen van zijn geloof. Een mogelijkheid die ik gebruik is dat ik de cliënt vraag het geloof op te schrijven, maar dan wel in de tweede persoon enkelvoud. Bijvoorbeeld in plaats van ‘ik ben niet belangrijk’ schrijf ik ‘Rob, jij bent typisch iemand die van geen belang is’. Vervolgens kan ik er bij stil staan wat deze uitspraak met me doet. Het zou me zeer kunnen doen, verdriet kunnen geven, of ergernis of ik zou het een absurde stelling kunnen vinden. Allemaal adequate reacties op een dergelijke uitspraak/geloofsvergissing.

Je kan zo ondervinden dat je geen last hebt van jezelf, maar van zo’n geloofsvergissing. Ik ben niet (onbelangrijk) wat ik geloof te zijn. Als ik mezelf regelmatig confronteer met deze jij-geloofsregels, kom ik weer dichter bij mezelf en word ik mij er meer en meer bewust van hoe ik mij laat leiden door een geloofsvergissing.

Als je je bijvoorbeeld helemaal vereenzelvigd hebt met het geloof dat mensen slecht zijn en enkel geneigd tot het verkeerde, is dit voor jou vanzelfsprekend geworden. Je twijfelt er niet aan. Als ditzelfde bericht van buiten komt net als bij een geschreven tekst, maar nu bijvoorbeeld door de buurman die stelt dat je een verderfelijk persoon bent en er niets van bakt, dan voelt je geloof niet zo vanzelfsprekend meer. Het zal enige antipathie opwekken in plaats van een besef deze buurman begrijpt mij. Terwijl een geloofsvergissing in onszelf, gericht naar onszelf, indoctrinerend werkt.

Deze manier van werken noem ik geloofsconfrontatie.

Andere manieren om een grotere afstand naar je gedachten te verkrijgen zijn:

  • Gedachten op schrijven en vervolgens met een bijzondere stem uitspreken (overdreven kinderlijk of bazig).
  • Sterk overdrijven van de kritiek op jezelf.

 

Rob van Boven (1951) is psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Hij was consultant voor verschillende organisaties (drugs en verslaving counseling, vaardigheden workshops) en werkte vijftien jaar als een behandelingscoördinator in een psychiatrische instelling.
Bij Rob van Boven wordt het geloof van de overlever bewust gemaakt en een juiste plaats gegeven. Het doel is om los te komen van de dwang van het geloof en bewustzijn te ontwikkelen naast deze denk- en voelpatronen. Hoe meer je van het geloof van de overlever bevrijd bent, zonder het te bestrijden, maar door het de juiste plek te geven, hoe vrijer je kan leven.
Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en heeft een drietal boeken geschreven over de door hemzelf ontwikkelde hulpverleningsmethode communitysupport. Hij is lid van de Dzogchen Community Nederland. Dzogchen is een vorm van Tibetaans boeddhisme waarbij veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van individueel bewustzijn. Bij deze traditie streeft men naar non-dualiteit van het bewustzijn. Mensen zijn zich niet alleen bewust ( je weet dat je dit leest), maar je kunt je ook bewust zijn van dit eerste bewustzijn. Dit meta-bewustzijn wordt ‘gewaarzijn’ genoemd.
Bij Dzogchen leer je om de essentie van onze geest te herkennen. We kunnen deze essentie meestal niet herkennen, omdat we zo geïdentificeerd zijn met ons denken en voelen. Doordat we zo versmolten zijn met ons denken en voelen ervaren we de gewaarzijnde kwaliteit van onze geest niet. Het enige dat we ervaren is ons subjectieve ik-bewustzijn, met onze opvattingen waar we zo op vertrouwen. Het is ons houvast, ons geloof. Bij Dzogchen wordt het probleem bij de wortel aangepakt en het hele subject-object dualisme doorzien en overstegen.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Dzogchen, Tweespraak Rob van Boven en Luuk Mur Tags: Luuk Mur, Rob van Boven, Tweespraak

Lees ook:

  1. Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…goeroes.
  2. Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…aandacht.
  3. Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over …sub-persoonlijkheden
  4. Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…’selfing’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Siebe zegt

    28 augustus 2017 om 17:55

    Wat geloof betreft, de sutta’s geven aan dat zolang we niet door verbeelding heenbreken, dan is er geen einde aan lijden.

    Verbeelding is niet alleen eigendunk, een vorm van zelfingenomenheid maar in de sutta’s verwijst verbeelding ook naar een inferieur zelfbeeld koesteren en een zelfbeeld dat er zo uitziet “ik ben gelijk aan anderen”. De superioriteit-waan, de inferioriteit-waan en de gelijk-waan, alle drie vormen van verbeelding.

    De geloofsvergissingen die Rob bespreekt voeren in de kern denk ik terug op het te serieus betrokken raken in deze beeldvorming.

    Verbeelding is een van de meest hardnekkige gewoonten en volgens de geschriften verdwijnt dit niet zo snel.

    groet,

  2. Kay zegt

    29 augustus 2017 om 10:01

    Ook hier wordt het woord meditatie weer, zoals zo vaak als een containerbegrip (mis-) gebruikt.

  3. Piet Nusteleijn zegt

    30 augustus 2017 om 09:32

    “Geest en lichaam vielen weg. Dit zou iedereen moeten meemaken. Het is alsof je een bodemloze emmer probeert te vullen, het maakt niet uit hoeveel je erin doet, hij zal nooit vol raken”.
    “Zit gewoon stil en u zult verlicht raken”.
    Twee’spraak’ uit het Libreto boekje, Zen/de weg naar innerlijke vrede p.52, de essentie van Dogens soto-zen.
    Met groet.

  4. Siebe zegt

    30 augustus 2017 om 22:56

    Een soort fundamentele geloofsvergissing lijkt ook te zijn dat het je werkelijk goed doet als je de neiging volgt, genaamd begeerte, om jezelf te belonen.

    Die beloningsprikkel kan zijn in de vorm van zintuiglijke zaken, geuren, kleuren, vormen, geluiden etc. Het kan ook zijn dat je beloning zoekt via strijdlust, vergelding, geldingsdrang, discussieren, status, eer, willen winnen etc.
    Het kan ook zijn dat we verheugenis zoeken in niet-bestaan, in roes, in slapen, in de dood. Je hebt als mens iets nodig om je in te verheugen, lijkt wel. Wat anders???

    Begeerte is eigenlijk een soort zin aan een toekomst.

    Het is eigenlijk, denk ik, de verslavingsgeest. Het mentaal alsmaar aan iets vastklampen, in het vooruitzicht hebben, naar uitzien, verwelkomen, in verheugen.

    De geloofsvergissing is dat als je die drang volgt, en dus sterker maakt, je jezelf echt beloont.
    Nee, dat gebeurt niet. Hoe sterker dat beloningscentrum van het brein wordt, hoe erger ons lijden, hoe onvrijer we worden, dierlijker, en de weg omlaag is dan gegarandeerd.

    De overlever is eigenlijk constant bezig zichzelf te willen belonen, zoekend naar iets wat dat goede gevoel geeft. Ook zingevende activiteiten horen hier bij.
    Die is dus ook altijd gericht op de toekomst.

    De overlever heeft niet slechte bedoelingen maar de overlever die gelooft echt dat hij door zichzelf te belonen zichzelf beloont, terwijl ie eigenlijk, met het zwelgen in elke beloningsprikkel, de weg omlaag met zekerheid inzet.

    Zintuiglijke genoegens, ze lijken zo onschuldig he, een ijsje eten, snoep, frisdrank, zoetigheid, wat dan ook bewust zo aanlokkelijk is gemaakt, maar ik weet uit ervaring inmiddels wel dat dit niet zo onschuldig is.
    Discussies voeren, willen winnen, strijden, ja, het heeft iets belonends, iets aanlokkelijks, maar ook dat is absoluut niet iets onschuldig.

    Arme overlever, hij doet zo zijn best maar oogst alleen maar ellende.

    groet,

  5. Piet Nusteleijn zegt

    31 augustus 2017 om 13:28

    Die “overlever” noem ik ‘het denken’. Én dan komt Dogen die zegt: “Zit stil”.
    Blijf roerloos, blijf kijken….
    De overlever, het denken blijft en komt als het ware weer terug.
    Dat is de Tweespraak: vragen, vragen, vragen aan de ene kant en aan de andere kant kan je in de stilte de antwoorden horen.

Primaire Sidebar

Door:

Rob van Boven en Luuk Mur

Rob van Boven (1951) is psycholoog en psychotherapeut met belangstelling voor het boeddhisme. Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en lid van de Dzogchen Community Nederland. Beide mannen gaan over boeddhistisch gerelateerde zaken in gesprek in Tweespraak. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2022 – dag 220 – afwachting
    • Boeddha in de bajes – levenslang
    • Halte Hertenkamp – Door wie laat ik me gek maken? Stil water
    • Edel – Vrijheid
    • Wanneer doen mensenrechten er weer toe?

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens