Je laten raken als professional? Ik ben toch zeker Ali B niet?
Het is duidelijk, het gaat hem niet lukken: zingen zonder te huilen. Al bij de aankondiging in DWDD vecht Ali B tegen zijn tranen als hij vertelt hoe hij zijn kinderen nu al mist. Hij beseft dat als ze hun eigen weg gaan, hij afscheid moet nemen.
Liefde, zegt hij, is pas echt de baas als het pijn doet. Als hij zingt stromen de tranen over zijn wangen. En bij het publiek ook. Die avond is hij trending topic en heel Nederland huilt met hem mee.
Hoe ga jij als professional om met je emoties?
Het kan zomaar gebeuren dat je geraakt wordt door wat er bij je cliënt gebeurt. Soms kijk je in de spiegel en zie je in het verhaal van de ander jezelf. Dat heet herkenning en dat kan emoties bij je oproepen.
Of je cliënt heeft een diepgaand inzicht dat emoties bij hem oproept. En ook bij jou als begeleider. Dat heet meeleven en leidt soms tot meehuilen. Of je ervaart de zielenpijn van de ander en dat kan bij je binnenkomen. Dat heet compassie ofwel geraakt zijn.
Is dat normaal?
Geraakt worden in de betekenis van mededogen, is contact maken met de pijn van de ander. Het gebeurt soms op de meest onverwachte momenten. Er is moed voor nodig om als professional totaal aanwezig te zijn bij wat er gebeurt bij je cliënt. Je stelt je kwetsbaar op. Sterker nog, echt aanwezig zijn bij de ander is een voorwaarde voor het proces van helen.
En hoe ga je met dat gevoel van geraakt zijn om?
Je houding als begeleider is cruciaal. Je geraakt zijn staat in dienst van de ander. Bewaak je professionele afstand. Blijf nog even uit het oordeel. Laat toe dat op dat moment tussen jou en je cliënt iets wezenlijks gebeurt, namelijk contact van hart tot hart. Ook moet je leren om te gaan met de intimiteit waarin dat zich afspeelt.
Ja, maar wat heeft mijn cliënt eraan dat ik geraakt word?
Door je te laten raken door de ander, vind er een werkelijke ontmoeting plaats tussen jou en je cliënt. Het is een ervaring die op een ander, meer wezenlijk niveau afspeelt. Het is durven kijken naar de pijn van de ander. Dat draagt bij aan zijn inzicht en het werkt helend.
Ja, maar een beetje professional houdt toch afstand?
Emoties op het werk, dus in professionele omgeving, zijn vaak taboe. Huilen, of elke andere emotionele uiting, ziet men al snel als onprofessioneel. Al voel je ze wel, je hebt je gevoelens onder controle. Je bent er voor de ander, toch?
Zo begeleid ik een manager die tegen een burn-out aan zit. Op een dag, zo vertelt ze, is ze in bij een teammeeting tranen uitgebarsten. God, ja, dat is het ergste wat haar is overkomen tot nu toe. Doodstil werd het. Door te gaan huilen verloor deze manager veel krediet bij het team. Het was niet in staat vanuit mededogen naar haar te kijken en het team wees haar af. Het was een zwaktebod in hun ogen en not done in deze zakelijke, door targets gedreven organisatie. Zeker voor een vrouw. Een maand later vroeg ze om overplaatsing naar een andere afdeling. De werkrelatie met het team was definitief verknald.
Soms ben je als professional gewoon ingezogen. Er vindt dan een verstrengeling plaats tussen wat er speelt bij je cliënt en bij jou. Zo ben ik tijdens een teamtraining halverwege de ochtend ineens bekaf. Het is een team bij een bank met pittige ego’s. Een van de managers verzet zich tegen elke interventie die ik doe. In de pauze barst ik op het toilet in tranen uit.
Wat gebeurt hier, wat raakt me zo, vraag ik me af. Ik lig op dat moment in scheiding en mijn ex partner stelt zich hard op bij de mediator. Het lukt me niet om hem nog te bereiken, net zomin als de manager vandaag. De parallel is helder en ik zie wat me zo raakt. De manager en zijn gedrag kan ik weer zien in zijn context, los van de mijne.
Acht tips voor professionals om beter om te gaan met emoties:
- Leer het verschil te zien tussen geraakt zijn -ofwel mededogen hebben- en emoties die ontstaan door projectie of herkenning.
- Neem pauze als je merkt dat je emoties je overspoelen.
- Stel jezelf de vraag Wat raakt me hier zo?
- Laat de emotie toe. Tranen zijn ok.
- Erken wat er bij je speelt op dat moment. Dat geeft afstand en ruimte om door te gaan.
- Deel het met je collega als je samen traint en geef het roer even over.
- Bespreek indien nodig, het voorval later met een supervisor.
- En last but not least: wees mild voor jezelf. Emoties horen erbij. Ook op het werk.
Dus, geraakt zijn door je cliënten is ok. Het gebeurt en is zelfs een voorwaarde. Het is een vorm van aanwezig zijn bij de ander die helend is voor je cliënt. Verwar het niet met meeleven of meehuilen omdat je het verhaal herkent van de ander. Of omdat je verstrikt bent in je eigen verhaal en emoties. Dat helpt je cliënt niet verder.
En nu, durf aanwezig te zijn bij je cliënt en laat je raken.
Nirvair Kaur Curtis de Ruiter zegt
Congratulations!
Vanwaar toch die sterke angst voor het uiten van emoties in zowel de professionele, alswel in onze dagelijkse wereld?
E-Motion…The motion of energy…de beweging van de energie van liefde, angst, boosheid of verdriet is het meest noodzakelijke aspect van lichaam en geest interaktie, zonder deze beweging komt het leven tot stilstand…
Excerpt ‘All Things Will Pass’ (Published Oct 2015)
Feelings and their co-relating sensations are valuable objects in the training of our mind and should not be avoided or sublimated; they serve a higher purpose in the development of mindfulness but also increase awareness of our body and therefore add to our overall physical and mental well-being!
From an Oriental medical view feelings and emotions are intrinsically related to the internal organs and are of immediate influence in how the body functions. Feelings of sadness and grief are closely related to the lungs, large intestines and the skin and manifest often in the form of headaches, colds, extreme sighing, blocked lung energy, lung infections, emphysema, skin diseases and allergies. Or as constipation, irritable bowel syndrome and other colon related problems, which may eventually develop into lung or colon cancer.
Feelings of fear manifests in continual bladder weakness or bladder and kidney infections, frequent urinating, prostrate problems or in its extreme kidney failure! Feelings of anger and resentment manifest themselves as liver or gallbladder issues; they create intense heat in the body and can promote a strong desire for fire foods like spicy or fatty foods, and when suppressed they increase the desire for mood altering substances like alcohol and drugs.
Feelings of anxiety; worry or over-thinking manifests in the stomach and the spleen and influences our digestive system. Over long periods of time this might become the cause of stomach ulcers, severe digestive problems and ultimately will affect our immune system. And last but most important and at the basis of all other feelings and emotions, are all feelings related to the heart i.e. love, joy, hope, or injured love, broken joy and hope, which create shock and trauma and increase the risk of a whole spectrum of heart conditions. In order to learn to work and deal with feelings and emotions, the Buddhist teachings refers to building awareness of The Four Frames of Reference
1.Kaya Sati ~ Mindfulness of body
2.Vedana Sati ~ Mindfulness of feelings and sensations
3.Citta Sati ~ Mindfulness of mind or mental processes
4.Dhamma Sati ~ Mindfulness of mental objects/qualities
Bewustzijn en bewustwording begint bij het durven kijken naar de pijn en emoties van een ander,gebaseerd op het durven kijken naar de pijn en emoties binnenin jezelf… ‘Those who can guide us to a deeper or better place can only do so because they were brave enough to visit those places themselves’