De internationaal bekende Zen- en Sumi-e meester Beppe Mokuza Signoritti komt van 4 – 9 februari 2025 naar Nederland. Beppe Mokuza wijdt zich ruim 30 jaar aan Japans inktschilderen en zenmeditatie. In heel Europa exposeert hij zijn werk, geeft hij workshops en praktische demonstraties, zie www.sumi-e.nl Opvallend is de bijzondere band die is ontstaan met Nederland. Sinds 2011 bezoekt Beppe Mokuza Nederland jaarlijks. Tot nu toe heeft hij ruim 30 workshops, demonstraties en tentoonstellingen georganiseerd waarin hij zenmeditatie en sumi-e combineert. Honderden Nederlandse studenten hebben zo sumi-e ontmoet en hun aantal groeit nog steeds. Wat boeit hen zo in sumi-e?
Wat is sumi-e?
Sumi-e is de Japanse kunst van het inktschilderen. Het is een traditionele techniek die zich richt op eenvoud, verfijning en het gebruik van inkt om de essentie van het onderwerp vast te leggen in plaats van gedetailleerde weergaven. Zenmonniken ontwikkelden deze schilderkunst in Japan sinds de 14de eeuw als een manier om de geest te kalmeren en in het moment te zijn, door middel van eenvoud, concentratie en het vastleggen van de essentie van een onderwerp met minimale penseelstreken. Het is een prachtige manier om zowel mindfulness als creativiteit te combineren. Kenmerkend is het contact met de adem, de staande lichaamshouding en de eenvoud en spontaniteit van het geschilderde object. Het is meditatie in actie en in tegenstelling tot zazen laat de penseel met inkt zichtbare sporen na die de kijker recht in het (zen)hart raken.
Spirituele chemie
Het belangrijkste effect van sumi-e schilderen is het verbeteren van de kwaliteit van leven van de deelnemer. Sumi-e als meditatieve kunst:
-Stimuleert creativiteit en gevoeligheid
-Vermindert stress
– Verbetert relationele/communicatieve vaardigheden en verhoogt de gevoeligheid en ontvankelijkheid voor de wereld om ons heen.
Het is een praktijk die veel mensen helpt om dieper in contact te komen met hun innerlijke stilte en hun creativiteit. Veel beoefenaars vinden het een manier om hun geest tot rust te brengen en tegelijkertijd hun artistieke expressie te verdiepen.
Niet eenvoudig
Sumi-e is een kunstvorm die veel oefening vergt. De geest wordt steeds verfijnder en gevoeliger door het steeds weer opnieuw herhalen van onderdelen van bijvoorbeeld een bamboe: de stam, de takjes en de blaadjes. Tijdens het schilderen beleef je hoe de penseel met de inkt en het papier een verbinding aangaat die je laat ervaren hoe je op ieder moment aandachtig aanwezig kunt zijn. Zo ontstaat een levendige bamboe. Sumi-e laat je het leven op een diepere manier verkennen en ervaren, ongeacht leeftijd, geslacht en etniciteit.
Innerlijke zoektocht
Sumi-e draait niet alleen om de techniek, maar ook om een innerlijke zoektocht en het vinden van balans tussen licht en donker, figuratie en abstractie en delicaatheid en kracht. Hoe meer je oefent en experimenteert, hoe meer je ontdekt over jezelf en je eigen creatieve proces.
In Sumi-e is de lege ruimte net zo belangrijk als de lijnen en vormen. Het gebruik van water en inkt is essentieel voor het bereiken van verschillende gradaties van zwart-wit en grijs en diverse kleurtinten. De dosis water die je toevoegt aan de inkt bepaalt de intensiteit van de kleur. Meer water maakt de inkt lichter en transparanter, terwijl minder water een donkerder, meer geconcentreerd effect geeft. Het ontwikkelen van een gevoel voor de juiste balans tussen water en inkt kan zelfs meditatie worden, omdat je voortdurend in het moment moet zijn om de juiste hoeveelheid water en inkt te voelen.
De kracht van abstractie in Sumi-e
Het contrast tussen figuratie en abstractie komt erg sterk naar voren in het onderwerp van de Bloeiende Pruimentak; de tegenstelling tussen de delicate bloesem en de knoestige takken is een van de meest intrigerende aspecten van Sumi-e. Het is een visuele representatie van de balans tussen eenvoud en complexiteit, wat in de Zen-filosofie vaak als een essentieel principe wordt gezien.
Het is niet alleen een visueel spel, maar ook een filosofisch statement: de vergankelijkheid van schoonheid en de continuïteit van de natuur.
In het Natuurvriendenhuis Allardsoog in Drenthe organiseert zen- en sumi-e meester Beppe Mokuza een vijfdaagse workshop zenmeditatie en sumi-e. De workshop is open voor zowel beginners als gevorderden. Wie meer wil weten over hoe je sumi-e kunt leren schilderen, kan een mail sturen naar sonja@sumi-e.nl
