• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Kunnen wij de verdoemden liefhebben?

Kunnen wij de verdoemden liefhebben?

2 januari 2022 door gastauteur

“Als water dat wegloopt verga ik, alsof mijn gebeente is ontwricht. Mijn hart lijkt gesmolten tot was.” (psalm 22, vers 14). Om een glimp van de waarheid te ontvangen zullen we moeten ervaren dat alles in ons vloeibaar geworden is, dat vormen niet op voorhand door een eeuwige wet bepaald zijn, maar dat de mens die voor zichzelf moet scheppen, elk uur, elk moment…

Door: Ton Lathouwers

Onze taak is precies datgene waartoe de psalmist oproept: de vaste structuur die substantie geeft aan ons oude ik laten vermorzelen, het hart laten smelten in ons binnenste. “Aan gene zijde van zijn bestaan in de tijd moet de mens voor zichzelf zowel oorzaken als doelen scheppen…”

Omdat deze tekst alles te maken heeft met mijn eigen jarenlange impasse, begin ik met deze regels van de Joods-Russische schrijver Lev Sjestov. Met die impasse werd ik voor het eerst geconfronteerd toen een godsdienstleraar op het gymnasium een fragment voorlas uit De Gebroeders Karamazov van Dostojewski. Het ging over doodgemartelde kinderen en over de onmacht om, oog in oog met zulke verschrikkingen, te kunnen geloven in de zin van het bestaan.

Daarover gaat mijn tweede tekst. Het is een citaat van Belinski, de Russische literatuurcriticus uit de negentiende eeuw. Sjestov maakte het tot kerntekst van zijn boeiendste essay over Dostojewski:

“Zelfs wanneer ik de hoogste trede van de ladder van de ontwikkeling bereikt zou hebben, zou ik daar rekenschap vragen over alle slachtoffers van het leven en de geschiedenis… Anders zou ik mij nog liever halsoverkop naar beneden werpen vanaf die hoogste trede. Ik wens het geluk nog niet voor niets, als ik in mijn geest geen rust zou hebben over ieder van mijn broeders en zusters in den bloede. Men zegt wel dat disharmonie de voorwaarde is voor harmonie. Misschien is dat heel plezierig voor mensen die van muziek houden, maar absoluut niet voor degenen die gedoemd zijn door hun lot uitdrukking te geven aan de disharmonie”.

Kunnen wij de verdoemden liefhebben? Het is deze versregel van Baudelaire, die Sjestov in dit verband aanhaalt en die volgens zijn biograaf zijn lijfspreuk was. Kunnen wij de verdoemden liefhebben, wat we ook onder het begrip verdoemden verstaan? Het is deze onmogelijke vraag of muur waarop we logischerwijs te pletter lopen.

Precies hier kan de waarheid van Sjestovs regels over psalm 22 tot ons doordringen. Durven wij oog in oog met deze vraag toch te geloven in ons verlangen dat uiteindelijk alles goed komt voor iedereen, een verlangen dat zich ‘onloochenbaar, onweerstaanbaar’ aan ons opdringt, zoals mijn eerste zenmeester Masao Abe het ooit verwoordde? Liggen in dit geloven en verlangen niet het hart van het leven zelf, dat steeds opnieuw door onze begrenzing en verlamming heen breekt?

Nee, geloven, verlangen en compassie zijn niet de machteloze emoties waarvoor ze vaak worden aangezien omdat we alleen vertrouwen op wat we kunnen checken en staven met wetenschappelijke bewijzen. Integendeel, ze zijn als het schreeuwen van Job, waarover zowel Dostojewski als Sjestov schrijven dat daardoor alle muren van de logica zullen instorten. Ze zijn de uitdrukking van het ‘scheppen aan gene zijde van zijn bestaan waar de mens voor zichzelf zowel oorzaken als doelen moet scheppen’, waarover Sjestov spreekt in zijn tekst over psalm 22. Ze zijn ons diepste gebed.

“Dat deze bede altijd dieper het bestaan mag doordringen, steeds meer uit het hart mag komen en steeds dieper werken mag”. (Boeddhistische tekst over het Grote Mededogen)

Ton Lathouwers is één van de meest liberale zenleraren in het Nederlandse taalgebied. Als grondlegger en leidsman van Maha Karuna heeft Ton Lathouwers inmiddels honderden zenweekends en sesshins begeleid, altijd vanuit de benadering dat het niet om de methode gaat, maar om de ontmoeting van hart tot hart.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme Tags: Belinski, Sjestov, Ton Lathouwers, verdoemden

Lees ook:

  1. Kunnen wij de verdoemden liefhebben?
  2. Ik heb ooit mensen horen zeggen: ‘Ik ben het spuugzat, altijd weer dat mededogen’.
  3. Avatamsaka (8): Jezelf volledig tot uitdrukking brengen
  4. ‘Waarom zou de dharma niet voor interpretatie vatbaar zijn?’

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
08 feb
Online Lezingenserie 'Spirituele wetenschap - De nieuwe wetenschappelijke mentaliteit' (2)
8 feb 23
08 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
8 feb 23
09 feb
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
9 feb 23
09 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
9 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Taigu – Het lijden in de wereld

    Taigu - 6 februari 2023

    Het komt Taigu voor dat boeddhisme te vaak gaat over ‘verlichting’ en te weinig over het lijden in de wereld, dat eerst moet worden opgelost voordat iemand zich in spirituele zin bevrijd kan wanen. Het existentiële kerndilemma van boeddhisme is dat wij ieder delen in de rotheid van de wereld, terwijl wij over het vermogen beschikken onze bevrijding dichterbij te brengen door het lijden van de ander te verminderen. In sommige teksten wordt dit vermogen ‘boeddhanatuur’ genoemd.

    Linkerhemisfeer domineert – een catastrofale weg

    Rob van Boven en Luuk Mur - 6 februari 2023

    We leven steeds meer in een materialistische wereld gericht op nut en macht, met hebzucht als doorlopende achtergrond motivatie. Afleiding is inmiddels vooral een noodzakelijkheid, waardoor het een gevangenis is geworden. Volle brede aandacht voor de natuur, elkaar, de omgeving kunnen we niet meer opbrengen.

    Ashoka – India’s bijna vergeten keizer

    Kees Moerbeek - 5 februari 2023

    De verdiensten van Ashoka (circa 268 – 232 v.o.j.), de derde keizer van het Mauryaanse rijk zijn groot, maar hij was bijna vergeten. De vertaling van zijn inscripties in de 19de eeuw ontrukte hem aan 2.000 jaar vergetelheid. Dit artikel gaat over het boek Mauryan India van de ook internationaal eminente Indiase historicus Irfan Habib en vooral over Ashoka’s inscripties.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het regressieprobleem in de advaita vedanta
    • Het jaar 2023 – dag 38 -ziekzwakmisselijk (2)
    • Als individu ben je nooit alleen…
    • Stichter van Fo Guang Shan – eerwaarde meester Hsing Yun (97) overleden
    • Onderzoek Aon: 313 miljard dollar schade in 2022 door natuurrampen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens