• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Wouter ter Braake – Het boek van alles

24 augustus 2019 door Wouter ter Braake

Vlammentongen werpen enthousiast een aura van vonken omhoog. Welhaast wellustig. Het haardvuur knappert. Ordo heeft zojuist verse houtblokken aan het vuur toevertrouwd, en het vuur aangewakkerd met de antieke blaasbalg, die zoals altijd hijgend en piepend zijn werk doet. Vanitas kijkt tevreden rond. De zitkussens op de vloer geven in hun veelkleurigheid een vrolijk tegenwicht aan de ouderwetse zitbanken tegenover zijn indrukwekkende boekenwand. Hij verschuift wat in zijn fauteuil. Tot zijn houding volledig comfortabel aanvoelt. In de serre het gezelschap dat voor zijn wekelijkse lezing en bezinningsavond is gekomen. Murmelende geluiden. Door de kleine ruitjes in de deur ziet hij sommigen bladeren in het boek. Zijn levenswerk. Het boek van alles. Vanavond is het thema visies op de dood door de eeuwen heen.

Voordat Ordo de deur opent om het gezelschap uit de serre binnen te laten, sluit Vanitas zijn ogen. Zijn gebruikelijke tien minuten. Hij maakt zich vrij om geheel en al aanwezig te zijn. Hij kent deze weg. De weg van stilte, naar diepe innerlijke rust. Contemplari et contemplata aliis tradere, in de woorden van Thomas van Aquino. Contempleren en het gecontempleerde aan anderen overdragen.

Onder de mensen die even later de bibliotheek betreden, veel bekenden. Sommigen, leerlingen die al jaren trouw deze avonden bezoeken. Vergenoegd ontwaart Vanitas enkele nieuwe gezichten.

Hij sluit nog snel even zijn ogen. Opent ze weer. Vlak voor Ordo het signaal geeft voor het gebruikelijke, korte stiltemoment. Juist in dit ogenblik voegt zich nog een jonge vrouw aan het gezelschap toe. Met aan haar hand een jongen. Een kind nog. Een jong kind. Piepjong. Zes, zeven jaar? De vrouw en het kind vinden zwijgend een plek op kussentjes die vooraan zijn vrij gebleven. Grote, open kinderogen kijken rond. Ze staren een kort moment indringend naar Vanitas. Vluchtig. Maar merkwaardig krachtig. Of voelt het krachtig, omdat Vanitas deze sensatie al vele jaren niet meer heeft gekend? Ordo weet, zoals altijd, de zware, koperen schaal met de juiste kracht aan te slaan. Het zangerige, pulserende geluid verbindt allen. Onzichtbaar. Tot in elke vezel voelbaar. Het is even alsof het gehele gezelschap versmelt tot een prachtig samenspel van kleurrijke golfpatronen.

Als de schaal is uitgezongen, leidt Vanitas het thema in. Woorden. Waar komen ze vandaan? Ze vormen welluidende zinnen die als draden in een weefgetouw zich ineenvoegen tot een krachtig geheel. In anderhalf uur schets Vanitas de dodenriten van de Azteken en hun betekenis. Hij verhaalt van de rol en de rituelen van sjamanen door de eeuwen heen. Hij vergelijkt, in welluidende haast literaire zinnen, de zienswijzen vanuit de Veda’s met die van het Soefisme. Hij zet zijn gedachten neer tegen de achtergrond van het Hindoeïsme en Boeddhisme. Hij verbindt zijn zienswijzen met de Gnosis uit de Christelijke tradities. Hij weeft; en weeft met gemak poëzie door het verhaal. Hij ziet hoe toehoorders aantekeningen maken. En hij is zich gewaar hoe Ordo, gedisciplineerd als altijd, zijn lezing in steno vastlegt.

Als het pauze is voelt hij zich krachtig, en jeugdiger dan ooit. Hij geniet van de beker jasmijn thee, af en toe ingaand op een vraag van een deelnemer. Vragen die schoorvoetend worden gebracht, soms in formuleringen die ontzag bevatten dat gedoopt lijkt in onderdanigheid.

Vief pakt Vanitas na de pauze de draad weer op. Hij vraagt de deelnemers zich in drietallen te herbezinnen op zijn verhaal, zijn inleiding. En om samen één vraag te formuleren die diepgang en verder inzicht kan brengen.

Na een half uur volgen de vragen. De lastigste zijn de in vraagvorm verpakte meningen, opvattingen, zienswijzen. Vanitas antwoordt. Rustig. Danst met de ingebrachte vragen. Soms in metaforen, soms in vergelijkingen, soms met een beschouwing. Regelmatig verwijzend naar het boek. Zijn boek van alles. Zo nadert de avond zijn einde, als een heldere kinderstem klinkt. Onbevangen, vastberaden. Op diverse gezichten valt verstoring te lezen. Dit gaat tegen de code in. Vragen komen voort uit drietallen.

‘Waar zijn wij vóór dat we geboren worden?’. Het kleine joch kijkt Vanitas verwachtingsvol aan. ‘Overal en nergens’ flitst het door Vanitas heen. Maar hij antwoordt in uitgebreide zinnen. Soms aarzelend. Het lijkt erop dat zijn bronnen van poëzie en literaire zinnen opgedroogd zijn. Het kind luistert aandachtig en knikt. Knikt meermalen en zegt plots: ‘ik snap het’. Het kind voelt zich duidelijk op zijn gemak, en met dezelfde onbevangenheid en vastberadenheid van zonet stelt het zijn volgende vraag. ‘En kies je daar dan alvast de kleren uit die je hier gaat dragen?’.  

Er rolt een onderdrukt gelach door het gezelschap. Er klinkt hoon en afwijzing in door. De jonge vrouw aait het kind door zijn haar. Vanitas, lichtelijk geërgerd over het besmuikte gelach, heft zijn hand. Hij ademt diep. Na bijna een volle minuut stilte, waarin hij koortsachtig zijn geest aftast, antwoordt hij plechtig. ‘Op dit moment kan ik niet bij het antwoord, mijn kind. Ergens in mijn boek van alles moet een aanwijzing voor een antwoord te vinden zijn. Maar het is laat. We sluiten nu af met een stiltemoment. Kom over een maand weer. Ik zal dan antwoorden.’

De dagen erna verlopen voor Vanitas in grote onrust. Hij raadpleegt vele van zijn boeken. Hij noteert ingevingen op kaarten die hij rangschikt op de vloer rondom zijn fauteuil. Zinnen lijken zich te vormen, maar haperen. Zijn gedachtestromen lijken stil te vallen, lopen droog in lege beddingen. Op de avond van de derde dag na de lezing vraagt hij Ordo het oorspronkelijke manuscript van Het boek van alles te brengen en hem alleen te laten. Het haardvuur knispert. Vanitas rilt. Hij streelt het manuscript. Zijn levenswerk. Al zijn bezieling en de daaruit voortkomende gedachten heeft hij er in vastgelegd. Hij heeft het manuscript in de loop der jaren aangevuld, aangescherpt. Mede op basis van de vele, vele lezingen die hij heeft gegeven. Dit is zijn schat, zijn rijkdom.

Na een stiltemeditatie besluit Vanitas het manuscript te herlezen. Bladzijde voor bladzijde, zin voor zin, letter voor letter. Tot hij het antwoord op de vraag van het kind tegen komt. Of op zijn minst een aanduiding.

Weken gaan voorbij. De late herfst laat zich via vele stemmen van de wind luider horen. Af en toe loeiend met orkaankracht. Deze avond naargeestig gierend. Vanitas staart naar buiten. In de schemer ziet hij hoe de grote oude eik in de tuin zijn bladeren loslaat. Weldra zullen alle takken leeg zijn. Klaar voor de winter. Zal hij verder zoeken in het manuscript? Durft hij verder te gaan? Verder te gaan met zijn weg langs de bladzijden? Want vanaf het eerste moment dat hij aan zijn zoektocht in het manuscript begon, doet zich een spookachtig verschijnsel voor. De bladzijden maken zich leeg! Eerst dacht hij nog dat het kwam door oververmoeidheid, of door het schaarse licht in zijn bibliotheek. Maar het is geen kwestie van vermoeide ogen of zinsbegoocheling. Het gebeurt werkelijk en steeds opnieuw. Op elke bladzijde die hij in ogenschouw neemt, vervaagt de tekst. Om dan in zijn geheel te verdwijnen.

Hij denkt na. Is het bewaren van zijn tekst hem meer waard dan het vinden van het antwoord op de vraag van de kleine jongen? Dan ziet hij hoe de eik haar laatste blad overgeeft aan de wind. En Vanitas besluit door te gaan. Door te gaan met de vraag. Door te gaan met zijn zoektocht. Na een eenvoudige rek – en strekoefening neemt hij ontspannen plaats in zijn fauteuil. Het manuscript op schoot. Bij elke inademing slaat hij een bladzijde om. Op elke uitademing ziet hij de tekst eerst vervagen, om daarna volledig te verdwijnen. Na twee dagen verricht hij deze handelingen als in trance, na een week lijkt het dat Vanitas in meditatieve staat naar de laatste bladzijde gaat.

Aan het eind van zijn manuscript gaat hij rechtop zitten. Stil en alert. In een automatische beweging bevochtigt hij het topje van zijn rechterwijsvinger. Om dan de laatste bladzijde om te slaan. In prachtige krulletters, in het sierlijke handschrift zoals hij dat nog ouderwets aangeleerd heeft gekregen, staat een laatste zin. Een zin van drie woorden. Een zin die niet vervaagt. Een zin die ook niet verdwijnt: Koester de vraag.

Met behendigheid en lenigheid laat hij de bladzijden snel terug dansen langs de toppen van zijn vingers. Lachend ziet hij enkel leegte. Als hij het boek weer omdraait, ziet hij de nieuwe titel. Sierlijk geschreven: Alles is Niets”.

[1] Uit de vierluik ‘Spirituele Sprookjes’ door Wouter ter Braake (waarvan de volgende drie in co-creatie met Jos Niesten)

Omslagfoto Goff Smeets.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk Tags: dood, Gnosis, Het boek van alles, Ordo, vanitas, woorden, Wouter ter Braake

Lees ook:

  1. Meester Tja 8 – Waarom de wijze er geen strategie op nahoudt
  2. Van spirituele dood tot spiritueel hoogtepunt
  3. Sterven zonder spijt*
  4. De Boeddha en de dood

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Wouter ter Braake

Coach bij Zin en Zen. Rebelse geest met warm hart. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 26 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 27 januari 2021
    Lezingenserie ONLINE: 'Reïncarnatie en karma’
  • 27 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 28 januari 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Dier&Recht – Brandbrief tegen ontheffing avondklok voor jagers
  • Wouter – stadsrellen
  • Boeken – Oh ja! Van kijken naar zien
  • De gouden teerling is geworpen (2) – economie en onderwijs
  • Woordenboek niet-weten: het lege nest

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens