Toevlucht nemen tot de drie juwelen. Voor een boeddhist de normaalste zaak van de wereld. Want toevlucht nemen tot de Boeddha, de dhamma en de sangha is wat ons tot een boeddhist maakt.
De Boeddha en zijn leer leren we kennen in de leerredes en verhalen omtrent de orderegels van de pali-canon. De sangha van monniken en nonnen- ook zij gelukkig weer dankzij leraren als Ajahn Brahm, en lekenaanhangers leeft nog steeds.
Als we op zoek zijn naar de oorspronkelijke leer van de historische Boeddha komen we al snel uit bij het theravada. Het theravada, de leer van de ouderen, zou de zuivere gotamistische boodschap veilig gesteld hebben tegen latere ontwikkelingen, zoals het Mahayana boeddhisme.
Is dat eigenlijk wel zo? Zou de historische Boeddha het theravada als zijn legitieme erfgoed beschouwen, als hij getuige kon zijn van het (moderne) theravadische systeem? Als de Boeddha zijn leer volledig duidelijk heeft gemaakt door middel van de leerredes die we vinden in de sutta pitaka (en de Chinese agamas), waarom vinden we in de literatuur van deze school dan zoveel aanvullende bronnen, zoals het Vissuddhimagga *1, die dikwijls tot andere conclusies leiden dan die van de suttas.
Waarom gebruikt het theravada dezelfde mythologische onwaarschijnlijkheid om de authenticiteit van zijn Abhidhamma te rechtvaardigen, als het Mahayana doet met zijn teksten? Dat de Abhidhamma een sektarisch werk is blijkt niet alleen uit de mythologische oorsprong van het werk. Maar ook uit het feit dat fragmenten en hele bundels tekst van uitgestorven scholen, zoals het Sarvastivada, een sterk gelijkend beeld met het theravada laten zien- wat betreft de leerredes en de discipline, en dit niet het geval is wanneer we naar het filosofische werk kijken dat de scholen van elkaar dient te differentiëren, namelijk de Abhidhamma.
De Abhidhamma lijkt voor elke school een sektarische interpretatie van het oermateriaal geweest te zijn. De nalatenschap van de Boeddha was de dhamma en de vinaya, niet de Abhidhamma.
Dat er ook in de suttas wel passages aan zijn te wijzen waar wordt gesproken over de Abhidhamma, ligt aan de betekenis van het woord, dat ook simpelweg theorie van de doctrine kan betekenen. Dat er überhaupt nog een van de vroege scholen leeft en bloeit is uiteraard een zegen, maar het theravada is zeker niet vrij van sektarische modificaties.
Het is voor de purist toch oppassen geblazen wanneer hij/zij zich aansluit bij een sangha die gerelateerd is aan het theravada. Wees er altijd van bewust dat de Boeddha (voordat hij uitdoofde) geen persoon, maar zijn leer en discipline als enige autoriteit heeft aangewezen. Alles wat de mogelijke leraar of lerares van de desbetreffend sangha ons bij wil brengen moet getest worden door middel van vergelijking met de leer uit de suttas (en de vinaya). Klopt het relaas van de leraar niet met wat er over het algemeen zeer homogene boodschap van de suttas staat, dan is het goed de leraar hier op te attenderen en deze informatie niet als zuiver gotamistisch te aanvaarden. Wie de leer ziet, zal de essentie van de Boeddha zien. Wees in elke sangha een erfgenaam van Gotama Boeddha.
* ‘The Experience of Samdhi’ van Richard Shankman, voor een vergelijking van de Vissudhimagga en de suttas omtrent boeddhistische meditatie.
Kay zegt
Het Boeddhistisch idee van het nirwana sluit alle besef van persoonlijkheid en bestaan uit. Het formuleerd daarop het idee van een spirituele ontkenning van het leven, en daarin verblijvend, wordt een rigoureuze discipline gevolgd met als doel de individuele kern van het leven en niet-leven af te snijden. Het leven wordt liever in het besef van permanente verandering en nietsheid geleefd.
Ujukarin zegt
Ik zou zeggen: bestudeer het nou eens wat beter voordat je met dit soort karikaturen komt, Kay. Dit is een beschrijving die echt heel weinig van doen heeft met Dharma. Nirvana is geen uitdoving, maar juist een allesoverstijgende staat van verbondenheid waardoor je oude individuele persoonlijkheids-idee vervalt. En niet het leven ontkent maar juist extra geniet door het kunnen en willen delen met alle levende wezens. Natuurlijk is er discipline maar niet om wat af te snijden maar om dat ideaal dieper te realiseren. En zo kunnen we nog wel even doorgaan…
With folded palms,
Kay zegt
Als het boeddhistisch idee van nirwana vooral bedoeld is om zielen te bevrijden uit hun lijden en de cyclus van dood en niet geïnteresseerd is hoe de aarde achter gelaten wordt in haar ellende, dan is het nirwana niet zozeer een edele staat van de geest hoe hoog het ook moge zijn. Boeddisme is dan het uitdoven in het onkenbare en niet weten.
Ujukarin zegt
Ja maar dat is dus een to-taal verkeerd ALS, sorry. Je refereert mogelijk naar wat archaische Aziatische Theravada-literatuur die zo gelezen kan worden. Zowel modern (Westers) Theravada als alle Mahayana scholen zien het totaal anders, en zien jouw beschrijving als een slechte karikatuur.
PS Boeddhisme kent geen ‘ziel’ en ook geen ‘bevrijden uit lijden alleen voor jezelf, het is universele Wijsheid EN universele Compassie juist voor andermans ellende’
With folded palms,
Kay zegt
Medeleven is geen overwinnen van de ellende en pijn in het leven. Het boeddhisme doet geen poging of steld geen doel om tweedracht en ellende in het leven en bestaan te overwinnen, terwijl alle geschriften en religie daar wel op wijzen en dat wel doen. Het boeddhisme legt niet de nadruk op het versterken van een spirituele harmonie van het leven en bestaan, maar benadrukt de afwijzing van het leven en bestaan. Omdat vanuit boeddhistisch gezichtspunt het leven een pijnvolle droom is waarin de ziel van de mens gevangen zit en van waaruit de mens onmiddellijk bevrijd moet worden. De wereld blijft in ellende en een pijnlijke droom achter.
Ujukarin zegt
Klinkt als een grammofoonplaat waarvan de naald in de groef blijft steken, Kay. En nog steeds klinkklare onzin verspreidt zonder zich ook maar enigszins te verdiepen in wat boeddhisme is.
Dus als je niets nieuws toe te voegen hebt, met bronvermelding en dat een poging doet mijn formuleringen tegen te spreken, laat ik het hier maar bij…
With folded palms,
Kay zegt
Je doet waar je mij van beschuldigd.
Ujukarin zegt
Nee want ik onderbouw mijn interpretatie uitgebreid met betogen zoals
https://boeddhistischdagblad.nl/dharma-en-filosofie/65823-lot-eigen-handen-karma-praktijk/
en jij grijpt je uitspraken uit de lucht, zonder bronvermelding, zonder tekst van enig boeddhistische leraar welke je interpretatie onderbouwt. Vandaar: slechts een karikatuur, heeft niets met Dharma te maken…
With folded palms,
Joop Ha Hoek zegt
Mag ik vragen om een vriendelijke uitwisseling van gedachten en meningen, laat de ander in zijn/haar waarde.
Joop Hoek, hoofdredacteur.
Kay zegt
Joop H.H.Het is niet mijn bedoeling het boeddhistisch nirwana te ridiculiseren als ondergeschikt idee of een loot van een of andere grote ervaring, maar geloofwaardig uitdiepen van verschillen tussen verschillende systemen van kennis en zelfonderzoek om tot een beter begrip te komen van verschillende benaderingen van de werkelijkheid, en tegelijkertijd niet een kritisch element te verliezen.
Mijn insteek is eerder metafysisch dan de meer psychologische benadering van het boeddhisme. Als het boeddhisme zich wil profileren tegenover vanalles, mij best, dat neemt niet weg dat ik het boeddhisme nog het het meest vind lijken op het vedandata systeem.
Joop Ha Hoek zegt
Discussies kunnen interessant zijn, maar wel op een beschaafde wijze. Geen gehakketak en met respect voor elkaars zienswijze. Niemand heeft de waarheid in pacht.
Joop Ha Hoek, hoofdredacteur.