• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Over de Lotus-soetra (17): Heil Boeddha!

Over de Lotus-soetra (17): Heil Boeddha!

17 april 2023 door Dharmapelgrim

Ik ben geen deskundige op het gebied van de Lotus-Soetra, maar dat hoeft toch ook niet? De soetra brengt mij op allerlei gedachten en die wil ik met lezers van het BD delen. Hoeveel afleveringen deze serie gaat tellen, is pas na de laatste aflevering bekend. Deze keer: 

Heil Boeddha

In de Lotus-soetra belooft Boeddha iedereen heil. Maar wat is dat dan, heil? Wel, het woordje ‘heil’ mag dan door het door de nazi gescandeerde ‘heil Hitler’ voor velen een negatieve gevoelswaarde hebben gekregen, maar het heeft allerlei positieve betekenissen, zoals geestelijk welzijn; geluk; overwinning, troost, redding, verlossing en nog veel meer. Iets is heilig wanneer het goed is voor ons geestelijk welzijn; geluk brengt; voor de overwinning zorgt, troost en/of redding biedt, verlossing brengt en ga zo maar door. Hetzelfde geldt voor personen. Een heilige is iemand die ons geestelijk welzijn bevordert; gelukkig maakt en uiteindelijk uit dit tranendal helpt. Het woordje ‘heil’ betekent ook: toevlucht. Wanneer je je toevlucht neemt tot de Boeddha, de dharma en de sangha, zeg je in zekere zin dus dat je verwacht dat de Boeddha, de dharma en de sangha jou uiteindelijk van (of uit?) jouw lijden zullen verlossen. Je roept waarschijnlijk niet Heil Boeddha maar als puntje bij paaltje komt, hoop je (denk ik) toch dat alles uiteindelijk helemaal goed komt wanneer je je toevlucht neemt tot deze drie juwelen; de Boeddha, de dharma en de sangha. Maar dat gaat niet allemaal vanzelf.

De volgende uitspraak van J.H. Brand (1823-1888), president van de Boeren Vrijstaat, zou zomaar boeddhistisch kunnen zijn: ”Alles sal reg kom as ons almal ons plig doen’ Het betekent namelijk zoveel als: ‘het komt niet allemaal vanzelf goed; we moeten er allemaal wel wat aan doen’. Je kunt zo vaak, zoveel en zolang je wilt jou toevlucht nemen tot de Boeddha, de dharma en de sangha, maar daar eindigt het nooit. Daar begint het eigenlijk pas. Jij moet zelf aan de slag. Jij moet je plicht doen, en dat houdt in: geen levende wezens.doden; afzien van nemen wat niet op een of andere manier (vrijwillig) aan je gegeven is; je seksueel netjes gedragen (dus geen grenzen overschrijden); op je woorden letten en geen onzin uitkramen; en niets tot je nemen waardoor je ophoudt helder na te denken (bijvoorbeeld drugs). De Boeddha helpt je daarbij, vooral door jou een en ander uit te leggen op een voor jou begrijpelijke manier (tactische aanpassing). De dharma helpt je daarbij, door aan te geven wat (voor jou) het rechte pad is. En de sangha helpt je daarbij met een luisterend oor, een arm over je schouder, een lach en een traan, omdat een sangha nou eenmaal een club van mensen is die net als jij voortdurend vallen, steeds weer opstaan en altijd verder gaan, samen.

In de Lotus-soetra belooft Boeddha dat iedereen de boeddhastaat zal bereiken. Om duidelijk te maken wat hij bedoelt, is het wellicht nuttig eens een eikeltje in de hand te nemen. In iedere eikel zit een eikenboom; in ieder beukennootje een beuk; in iedere zaadje uit een dennenappel een den, en in ieder minuscuul maanzaadkorreltje een prachtige papaver. Dat is met het blote oog natuurlijk niet te zien, maar wanneer de omstandigheden ernaar zijn en je de tijd hebt, dan…

Zo zal ieder levend wezen zijn of haar boeddhanatuur volledig realiseren, omdat de boeddha die hij of zij zal realiseren vanaf het prilste begin al aanwezig was. (Lees nog maar eens het refrein in bijdrage 9, het achtvoudige pad: Boeddha! In alles, overal om je heen. Boeddha, Boeddha en nog eens Boeddha. Er is alleen maar Boeddha. Misschien vind je dat saai, … nou, prijs je dan maar gelukkig dat Boeddha zich aan je voordoet in een oneindig aantal variabele illusies. Beloofd! De Boeddhanatuur is er al, nu alleen nog het dek eraf halen. Ont-dekken.

Hoe moeilijk of makkelijk is dat eigenlijk, dat realiseren van die Boeddhanatuur in je? Nou, niet moeilijk en eigenlijk heel simpel. Maar…

Mensen zijn nu eenmaal mensen, en om een of andere mysterieuze reden maken ze alles wat in wezen makkelijk is héél moeilijk en omgekeerd. Neem ontspannen. Moeilijk? Nee hoor. Gewoon ophouden met je in te spannen. Eerlijk zijn. Moeilijk? Nee hoor. Gewoon ophouden met liegen of halve waarheden vertellen. Zo kun je doorgaan. Niets doodmaken? Helemaal niet moeilijk. Gewoon alles en iedereen laten leven. Afzien van nemen wat niet op een of andere manier (vrijwillig) aan je gegeven is, is ook simpel: gewoon tevreden zijn met wat van jou is. Het is ook niet zo moeilijk om je seksueel netjes te gedragen. Het enige dat je hoeft te doen is geen grenzen overschrijden, en dan niet alleen die van jezelf, maar óók en vooral de grenzen die de ander aangeeft. Niet overheen gaan. Op je woorden letten en geen onzin uitkramen is evenmin moeilijk. Gewoon even nadenken of de ander dat wat jij wilt zeggen ook tegen jou mag zeggen zonder dat jij je op je ziel getrapt waant, én (voor de zekerheid) of je het ook probleemloos kunt zeggen tegen degeen die jou het liefst is. Kan dat niet? Mond houden! En niets tot je nemen waardoor je ophoudt helder na te denken (bijvoorbeeld drugs) is ook al niet moeilijk, want je hoeft er alleen maar vanaf te blijven. Klinkt simpel, is simpel … maar… Maar mensen maken dit soort zaken ongelooflijk moeilijk omdat ze wat willen doen. Mensen willen iets doen om zich te ontspannen. Ze willen iets doen om eerlijk over te komen. Ze willen iets doen om lief te lijken, vreedzaam, gewaardeerd, geloofd, en ga zo maar door. Mensen willen altijd en overal vooral iets doen. Ook als dat nergens voor nodig is of zelfs averechts werkt.

Waar die drang om iets te doen vandaan komt? Joost mag het weten. Joost is een naam voor de duivel. Wanneer je ‘Joost mag het weten’ zegt, zeg je eigenlijk dat jij het niet weet, maar de duivel misschien wel. Het boeddhisme noemt de duivel Mara. Nou, Mara weet het wel. Reken daar maar op. Voor je gaat denken dat de duivel een bestaand figuur is buiten jou, help ik je graag van dat idee af. Jij bent het zelf! Ieder mens is zijn eigen duivel. Sterker nog, het refrein uit bijdrage 9 dat ik hierboven eerder herhaalde, zou ook zo kunnen luiden: Mara! In alles, overal om je heen. Mara, Mara en nog eens Mara. Er is alleen maar Mara. Misschien vind je dat schrikbarend, … nou, helaas doet Mara zich aan je voor in een oneindig aantal variabele illusies. Zeker weten! Mara is altijd deel van jou, Wil je Mara ontdekken? Haal het dek er maar af. Ont-dek de duivel in je.

Eh… En Boeddha dan? Boeddha en Mara zijn één en hetzelfde, één en dezelfde. Iedereen heeft zowel de boeddhanatuur als de maranatuur in zich, omdat er géén twee verschillende naturen zijn maar wel twee verschillende aspecten. Zie het als kop of munt. Of als boven en onderkant. Een van mijn kinderen vond ooit de onderkant van een blok hout niet zo mooi. Dus zaagde ik die kant af en zei: “Alsjeblieft, hier heb je een blokje hout zonder onderkant”. Daar trapte hij niet in. Hij kwam er achter dat er altijd een onderkant zou zijn, hoe vaak ik de zaag ook zou hanteren. Uiteindelijk besloot hij dat het het beste was om de bovenkant dan maar boven te houden, en verder geen aandacht meer aan de onderkant te schenken. Precies. Zo is het ook met Mara. Mara bracht Shakyamuni in verleiding, maar delfde het onderspit toen Shakyamuni de Boeddhakant boven zette en de onderkant volkomen besloot te negeren. Deden meer mensen dat maar. Gewoon: Boeddha boven. Simpel toch?  

(wordt vervolgd)

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharma en filosofie, Dharmapelgrim, Geluk Tags: Boeren Vrijstaat, dharma, Heil Boeddha, Lotussoetra, sangha, toevlucht, verlossing

Lees ook:

  1. Het ver-edele-nde achtvoudige pad: kan het ook zonder de oefening in moraliteit?
  2. Wijsheid en mededogen – de twee vleugels van verlichting
  3. Met stomheid geslagen
  4. De zoete broodjes van een zorgeloos boeddhisme

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Wulf zegt

    18 april 2023 om 10:57

    Trouwens, er zijn meer paden die naar het uiteindelijke levensdoel leiden. Oftewel het eraf halen van het dek van de ‘boeddhanatuur’. Mooi is dat we het mooie kunnen halen uit het boeddhisme, christendom, jodendom, islam. En dat we allen elkaars pad respecteren en gunnen.

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

16 nov
Oriëntatiebijeenkomst Lotus Team Project
16 nov 23
05 dec
Meditatie en lezing "De Boeddha en de Sint – geven in het boeddhisme "
5 dec 23
06 dec
Online Lezingenserie ‘Meewerken met de Natuur’ (2)
6 dec 23
09 dec
Oriëntatiebijeenkomst Opleiding tot Kum Nye trainer
9 dec 23
10 dec
Meditatiedag “De vier verblijfplaatsen van het hart”
10 dec 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Tolerantie: verbinding is alleen mogelijk met zelfkritiek

    Kees Moerbeek - 3 december 2023

    Ondanks het feit dat het begrip in de loop van de geschiedenis verschillende betekenissen kreeg, bleef de grondbetekenis herkenbaar. Kort en bondig noemt Schuyt tolerantie op bladzijde 8: ‘de onderdrukking van de neiging anderen te onderdrukken.’

    ‘Amerikaans centrum Heartwood organiseert eerste bijeenkomst van overlevenden misbruik door boeddhistische leraren’

    gastauteur - 27 november 2023

    'Het samenkomen liet ons stralen. Beloftes om elkaar volgend jaar weer te ontmoeten. De hoop dat andere overlevenden zich bij onze gemeenschap kunnen aansluiten. Heartwood is de enige plek op het internet die ons samenbrengt. Onze adviesraad en medestanders staan in de frontlinie en bieden hun juridische expertise, academische bijdragen en zuurverdiende kennis aan om dit mogelijk te maken. Sommigen zullen zeggen dat we wandelende wonderen zijn. Daar zijn we het mee eens.’

    VrijdagZindag – anatomie van de zwervende kiezer

    André Droogers - 24 november 2023

    Het aanbod aan betekenisgeving was met zesentwintig partijen zeer divers. Daarin verschillen we van Engeland of de VS. Sommige partijen hebben een ideologische basis, andere partijen bestrijden juist ideologieën. Populistische lijsttrekkers vielen op door hun onderbuikspreken, naar eigen zeggen namens het zwevende volk. Enkele partijen gebruikten de democratische verkiezingen om de democratie welbewust uit te hollen. Nogal wat partijen mikten op proteststemmen of op nationalistische sentimenten. Soms kwam men met voorstellen die tegen de Grondwet ingingen en bevolkingsgroepen discrimineerden. En dan waren er ook nog one-issuepartijen en deelgroeppartijen. Hoe plooiden die het algemeen belang met hun particuliere wensen?

    Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten

    Taigu - 21 november 2023

    Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?

    Wie mediteert er nu eigenlijk?

    Erik Hoogcarspel - 20 november 2023

    Stel je voor dat je weer eens zit te mediteren en dat het allemaal deze keer erg goed gaat. Je aandacht blijft redelijk bij de ademhaling hangen en wordt alleen af en toe afgeleid door voorbijgaande marginale gedachten. Opeens realiseer je je dat de ademhaling helemaal vanzelf gaat en dat de gedachten zich van niemand en niets iets aantrekken. Het is niet jouw ademhaling, het is gewoon ademhaling, het zijn niet jouw gedachten, het zijn gedachten. Je bent er niet, maar dat hoeft ook helemaal niet. Je begrijpt opeens wat de Boeddha bedoelde met zijn uitspraak dat de werkelijkheid zonder zelf is, anātman.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Better Burma: het verhaal van Joah McGhee
    • ICT – paneldiscussie ‘de krachten bundelen tegen buitenlandse inmenging’
    • ValDigFer – beeldgedicht
    • Wie zegt dat je naar je hart moet luisteren?
    • Het jaar 2023 – dag 338 – zwart-als-roet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.