Tonglen is van oorsprong een boeddhistische oefening om met de essentie van ons mens-zijn in contact te komen. Het is een meditatievorm om liefde en mededogen in ons te versterken. Het is een oefening om via een rustig en stapsgewijs proces het hart te openen. Het is het omarmen en het aanvaarden van alle, dus ook ongewenste en pijnlijke, aspecten van ons bestaan in plaats van die te ontwijken of te negeren. Door de aanvaarding van dat wat is kunnen we onze verkramping, onze angst voor het bestaan loslaten en daarmee ontwikkelen we grotere empathie jegens anderen. We zijn daardoor meer in harmonie met zowel de vreugde als het lijden van het leven.

De dagelijkse beoefening is eenvoudig, het is het ontwikkelen van een volledige acceptatie van en openheid voor alle situaties en emoties, waarbij alles in zijn totaliteit wordt ervaren en zonder voorbehoud aanvaard wordt.

De beoefening: Tonglen is een algemeen bekende boeddhistische beoefening die als doel heeft de verlichtingsgeest, de wens het boeddhaschap te willen bereiken voor het welzijn van alle levende wezens, op te wekken. Tijdens de meditatie neem je op elke inademing het lijden van jezelf en de wezens in je op en met elke uitademing schenk je al je geluk aan de anderen. Het is een moeilijke oefening die veel weerstand en vragen op kan roepen.

Pema Chödrön is een Amerikaanse boeddhistische non, een van de meest vooraanstaande leerlingen van Chögyam Trungpa, die haar in 1986 aanstelde als hoofd van het Gampo-klooster (Cape Breton, Nova Scotia).

In een tekst in Lions Roar legt zij uit wat deze oefening behelst, het opwekken van groot mededogen door nemen en zenden. Met elke inademing nemen we andermans pijn in. Met elke uitademing ademen we van shit en pijn gezuiverde lucht uit. De Tonglen praktijk staat ook wel bekend als geven en nemen.

Wij mensen, zo legt Pema uit, zijn gefocust op het hebben van plezier en een goed leven. Als we anderen zien lijden wenden we ons af. We raken in verwarring, worden zelfs boos en woedend. Het tast onze weerstand aan. Met Tonglen visualiseren we de pijn van anderen en nemen die met de inademing in ons op en ademen frisse en zuivere lucht weer uit, de wereld in naar de mensen die lijden of aan wie we een rothekel hebben. Daarmee bevrijden we ons van oude patronen van egoïsme. We beginnen liefde te ervaren voor onszelf en anderen.

We beginnen met het verzorgen van onszelf en anderen. Tonglen wekt onze compassie op en introduceert ons de veel grotere weergave van de werkelijkheid. Het introduceert ons in de onbeperkte ruimte van shunyata (leegte). Door Tonglen te praktiseren verbinden we ons met de open dimensie van ons wezen.

Tonglen kan worden gedaan voor degenen die ziek zijn, degenen die sterven of gestorven zijn of die pijn ervaren van welke aard ook. Het kan worden gedaan als een formele meditatiepraktijk of op welk moment en plaats dan ook. Als we wandelen en we zien iemand pijn lijden kunnen we de oefening doen en hem of haar het beste wensen.

Met Tonglen wenden we ons niet meer af maar kunnen we onze persoonlijke blokkeringen gebruiken als een opstapje naar het begrijpen van wat mensen bezighoudt, het lijden in de hele wereld. Ons persoonlijk leed gebruiken we in deze oefening als het pad naar mededogen voor alle wezens.

Wanneer je Tonglen als formele meditatiepraktijk hanteert, bestaat die uit meerdere fasen:

Breng je geest in rust en richt je op bodhichitta, een staat van openheid of stilte. Een link tussen de ontwaakte hart-geest of opening naar fundamentele ruimte en helderheid.

Adem in de gevoelens van hitte, roet, zwarte rook, duisternis en zwaarte – een gevoel van claustrofobie — en adem koelte, helderheid en licht uit- een gevoel van frisheid. Adem volledig alle negatieve energie via alle de poriën van je lichaam. Wanneer je uitademt, adem je de positieve energie ook volledig uit, door alle van de poriën van je lichaam. Tot de visualisatie wordt gesynchroniseerd met de in – en uitademing.

Toen ik zelf nog het mahayana boeddhisme beoefende leerde ik van mijn leraar mij te richten op de schone lucht boven de hoge bergen van Tibet, en die uit te ademen. Ik vond dat een geweldige ervaring.

Pema adviseert, en dat deed mijn eigen leraar ook, je te richten op een persoonlijke, pijnlijke situatie. Daarna richt je je op personen die hetzelfde lijden ondergaan, die in hetzelfde schuitje zitten. Maak de kring groter, zend je mededogen naar anderen. Betrek ook je vijanden erbij, diegenen die jou pijn doen of anderen schade berokkenen of kwetsen. Beoefen Tonglen voor hen in het besef dat zij dezelfde verwarring of blokkades hebben als jij en ik. Tongleng kan je oneindig uitbreiden. Je zult ontdekken dat de gedachten, de dingen niet zo solide zijn als ze lijken. Je zult verrast zijn hoe deze ervaringen jou ertoe zullen brengen om er ook voor anderen te zijn. Gewoon door in- en uit te ademen.

Ik vind het zelf nog steeds een zware oefening en heb daar een – misschien al bestaande variant op aangebracht- door ook de heerlijk frisse lucht uit de Himalaya in te ademen en de troep in mijn geest door de Tonglen beoefening nog eens extra te zuiveren. Ik verbeeld me dan de goede wensen van vele anderen in te ademen. Ik kan het iedereen aanbevelen.