Er komen wel eens reacties op mijn artikelen in het BD. Soms beantwoord ik vragen in zo’n reactie. Maar al te vaak vraag ik mij af vanuit welke hoedanigheid die reactie geschreven is. Is de schrijver aangesloten bij een sangha, volgt hij/zij een studie boeddhisme? Of komt de reactie voort uit wishful thinking of laatdunkendheid? Meestal denk ik: laat maar en ga over tot de orde van de dag.
Ik word een beetje moe van de termen ‘Ik beoefen boeddhisme om tot mijzelf te komen, of om in het ‘hier en nu’ te geraken.’ Als iemand mij zegt dat hij/zij het boeddhisme beoefent om tot zichzelf te komen is mijn wedervraag aan die persoon: ‘Ja, en wie zegt dat? Jij zelf toch. En om in het hier en nu te geraken is helemaal onzinnig, als je niet in het hier en nu bent, waar ben je dan wel? Als je niet in het hier en nu kunt zijn dan ben je wel heel speciaal. Ze bedoelen er iets heel anders mee, ze zijn er van overtuigd dat er iets te bereiken valt, verlichting, inzicht, bewustzijn, enzovoort.
Daiun roshi zei in zulke gevallen: ‘Ze zijn als kinderen die in een helder meer staan en het uitschreeuwen van de dorst.’ Ze verwerpen hun huidige hoedanigheid en beoefenen het boeddhisme om hun situatie te verbeteren, wat dan in de toekomst zou moeten gebeuren. Op zich is daar niks mis mee, dat heet honger naar de dharma. Maar een van de eerste dingen die ik studenten leer is dat meditatie een manier is om je gedachten te doorzien, je denkt dit, je denkt dat, enzovoort. Maar dat denken doe je hier en nu, je kunt niet ergens anders zijn dan in het hier en nu. Het is belachelijk om jezelf in het hier en nu te wensen terwijl je er al bent. ‘Ja maar…ik ben niet compleet, ik heb nog steeds boosheid en woede, niet bewust genoeg.’ Als ik vraag: knijp eens in je arm en als ze dan au zeggen. Is dat bewust genoeg?
In het grijze verleden zat ik in poppenspelersgroep en we speelden een stuk over een spiegel die bewaakt werd door een draak. De heks in het bos was al jaren op zoek naar die spiegel omdat, als je erin keek je alles kon wensen, alles. Uiteindelijk vind haar hulpje de spiegel en roept haar. Niet wetend dat hij de spiegel heeft gevonden staat ze er plotseling voor, als ze in de spiegel kijkt schrikt ze en roept: Help een heks. Waarop haar hulpje zijn hand op zijn voorhoofd slaat en zegt: ‘Wenst ze dat ze een heks is, terwijl ze er al een is.’
Ik wil tot mijzelf komen, zeggen ze. Stop dan met zoeken! En omdat stoppen zo moeilijk is heeft Sakjamuni ons een lesmethode nagelaten om te leren stoppen met grijpen en graaien naar een betere situatie. Ik heb misschien makkelijk praten, ik ben in een ver verleden ook op zoek geweest naar (mijzelf). En ben ondergedompeld in desillusie toen mijn verwachtingspatroon over wat er te bereiken viel in elkaar donderde. Ik snap best dat het moeilijk is om je wensen los te laten, maar als je het boeddhisme beoefent, ben ik dan arrogant als ik zeg: ‘Als je een boeddhabeeld niet zelf mag kopen dan moet je maar afwachten wat je krijgt.’ Of vertel je aan iemand dat je dat beeld, dat je in die winkel gezien hebt, dat ze dat voor jou moeten kopen?
Het is net zo als met die afgrijselijke vaas die je van je tante voor je verjaardag kreeg. Ze belt op en zegt : ‘Ik kom morgen even bijkletsen. Joop, Joop, waar is die vaas van tante Truus. Hoezo, ik geloof op zolder. Ze komt morgen bijkletsen.’
De reactie waar ik het over heb was op mijn artikel over meditatie, niet of je een boeddhabeeld zelf mag kopen. Maar de ideeën hier over het boeddhisme hebben zo weinig te maken met wat ik in Bukkoku-Ji geleerd heb, dat ik dit gegeven door deze tekst heen heb geweven.
In het bewuste artikel schrijf ik over de lotushouding, dat zoiets geoefend moet worden omdat, toen wij op stoelen zijn gaan zitten, het heupgewricht zijn kogelgewrichtswerking kwijt geraakt is en alleen nog maar als scharnier functioneert. Ik schrijf dat de lotushouding de meest optimale meditatiehouding is.
Als reactie krijg ik het volgende toegezonden:
‘Persoonlijk heb ik hier moeite mee. Meditatie zie ik niet als een “ding”.iets wat je moet bereiken of wat je alleen maar goed kunt doen door in bepaalde houding te zitten. Dan wordt het iets van het ego.’ Meditatie dient voor mij om in het hier en nu te geraken, om bewust te worden wat ik doe, wat ik voel en wat ik denk en dit ook te onderzoeken.’
Ik ben van mening dat als je niet bereid bent om te trainen, de lotushouding zo dicht mogelijk te benaderen, je niet met meditatie bezig bent maar met ‘welzijn’, met je ego te pamperen. De schrijfster gaat verder:
‘Het geeft me inzicht in mijn lijden en doordat ik meer inzicht en begrip krijg voor mijn eigen lijden ben ik beter in staat om compassie te tonen voor het lijden van een ander. Wat heb ik aan een volledige lotus als het mij in het dagelijks leven geen bewuster mens maakt? Want gaat het er uiteindelijk niet om hoe we handelen in ons dagelijks leven? En niet hoeveel kennis wij hebben van bepaalde boeken, data uit ons hoofd kennen, perfecte houdingen weten, mooi kunnen chanten…..wat heb ik aan al die kennis als het mij geen bewuster mens maakt voor anderen en de wereld om mij heen.
Als er iets is wat inzicht in lijden geeft dan is wel trachten in de lotushouding te geraken. En wat de boekenwijsheid betreft, geen enkel woord is in staat om de waarheid te vertolken, maar kan je wel aanzetten om de waarheid te vinden. Onze (Japanse zen) stroming staat er om bekend dat het buiten de geschriften om gaat. Een afbeelding van een appel smaakt naar papier, maar via de afbeelding kun je een echte appel wel herkennen. Ik denk dat het egoïstisch is om je boeddhist te noemen maar niet bereid bent om energie te steken in de lesmethode. Vraag je zelf eens a:f waarom wil je compassie tonen voor het lijden van anderen? Maakt mij dat een goede boeddhist, een beter mens? En dan, beter dan wie?
Als er sprake is van winst en verlies
En je hebt verloren, dan spijt me dat zeer
Als er sprake zou zijn, van meer of minder
En jij bent de mindere, dan spijt me dat zeer
Je hebt verloren omdat jouw verlies op winst berust,
En jou minder berust op het meerdere van anderen
En dat spijt mij ten zeerste omdat er van jou maar een is
Een waarin ik mijzelf weerspiegeld zie
Een waarin ik mijzelf verloren heb
Een waar winst en verlies teloor zijn gegaan
Er is er maar een dat ben jij
Is het niet arrogant en egoïstisch beter te willen zijn dan een ander?
Wat is compassie? Het is een christelijke term die sinds het verschijnen van het handvest voor compassie van Karen Armstrong nogal populair is. Maar compassie is aan emotie, sentiment (passie) verbonden, een van de boeddhistische vergiften. Persoonlijk vind ik compassie dan ook een slechte vertaling van het Sanskrietwoord ‘karuna’, een betere term is mededogen. Dat mede is te vertalen als ‘samen’, denk maar aan medepassagier en dogen is te vertalen als toelaten, het gedogen van iemand, gedoogbeleid. Karuna betekent niet liefdevolle vriendelijkheid in de zin van ik beoefen liefdevolle vriendelijkheid, oh, oh, wat ben ik een goede boeddhist. Mededogen, karuna is iedereen tolereren zo als hij/zij is.
Deze boekenwijsheid komt voort uit mijn training en om dit te kunnen verwoorden heb ik wel eens een boekje gelezen. En het is waar dat onderricht niet het inhoudelijke van het boeddhisme is. Maar, het onderricht zoals de sutra’s, ceremonies en de gebruiken zijn een container, een kom, (vessel) waarin het inhoudelijke gewaar wordt. Of als metafoor: de praktijk is een kom waarin het inhoudelijke kenbaar kan worden. Zonder vorm (kom) loopt de thee over de vloer. Wat bewustwording betreft,…. Hoe bewust is iemand die slaapt? Waarvan is hij/zij zich bewust? Wat is ons waakbewustzijn, waarvan ben je je eigenlijk bewust, wat is realiteit? Wie zou er compassie kunnen hebben als je nog opzoek bent naar jezelf, of als je niet in het hier en nu bent.
Intentie is een goed ding maar vraag je eens af waarom je een boeddhabeeld niet zelf mag kopen, geloof je echt dat een stuk hout, brons, of gips geluk kan brengen als je die krijgt? Make believe! Koop zelf gerust een mooi boeddhabeeld maar dan wel een die in de lotushouding zit, met de intentie dat die je stimuleert om zijn pad te volgen naar jouw boeddhaschap.
peter zegt
hoop woorden. veel meningen. geef je boodschap eens in een zin zonder verwijzing naar jezelf. ..
Karin knol zegt
Ik ben geen deskundige op het gebied van het boeddhisme maar ik ben me er in aan het verdiepen. Wat ik veel zie is dat mensen gedeelten en stukken uit het boeddhisme gebruiken en ik denk dat dit een beetje de strekking is van dit stuk. Aan de ene kant kan ik me voorstellen dat het je ergert als er mensen zijn die dingen verdraaien en uit hun context halen, en er misschien een angst is dat het boeddhisme een oppervlakkige oplossing is voor problemen die mensen ervaren.
Wat ik wel mis in het stuk is het mededogen. Hoe ben je ooit zelf begonnen. Ik voor mijzelf kan zeggen dat dit ook begonnen is met een spreukje hier, een snufje mindfulnes waar ik toevallig mee in aanraking kwam. Uiteindelijk merk ik dat ik geinteresseerd raak in wat het boeddhisme echt inhoud. Wat ik bedoel te zeggen is dat het fijn is dat mensen er in geinteresseerd raken en er wat aan hebben. Als ze het niet precies goed doen zijn ze er misschien nog niet aan toe, maar om het zo neer te zetten zal weinig mensen aanspreken om verder te kijken.
zeshin zegt
HalloKarin
Ik ben zelf ook als onwetende begonnen, op aanraden van een vriend van mij ben ik eind zeventiger jaren in een groepje begonnen wat geleid werd door een student van Prabasha van de Noorderpoort. In 1985 heb ik een half jaartje in een Spaans zenklooster gezeten wat geleid werd door Dokuso een student van Deshumaru In 19 86 ben ik naar Japan vertrokken en heb onder Tangen Harada Roshi gestudeerd Toen ik daar aan kwam wist ik nog steeds niet veel van het Boeddhisme, althans het inhoudelijke. Ik wist niet eens het verschil tussen Rinzai en Soto zenboeddhisme. Dat is binnen Zen zo iets als het verschil tussen katholiek en protestants. Zo’n klooster training is elke ochtend om 4 uur je bed uit en dan is de hele dag gevuld met een programma. Na het middag eten heb je even een half uurtje om zelf een invulling te geven en soms is dat een brief schrijven, maar vaker is het een half uurtje op je bed liggen. ’s Avonds om 9 uur mag je naar bed. Tijdens intensive trainingen word je soms geslagen met een lange lat, in de winter is er geen verwarming. Maar dit alles is uiteindelijk niet zo zwaar als het doorgaande programma. Elke dag vroeg opstaan er word je geen ruimte gegund om even rustig aan te doen. De eerste keer ben ik ook na een halfjaar terug gegaan naar Holland met het idee, ‘Laat maar.’ Twee maanden later was ik weer terug in het klooster en heb mijn opleiding afgemaakt. Het was een zware periode, maar,…………..dit is wel het allerbeste wat mij ooit in mijn leven is overkomen. Vanuit deze situatie is in 1992 een stichting in het leven geroepen die in 2015 van Leiden naar Bemmel verhuisd is. Dit wat mijzelf betreft, je hebt het over mededogen. In het klooster reciteren we minimaal 4 x de Shiguseigan sutra, die begint met: Hoe oneindig alle levende wezens ook zijn, ik beloof ze allemaal te redden. Deze sutra is de Boddhisatva gelofte en om kort door de bocht te gaan, verbonden aan de godheid van mededogen ‘Avalokitesvara’. Maar als je die gelofte doet kun je moeilijk iemand op de markt aan zijn jas trekken en zeggen ‘Ik kom u redden’. Deze ene regel ‘ik beloof alle levende wezens te redden’ daar kun je je hele leven mee bezig zijn. Deze sutra, gecombineerd met meditatie geeft inzicht in wat mededogen zou kunnen zijn. Boeddhistische training is er op gericht om antwoorden je eigen te maken, niet het antwoord van een leraar/meester/begeleider aan te nemen. Het gaat er om dat jij een oplossing vind en het boeddhisme is daar een goede methode voor.
Ik hoop dat dit een beetje je vraag beantwoord.
Zeshin
kees moerbeek zegt
‘Ik ben zelf ook als onwetende begonnen…’, maar daarna leg je uit dat je dit inmiddels niet meer bent en wijdt daarover nogal uit. Ben je nu ECHT niet meer onwetend, Zeshin?
Peter zegt
Wat is het probleem? Waar gaat het over? Over een boeddha beeld voor jezelf kopen? Waar staat geschreven dat jij het niet mag?
Karin zegt
Hoi Zeshin,
Bedankt voor je mooie uitgebreide antwoord.
Aan de ene kant bewonder ik het strenge leven en de ontberingen die je tijdens zo’n training moet doorstaan. Ik kan ook het nut ervan begrijpen.
Ik ben er aan de andere kant ook huiverig voor als ik lees van het strenge programma, slaan met latten e.d. Wat ik uit eigen ervaring weet vanuit de christelijke hoek is dat door rituelen,dogma’s, regeltjes de diepe strekking van een geloof verloren gaat en dat vaker wel dan niet er gestreden gaat worden over hoe het wel of niet heurt.
Wat je verteld dat je geleerd wordt om je eigen antwoorden te vinden vind ik daarom echte verliching. Naar mijn idee is het noodzakelijk nooit klakkeloos iemand te volgen, altijd je gezonde verstand te gebruiken en altijd toetsen of dat wat je uitdraagt overeenkomt met de basis waarheid die vreemd genoeg in ieder geloof opduikt ‘heb de ander lief zoals jezelf’.
kees moerbeek zegt
‘Aan de ene kant bewonder ik het strenge leven en de ontberingen die je tijdens zo’n training moet doorstaan.’ Welke ontberingen in boeddha’s naam, Karin? Het was zijn eigen keuze.
Overigens moet je niet alles geloven wat ‘ze’ over zen schrijven en heb je een vraag, stel die aan een leraar die je vertrouwen heeft.
Onder het mom van ‘heb de ander lief zoals jezelf’ zijn de meest vreselijke dingen gebeurd. De ander is namelijk niet jezelf en sommigen (streng christelijken, maar ook anderen) houden niet van zichzelf, want God (het Volk, de Waarheid…) is belangrijker en de mens is zondig en nietig.
Monique zegt
dank je wel voor dit mooie artikel. Brengt mij weer in contact met mijn eigen motivatie. Wat ik steeds opnieuw ontdek is dat het Zicht (ik word opgeleid binnen de Dzogchentraditie) zo ontzetten nabij is en hoe vaak en makkelijk ik weer in duale verwarring verstrikt raak. Training helpt mij herinneren aan wat al waar is. Training helpt mij ook om verder te wennen aan ruimere werkelijkheid.
piet Nusteleijn zegt
Wanneer je fietst weet je wat fietsen is.
Wanneer je verlicht bent weet je wat verlichting is.
En dan heb ik het hier natuurlijk niet over de fietsverlichting.
Weet ik wat “verlichting” is?
Nee, dat weet ik niet.Groet.
bart zegt
Ja en???
Els zegt
Hartelijk dank voor deze beschouwingen. Daarbij wil ik graag een kleine aanvulling geven op het tekstgedeelte dat over compassie gaat: het is inderdaad een terecht gegeven dat het een ‘christelijk’ begrip is. Compassie laat zich vertel met zowel mededogen als synoniem als barmhartigheid. De paus heeft dit jaar uitgeroepen tot het jaar van de barmhartigheid en ik denk dat het goed is om daar ook ‘warmhartig’ belangstelling aan te wijden. Maar inderdaad: mededogen zegt misschien méér, in ieder geval meer dan medelijden, want het vraagt meer van ons dan alleen maar het meevoelen met medemensen. Dat is niet aan religie of cultuur gebonden. Ik denk dat het net zoiets is als je houden aan de tien geboden of deze werken van barmhartigheid: als het vanuit je hart en ziel komt, dan is het niet meer iets van regeltjes en bepalingen die je het eeuwig geluk zullen bezorgen, maar net zo een automatisme als ademen, als leven in het hier en nu…
Han zegt
Mooi artikel, wel drie keer moeten lezen om het goed te begrijpen en al mijn oordelen van mij af te kunnen schudden. Toch blijf ik op mijn bankje mediteren ;)
Is het eigenlijk niet zo dat de waarheid zich niet laat vinden maar zich gewoon aandiend. Zoeken is toch gelijk aan verlangen naar…..?
zeshin zegt
De waarheid dient zich niet aan, de waarheid is altijd alom aanwezig en zit zo dicht op je huid dat het zoiets is als naar je bril zoeken die op je voorhoofd zit. Zen is een methode die als spiegel werkt,(de maan in de vijver). (De bril op je voorhoofd)
Han zegt
Als de waarheid altijd aanwezig is waarom zie ik deze dan niet? Hoe leer ik deze zien? De waarheid leren zien heeft toch niets te maken met de houding waarin je deze wilt leren zien: op een kussen, al lopend of in lotushouding? En Zeshin: Zie jij de waarheid en kun jij mij daar een glimp van laten zien?
zeshin zegt
Han, hoe zou ik jou de waarheid kunnen laten zien, dat is zoiets als jij honger hebt dat ik voor je eet. De vraag die je stelt is het probleem die elke serieuze zenstudent tegen komt. De grootste pijn ligt in helderheid te brengen in deze vraagstelling. Dit is jouw ultieme koan. Ik kan van alles over waarheid vertellen maar dat is mijn waarheid. De training is er juist op gericht om je de waarheid eigen te maken. Maar een troost het kan je niet ontgaan de waarheid is altijd aanwezig.
Han zegt
Dank voor je wijsheid ik neem het mee in mijn oefeningen. :)
kees moerbeek zegt
Ik heb op 13 mei 2016 om 18:20 uur gereageerd.
Misschien is het een ongewenste reactie voor je en je bent natuurlijk niet verplicht te reageren. Desalniettemin is het een gegeven dat je het woord ‘waarheid’ gebruikt en vervolgens allerlei andere grote woorden als ‘ultieme koan’ en ‘de waarheid is altijd aanwezig’ en dat dit laatste een troost is.
Ik ken het jargon, maar als zennie ben ik vrij nuchter ingesteld en stel vragen (de Boeddha spoort ons aan vragen te stellen). Ik begrijp geen hout van wat je schrijft, kun je mij en de anderen uitleggen wat je bedoelt? Boeddhisme is mensenwerk, de Boeddha was een mens en geen mysticus of orakel :-)
kees moerbeek zegt
Wel een heel erg groot woord ‘waarheid’, Zeshin. Valt nog mee dat het niet ‘Waarheid’ is. Maar ja, het zal wel weer aan mij liggen, toch? :-)
Dat ik dit schrijf is niet om te plagen, maar ik heb beloofd (jukai) alle levende wezens te bevrijden en niet alleen mezelf.
Siebe zegt
Ik heb geen cijfers maar er zijn vast al heel wat mensen bij de dokter beland met blessures of zenuwbeknellingen o.i.d. vanwege meditatiehoudingen en spirituele oefeningen.
Ik ben vast niet de enige:-) Ik heb nu een zenuwbeknelling in de voet, waarschijnlijk door de meditatiehouding. Ik heb mijn zit nu helemaal aangepast. Zit nu op een bankje met de blessurevoet naar voren. Hou de rug zo recht mogelijk. Ik zat in een houding die geloof ik wel de bodhisattva zit wordt genoemd. Ik zat zo omdat dit voor mij het meest natuurlijke aanvoelt al zittend op het kussen.
Zelf heb ik nogal oog voor de klachtenkant van beoefening omdat ik er tegenaanloop, lichamelijk maar ook geestelijk. Daarom vind ik denken aan je eigen welzijn juist wel belangrijk. Het moet allemaal niet te gek worden.
Ik ben wel bereid zaken door te werken, ook wel pijn te verdragen, lichamelijk en geestelijk, maar het moet wel behapbaar blijven. Dit geldt lichamelijk en geestelijk. Ik zie wel in dat ook dit behapbaar zijn veel te maken heeft met loslaten en gehechtheid, maar het is toch lastig allemaal. Je kunt toch beter wel grenzen erkennen volgens mij.
Siebe
zeshin zegt
Mijn vraag is wie was je begeleider, werd er ook Taiso gedoseerd? Ik geef vanaf 1992 zen onderricht en er is niemand, niemand die bij ons/mij een dusdanige blessure heeft opgelopen die medisch behandeld moest worden. Zenbeoefening bestaat uit meer dan op een kussentje te zitten.
Siebe zegt
Hallo,
Ik heb lessen gevolgd bij ZenPunt te Haarlem en ook bij de karma-kagyu lineage in Cadzand en Huy.
Bij ZenPunt bestond de training uit recitatie, zazen en loop-meditatie.
Ik ben verder gegaan met de training en instructies van de leraren van de karma-kagyu lineage.
Er waren in beide scholen zeker instructies over de goede meditatie houding. Ik heb echter nergens gehoord dat mensen moesten proberen de lotushouding te verwerven. Ook niet bij ZenPunt.
Nee, men werd juist aangeraden een positie te vinden die comfortabel was en men kon volhouden. Misschien dat dit in een kloosterachtige omgeving anders is dan in een lekenachtige omgeving?
Het belang van de lotushouding ben ik in de praktijk dus nog nergens tegengekomen, maar wel in geschriften (dubbele lotus). Hoe dat ook weer precies zat weet ik niet maar voor sommige oefeningen schijnt dubbele lotus onontbeerlijk te zijn.
Bent u allergisch voor klachten, lichamelijk of geestelijk, die te maken zouden hebben met meditatie of is dit gewoon bespreekbaar?
Siebe
zeshin zegt
Hallo Siebe,
Alles is bespreekbaar en je hoeft je niet aan mij te conformeren. Niet elke leraar past bij elke leerling. Ik heb mijn opleiding in de Soto zen gevolgd en weet van andere richtingen niet zo veel. Wat ik schrijf doe ik vanuit mijn training en inzicht. Ik doe sinds een paar jaar wat rustiger aan omdat mijn lijf tegen sputtert, maar dat mag ook wel na bijna 70 jaar. Ik ben vanaf 1986 als fultime monnik met het zenboeddhisme bezig geweest. Ik ben niet getrouwd, heb er geen baan naast en nu heb ik wat meer tijd om te schrijven en eventueel vragen te beantwoorden. Ik heb studenten die vanaf 1993 onder mijn leiding zen beoefenen, een tiental van hun hebben voor kortere en langere tijd in Bukkoku-Ji klooster Japan getraind. Zij weten vanuit welke hoedanigheid ik spreek. Ik tracht nog steeds dat wat in het Japanse klooster gebeurd over te brengen in Nederland. (wat maar deels gelukt is) Wat het trainen bij ons betreft: ‘Bij de laatste Sesshin deed iemand mee die in seisa (op de knieën) op twee kussens zat. Tijdens Dokusan vroeg ik hem om te proberen met gekruiste benen te gaan zitten. Hij eindigde de sesshin (7 dagen) op 1 kussen met gekruiste benen. Ik heb niet gezegd dat ik het van hem verlangde maar dat hij maar moest kijken of hij het kon en als het niet zou gaan weer op zijn knieën moest gaan zitten. Ik voel niet wat mijn leerlingen voelen. Ik zeg dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun lichamelijk welzijn. Maar dat de training er op gericht is in de goede houding te zitten. Als je je grenzen niet oprekt, verlegt dan gebeurd er ook niks. Zodra meditatie (geestelijk)niet aangenaam meer is stoppen veel mensen. Maar het gaat er juist om om dat te verduren, meditatie bestaat uit opeen volgende stadia en de geestelijke onaangenaamheid is vaak moeilijker dan de lichamelijke pijn. Waar hier in het westen praktisch geen aandacht word gegeven zijn de rek en strek oefeningen (Taiso).
Die zijn van wezenlijk belang voor je lijf.
Wat ik mis bij sommige leraren is inspiratie, ze inspireren hun leerlingen niet maar geven gehoor aan de vraag van hun leerlingen. Dit over het algemeen om de schoorsteen te laten roken. Toen een Japanner aan mij vroeg of ik voor vakantie in Japan was was hij hoogst verbaast dat ik ging trainen in een zenklooster. Hij vroeg mij waarom kies je voor zo’n hard leven kijk eens hoe mooi Japan is. Dus ik zou je willen vragen:’Waarom beoefen je zenboeddhisme?’
Siebe zegt
Hallo Zeshin,
Ik geloof wel dat ik begrijp wat u zegt over verdragen van geestelijke moeilijkheden en pijn en breng dat ook zo in de praktijk.
Ik zie het ook zo dat pijn of moeite helemaal er niet op hoeft te wijzen dat je iets verkeerd doet. Iedereen is van nature wel geneigd zo te oordelen, maar bij beoefening is dit denk ik een valkuil.
Ik vind zelf het onderricht over kamma belangrijk om te begrijpen dat het (geestelijk) ook onaangenaam kan worden. Je kunt heel wat rommel verzameld hebben wat kan gaan rijpen. Met name de opgepotte hoeveelheid vecht en vluchtreacties over vele vorige levens (stress-systeem van het brein) lijkt nogal te willen rijpen.
alle goeds,
Sebe
Margreet zegt
Dank je Zeshin,
mooie stappen in je verwoording<
verdiepend en opbouwend
inspirerend
mededogen
mooi