Aan de muur vlakbij de ingang van de tentoonstelling is een eerste citaat te lezen :
“ Ik haal diep adem. Ik ben buiten adem, maar verspil geen energie.
Het lijkt alsof mijn longen gezuiverd zijn, de lucht dringt door mijn
voetzolen naar binnen. Mijn lichaam en mijn geest werden opgenomen
in de grote cyclus van de natuur. Ik voel een sereniteit die ik nooit eerder
heb ervaren. “ ( Gao Xingjian )
GAO XINGJIAN – een retrospectieve.
Om te genezen van zijn “ decadente Westerse gedachtegoed” had de Chinese overheid in de jaren tachtig voor Gao Xingjian ( ° 1940 ) een ticket klaarliggen om enkele jaren te versassen naar de strafkampen. De kunstenaar kon zijn geboorteland ontvluchten en vanaf 1988 wordt zijn leven niet langer begrensd door macht. Hij vestigt zich in Parijs.
Gao wordt in 2000 plots wereldberoemd. Geheel onverwacht mag hij, als eerste Chinese schrijver, de Nobelprijs voor literatuur ontvangen. Zijn boeken, met voorop zijn magnum opus “ Berg van de ziel “ , zijn intussen beschikbaar in meer dan veertig talen.
Naast toneelschrijver, filmregisseur en romancier wordt hij vanaf dan in het Westen ook gerespecteerd voor zijn meditatieve inkt schilderijen. Zijn werk volgt immers de eeuwenoude Chinese tradities ; schrijven en schilderen vormen één geheel. Elk boek is een landschap, elke schilderij verbergt een filosofische bespiegeling.
Zijn spirituele landschappen in Oost Indische inkt op rijstpapier zijn als het ware illustraties bij zijn literaire thema’s ; de behoeften van de mens naar herwaardering van de kernwaarden in het leven. Zijn wij niet allemaal een beetje op zoek naar de speelse onschuld van een kind , naar een onbezoedelde natuur die we zijn kwijtgespeeld, naar de authenticiteit van onze identiteit en vooral … naar innerlijke rust ?
In vele werken toont Gao ons de eenzame mens in een ijle kosmos, de mens die op zoek gaat naar de zin van het zijn, de mens die verlangt naar innerlijk licht , leegte en rust.
Het lijkt wel of zijn personages iets verloren hebben in de maalstroom van hun leven. Ze kunnen niet anders dan op zoek gaan , maar ze staan er stuk voor stuk allemaal alleen voor. Ieder voor zich, onderweg naar het sublieme.
Maar er zijn ook meer abstracte schilderijen. Ze tonen sporen van verdampen en smelten, van vuur en wind, vrieskou en sneeuw. Ze tonen spelonken met dreigende visioenen … obstakels die het menselijk geluk kunnen dwarsbomen.
Deze kunst laat veel ruimte voor de verbeelding van de kijker, en elke interpretatie hangt samen met een persoonlijke achtergrond. Velen zullen er een herinnering in ontdekken. Bij anderen maakt een sluimerend bewustzijn een stap voorwaarts.
De laatste jaren ruilt Gao tussendoor het rijstpapier in voor canvas, terwijl de veelvuldige mogelijkheden van de Chinese inkt behouden blijven. Op zijn eigen manier wordt Gao een bruggenbouwer tussen Oost en West. Spiritualiteit en materialisme worden yin en yang !
Gao Xingjian – retrospectieve
Museum van Elsene
Jean Van Volsemstraat 71 – Brussel
26 februari – 31 mei 2015
Dinsdag tot zondag : 9u30 – 17u
www.museumvanelsene.be
André De Nys is recensent moderne- en actuele beeldende kunst voor verschillende culturele tijdschriften in Vlaanderen. Verder leidt hij Sankova, een platform voor cultuur- en stiltebeleving voor de regio Antwerpen. In zijn vrije tijd ontstaan er schilderijen en gedichten die getuigen van zijn zoektocht naar een universele spiritualiteit. Twee sterke figuren begeleiden hem in zijn atelier.Naast een foto van Thich Nhat Hanh hangt een vergeelde middeleeuwse ets met daarop Franciscus van Assisi. Ze vormen samen zijn bron van inspiratie … hun teksten liggen her en der verspreid tussen de tubes verf , potloden en borstels. De stilte in het atelier doet de rest.
