Hoe je je gedachten onder controle houdt.
In de tuin van Anathapindika beantwoordt de Boeddha veertig vragen van Subhuti.
Er zijn een heleboel toehoorders, waaronder monniken, bodhisattva’s en mahasattva’s.
Ze willen weten hoe ze verlicht kunnen worden.
Ze willen weten hoe ze hun gedachten onder controle moeten houden.
1
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s alle voelende wezens moeten bevrijden?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s alle voelende wezens moeten bevrijden. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, voelende wezens of bevrijding daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
2
Subhuti: Klopt het dat de Tathagata de dharma van niet-zelf, niet-persoon, niet-wezen en non-entiteit heeft onderwezen?
Boeddha: Ik heb geen idee of de Tathagata de dharma van niet-zelf, niet-persoon, niet-wezen en non-entiteit heeft onderwezen. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is, een dharma van niet-zelf, niet-persoon, niet-wezen en non-entiteit, of onderwijs daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
3
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s harmonieuze boeddhalanden scheppen?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s harmonieuze boeddhalanden scheppen. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, harmonieuze boeddhalanden of een scheppen daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
4
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s alle ideeën moeten loslaten terwijl gewone, dwaze mensen eraan vasthouden?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s alle ideeën moeten loslaten terwijl gewone, dwaze mensen eraan vasthouden. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, gewone, dwaze mensen, ideeën, een vasthouden daaraan of een loslaten ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
5
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s die de vorm van de Tathagata hebben gezien en zijn stem hebben gehoord op het verkeerde pad zijn en de Tathagata niet zullen zien of horen?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s die de vorm van de Tathagata hebben gezien en zijn stem hebben gehoord op het verkeerde pad zijn en de Tathagata niet zullen zien of horen. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, een Tathagata, een vorm van de Tathagata, een zien daarvan, een stem van de Tathagata, een horen daarvan of verkeerde paden. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
6
Subhuti: Klopt het dat de Tathagata het menselijk oog, het goddelijk oog, het inzicht-oog, het prajna-oog en het boeddha-oog bezit?
Boeddha: Ik heb geen idee of de Tathagata het menselijk oog, het goddelijk oog, het inzicht-oog, het prajna-oog en het boeddha-oog bezit. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is of een menselijk oog, een goddelijk oog, een inzicht-oog, een prajna-oog en een boeddha-oog. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
7
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s die het principe van niet-zelf en niet-dharma geheel begrijpen en dit principe herkennen als het ware zelf en de ware dharma, oprecht bodhisattva’s genoemd kunnen worden?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s die het principe van niet-zelf en niet-dharma geheel begrijpen en dit principe herkennen als het ware zelf en de ware dharma, oprecht bodhisattva’s genoemd kunnen worden. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, een waar zelf, een ware dharma, een principe van niet-zelf en niet-dharma of een geheel begrijpen en herkennen daarvan als het ware zelf en de ware dharma. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
8
Subhuti: Klopt het dat grote verdiensten de natuur van niet-verdiensten hebben?
Boeddha: Ik heb geen idee of grote verdiensten de natuur van niet-verdiensten hebben. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk grote verdiensten zijn, niet-verdiensten of een natuur daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
9
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s de perfecties moeten beoefenen?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s de perfecties moeten beoefenen. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, perfecties of beoefening daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
10
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s vrijgevigheid moeten beoefenen zonder te hechten aan objecten?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s vrijgevigheid moeten beoefenen zonder te hechten aan objecten. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, vrijgevigheid of een beoefenen daarvan, objecten of een hechten daaraan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
11
Subhuti: Klopt het dat het onderricht van de Tathagata over de perfectie van geduld in werkelijkheid niet-perfectie is?
Boeddha: Ik heb geen idee of het onderricht van de Tathagata over de perfectie van geduld in werkelijkheid niet-perfectie is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is, perfectie van geduld, onderricht daarover of niet-perfectie. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
12
Subhuti: Klopt het dat bevrijding van alle gehechtheid de hoogste verlichting is?
Boeddha: Ik heb geen idee of bevrijding van alle gehechtheid de hoogste verlichting is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk verlichting is, gehechtheid of bevrijding daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
13
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s het juiste inzicht moeten verwerven?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s het juiste inzicht moeten verwerven. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, juist inzicht of een verwerven daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
14
Subhuti: Klopt het dat wat juist inzicht wordt genoemd in werkelijkheid niet-inzicht is?
Boeddha: Ik heb geen idee of wat juist inzicht wordt genoemd in werkelijkheid niet-inzicht is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk juist inzicht of niet-inzicht is. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
15
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s de hoogste transcendente wijsheid moeten nastreven?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s de hoogste transcendente wijsheid moeten nastreven. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, hoogste transcendente wijsheid of een nastreven daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
16
Subhuti: Klopt het dat wat de Tathagata volmaakte wijsheid heeft genoemd in feite niet-wijsheid is?
Boeddha: Ik heb geen idee of dat wat de Tathagata volmaakte wijsheid heeft genoemd in feite niet-wijsheid is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er een Tathagata is, volmaakte wijsheid of niet-wijsheid. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
17
Subhuti: Klopt het dat er een onafhankelijk bestaand object van het bewustzijn bereikt kan worden dat de superieure en perfecte verlichting kan worden genoemd?
Boeddha: Ik heb geen idee of er een onafhankelijk bestaand object van het bewustzijn bereikt kan worden dat de superieure en perfecte verlichting kan worden genoemd. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bewustzijn is, een onafhankelijk bestaand object daarvan dat de superieure en perfecte verlichting kan worden genoemd, of een bereiken daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
18
Subhuti: Klopt het dat het bereiken van de superieure en perfecte verlichting in werkelijkheid niet-bereiken is?
Boeddha: Ik heb geen idee of het bereiken van de superieure en perfecte verlichting in werkelijkheid niet-bereiken is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk superieure en perfectie verlichting is, een bereiken daarvan of een niet-bereiken ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
19
Subhuti: Klopt het dat de waarheid niet te bevatten is en alle beschrijving te boven gaat?
Boeddha: Ik heb geen idee of de waarheid niet te bevatten is en alle beschrijving te boven gaat. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een waarheid is, een bevatten daarvan, een beschrijving ervan of een alle beschrijving te boven gaan ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
20
Subhuti: Klopt het dat bestudering van de dharma’s leidt tot de hoogste verlichting?
Boeddha: Ik heb geen idee of bestudering van de dharma’s leidt tot de hoogste verlichting. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk dharma’s zijn, bestudering daarvan, het tot de hoogste verlichting leiden ervan of hoogste verlichting. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
21
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s vrij zijn van zowel gedachten van dharma’s als gedachten van niet-dharma’s?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s vrij zijn van zowel gedachten van dharma’s als gedachten van niet-dharma’s. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, dharma’s, niet-dharma’s, gedachten daaraan of vrijheid daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
22
Subhuti: Klopt het dat datgene wat bekend staat als het onderricht van de Tathagata niet het onderricht van de Tathagata is?
Boeddha: Ik heb geen idee of datgene wat bekend staat als het onderricht van de Tathagata niet het onderricht van de Tathagata is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is, onderricht daarvan of een bekend staan daarvan als het onderricht van de Tathagata. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
23
Subhuti: Klopt het dat alle grote leraren verheven zijn door het ongeconditioneerde?
Boeddha: Ik heb geen idee of alle grote leraren verheven zijn door het ongeconditioneerde. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk grote leraren zijn of dat er zoiets is als het ongeconditioneerde of een daardoor verheven zijn. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
24
Subhuti: Klopt het dat er een dharma is waarmee de Tathagata de hoogste, correcte en perfecte bevrijding heeft bereikt?
Boeddha: Ik heb geen idee of er een dharma is waarmee de Tathagata de hoogste, correcte en perfecte bevrijding heeft bereikt. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk dharma’s zijn, een Tathagata, hoogste correcte en perfecte bevrijding of een bereiken daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
25
Subhuti: Klopt het dat de dharma die de Tathagata heeft ervaren en getoond ongrijpbaar is?
Boeddha: Ik heb geen idee of de dharma die de Tathagata heeft ervaren en getoond ongrijpbaar is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is, een dharma daarvan, een door de Tathagata ervaren en tonen daarvan of ongrijpbaarheid ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
26
Subhuti: Klopt het dat zij die zich op het bodhisattva-pad hebben begeven alle dharma’s moeten zien in termen van hun opheffing?
Boeddha: Ik heb geen idee of zij die zich op het bodhisattva-pad hebben begeven alle dharma’s moeten zien in termen van hun opheffing. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, een bodhisattva-pad, een zich begeven daarop, dharma’s of een zien daarvan in termen van hun opheffing. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
27
Subhuti: Klopt het dat arhats bevrijd zijn van onheilzame verlangens?
Boeddha: Ik heb geen idee of arhats bevrijd zijn van onheilzame verlangens. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk arhats zijn, onheilzame verlangens of bevrijding daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
28
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s die menen dat de Tathagata gaat, komt, staat, zit of ligt, de betekenis van zijn onderricht niet begrijpen?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s die menen dat de Tathagata gaat, komt, staat, zit of ligt, de betekenis van zijn onderricht niet begrijpen. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, een Tathagata, een wel of niet gaan, komen, staan, zitten of liggen daarvan, onderricht, een betekenis daarvan of een begrijpen ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
29
Subhuti: Klopt het dat volmaakte verlichting tot volmaakte vrede leidt?
Boeddha: Ik heb geen idee of volmaakte verlichting tot volmaakte vrede leidt. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk volmaakte verlichting of volmaakte vrede is. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
30
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s zich van alle denkbeelden hebben losgemaakt?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s zich van alle denkbeelden hebben losgemaakt. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn, denkbeelden of een zich losmaken daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
31
Subhuti: Klopt het dat bodhisattva’s zich van alle gewaarwordingen hebben bevrijd?
Boeddha: Ik heb geen idee of bodhisattva’s zich van alle gewaarwordingen hebben bevrijd. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk bodhisattva’s zijn of gewaarwordingen of een zich bevrijden daarvan.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
32
Subhuti: Klopt het dat gewaarwordingen van een zelf in werkelijkheid niet-gewaarwordingen zijn?
Boeddha: Ik heb geen idee of gewaarwordingen van een zelf in werkelijkheid niet-gewaarwordingen zijn. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een zelf is of gewaarwordingen daarvan of niet-gewaarwordingen. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
33
Subhuti: Klopt het dat het huidige bewustzijn net zomin te vatten is als het vroegere bewustzijn en het latere bewustzijn?
Boeddha: Ik heb geen idee of het huidige bewustzijn net zomin te vatten is als het vroegere bewustzijn en het latere bewustzijn. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er wel een huidig bewustzijn is, een vroeger bewustzijn, een later bewustzijn of een vatten daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
34
Subhuti: Klopt het dat de Tathagata niet herkend kan worden aan de tweeëndertig kenmerken van een groot mens?
Boeddha: Ik heb geen idee of de Tathagata herkend kan worden aan de tweeëndertig kenmerken van een groot mens. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een Tathagata is of een groot mens, tweeëndertig kenmerken daarvan of een herkennen ervan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
35
Subhuti: Klopt het dat met het bezitten van lichamelijke kenmerken van boeddha’s eigenlijk het niet-bezitten van niet-lichamelijke kenmerken wordt bedoeld?
Boeddha: Ik heb geen idee of met het bezitten van lichamelijke kenmerken van boeddha’s eigenlijk het niet-bezitten van niet-lichamelijke kenmerken wordt bedoeld. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk boeddha’s zijn, lichamen daarvan, kenmerken daarvan of een bezitten ervan, of dat er niet-lichamelijke kenmerken zijn of een niet-bezitten daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
36
Subhuti: Klopt het dat de wereld een illusie is?
Boeddha: Ik heb geen idee of de wereld een illusie is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk een wereld of een illusie is. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
37
Subhuti: Klopt het dat herkenning van de misleidende natuur van alle vormen herkenning van de Tathagata is?
Boeddha: Ik heb geen idee of herkenning van de misleidende natuur van alle vormen herkenning van de Tathagata is. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk vormen zijn, een misleidende natuur daarvan of herkenning ervan, een Tathagata of herkenning daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
38
Subhuti: Klopt het dat alle verschijnselen vergankelijk zijn als een ster bij de dageraad, een luchtbel in een stroom, een bliksemschicht, een zomerwolk, een flikkerende lamp?
Boeddha: Ik heb geen idee of alle verschijnselen vergankelijk zijn als een ster bij de dageraad, een luchtbel in een stroom, een bliksemschicht, een zomerwolk, een flikkerende lamp. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk verschijnselen zijn, dageraden, stromen of luchtbellen daarin, bliksemschichten, zomerwolken, flikkerende lampen of vergankelijkheid. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
39
Subhuti: Klopt het dat de leringen vergeleken moeten worden met een vlot en dat alle dharma’s moeten worden opgegeven, des te meer de niet-dharma’s?
Boeddha: Ik heb geen idee of de leringen vergeleken moeten worden met een vlot en dat alle dharma’s moeten worden opgegeven, des te meer de niet-dharma’s. Misschien denken we dat alleen maar.
Ik weet niet eens of er werkelijk leringen zijn, een vlot waarmee ze vergeleken kunnen worden, dharma’s, niet-dharma’s of een opgeven daarvan. Misschien denken we dat ook alleen maar.
Wie weet zijn al die woorden en gedachten wel leeg. Of denken we dat ook alleen maar?
Weids is de ruimte voorbij alle wijsheid.
40
Subhuti: Hoe moeten we onze gedachten onder controle houden als alles leeg is?
Boeddha: Welke gedachten wou je onder controle houden als alles leeg is?
Waarop de Boeddha zijn ogen sluit en nergens meer op reageert.
Subhuti en de toehoorders zijn met stomheid geslagen, verbijsterd over zijn onderricht.
In gedachten verzonken gaan ze ieder hun weg.
Vergeefs trachten ze het onderricht ter harte te nemen.
Vergeefs trachten ze het uit hun hart te bannen.
Lees ook de Hartsoetra van de Weidsheid voorbij alle Wijsheid
