foodwatch – Lobby houdt inhoudelijke vermeldingen op alcoholische dranken jarenlang tegen

Alcoholische dranken – vooral wijn, likeur en sterke drank – zijn qua ingrediënten en voedingswaarden moeilijk te doorgronden door consumenten. Sterker: ze staan nu helemaal niet op het etiket. Alleen het alcoholpercentage en eventueel aanwezige allergenen staan verplicht op de verpakking. Voedselwaakhond foodwatch vindt dat vreemd en heeft onderzocht hoe dit kan.

Drankfabrikanten hoeven in Europa nog altijd geen ingrediënten en voedingswaarden te vermelden op de etiketten van hun producten. In tegenstelling tot vaste voedingsmiddelen waar al jarenlang via Europese wetgeving uitgebreide ingrediëntendeclaraties verplicht zijn. Hoewel Europa al 40 jaar probeert om voor alcoholproducten dezelfde regels in te stellen als voor vaste voedingsmiddelen, is dit door lobby en falende beloften van de industrie telkens vertraagd en uitgesteld.

De drankindustrie lobbyt al jaren intensief om ervoor te zorgen dat consumenten niet eenvoudig via de etiketten op flessen en blikjes kunnen zien hoeveel calorieën een alcoholisch drankje bevat. Of hoeveel toegevoegde suiker er in een likeur zit. Of dat er ‘onaantrekkelijke’ E-nummers zoals siliciumdioxide (een synthetisch anti-klontermiddel dat wordt gewonnen uit zand) in een fles wijn zitten.

foodwatch heeft via een informatieverzoek bij de Europese Commissie documenten opgevraagd bij het Directoraat-Generaal voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling en DG Gezondheid en Voedselveiligheid. Uit de documenten die zijn toegestuurd blijkt onder meer dat vertegenwoordigers van de drankindustrie in 2018 bij het DG voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling met klem hebben gevraagd of de Europese Commissie de plannen van de industrie voor zelfregulering wilde steunen. Uit een rapport en toelichting door Europese wijnorganisaties aan de beide directoraten in 2018 blijkt dat de wijnproducenten voor uitzonderingen pleiten om maar niet de toegevoegde suikers op de ingrediëntendeclaratie te hoeven zetten. In 2019 is toenmalig Eurocommissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid, Andriukaitis, door branchebehartiger SpiritsEurope twee dagen op een Franse distilleerderij uitgenodigd om aan te horen hoe lastig het voor de branche is om aanpassingen te moeten doorvoeren.

Europese Commissie is lobby zat

Na een jarenlange discussie met een sterke lobby vanuit de alcoholindustrie heeft de Europese Commissie in het recente Europe’s Beating Cancer Plan aangegeven dat het in de EU anders moet wat betreft alcoholetikettering. De Europese Commissie wil dat alcoholproducenten ingrediënten en voedingswaarden uiterlijk 2023 verplicht op het etiket plaatsen.

Dit besluit werd genomen na een heel lang en moeizaam proces. De Europese Commissie heeft al in 1982 en in 1992 voorstellen ingediend om voedingswaarden en ingrediënten op het etiket van alcoholische dranken te krijgen, maar de Raad kon over geen van die voorstellen overeenstemming bereiken. De Commissie heeft vervolgens in 1997 een nieuw voorstel ingediend, dat uiteindelijk pas na vijf jaar op de agenda van een werkgroep van de Europese Raad kwam. Tijdens die vergadering was de meerderheid van de lidstaten het erover eens dat de etikettering van de ingrediënten van alcoholhoudende dranken meer in overeenstemming zou moeten zijn met de inmiddels herziene algemene etiketteringsvoorschriften voor voedsel. Dat was dus in 2002, we zijn inmiddels haast 20 jaar verder.

foodwatch is blij dat de Europese Commissie nu voor heldere etikettering en tegen de lobby door de industrie in een duidelijk voorstel op tafel legt. Een voorstel dat in lijn is met richtlijnen en adviezen waarop de Wereldgezondheidsraad al een tijd hamert. De WHO is net als foodwatch pleitbezorger van uitgebreidere informatie op alcoholische dranken. Frank Lindner, campaigner bij foodwatch: “Consumenten hebben het recht om te weten wat ze eten én drinken. Het is schandalig dat ze decennialang door lobby van de industrie van die informatie worden onthouden. Voedingswaarden en ingrediënten moeten ook gewoon bij alcoholische dranken duidelijk op het etiket zijn te vinden.”

foodwatch wil dat, net als bij voeding en non-alcoholische dranken, er op alcoholische dranken volledige en transparante etikettering moet komen met vermelding van onder meer ingrediënten, voedingswaarden en calorieën. Als het aan de voedselwaakhond ligt geldt dit ook voor additieven en technische hulpstoffen die tijdens de productie worden gebruikt en waarvan resten in het eindproduct zitten.

Lindner tot slot: “Nu moeten we extra waakzaam zijn voor verwatering van het voorstel door de alcoholindustrie. Zij zullen er waarschijnlijk alles aan doen om het Europese Parlement en de regeringen die de uiteindelijke beslissen nemen te beïnvloeden. Het is goed dat er nu een duidelijk plan op tafel ligt. We hopen dat dit resulteert in heldere wetgeving die snel wordt ingevoerd. En waarop kan worden gehandhaafd.”