De gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog liggen in jaren ver achter ons en voor sommigen ook in lessen geleerd. De wereld is echter nog niet vrij van de dreiging van totalitaire regimes. In Europa glijden sommige landen langzaam af naar de status van illiberale democratieën, waar slechts lippendienst aan de democratische rechtsstaat wordt beleden. Daarom is het goed dat in 2021 Dirk Rochtus’ boek Naar de hel met Hitler, verzet in het Derde Rijk (1933-1945) verscheen. Dit artikel gaat met name over de verzetsgroepen de Kreisauer Kreis en de Weiße Rose en maakt dankbaar gebruik van dit boek.
Tweede Wereldoorlog
Jasper Schaaf – Rechtvaardig? Geef de Palestijnen hun grond terug
‘Men denkt soms dat pas bij de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog het conflict tussen Joden en Palestijnen ontstond. Dat klopt niet. In 1896 schreef Theodor Herzl het boek ‘Der Judenstaat’ waarmee hij een grondslag legt voor de zionistische ideologie. Mede vanwege de vele Jodenvervolgingen pleit hij voor een exclusief eigen Joodse staat.’
Het jaar 2024 – dag 242 – brievenbus
Het kindermeisje en Sobibor.
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Nacht Na de Dam
Tijdens Nacht Na de Dam komen publiek en theatermakers enkele uren na de dodenherdenking op de Dam uit alle hoeken van de stad bij Internationaal Theater Amsterdam samen om elkaar te ontmoeten en na te praten aan de hand van de verschillende optredens. Het programma bestaat uit de live uitzending van Vuur van de Vrijheid (in Wageningen) en verschillende live optredens en voordrachten van o.a. Gonny Gaakeer en Floris van der Vlugt, Marga Altena en de Nachtresidenten van het Amsterdams 4 en 5 mei comité: Adriaan van Dis, Hajar Fargan en Brian Elstak.
Boeken – zwijgende vaders
Honderdduizenden Nederlandse mannen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen om in Duitsland te werken. Deze Arbeitseinsatz was een cruciale en nietsontziende manier om de oorlog gaande te houden. De meesten zwegen later over wat ze er hadden meegemaakt. Het is nog altijd een onderbelicht hoofdstuk in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis.
Film THE LIGHT beleeft wereldpremière op IFFR
Kunstenares Elle-Mie Ejdrup haalde in 1995 de krantenkoppen met haar kunstwerk Peace Sculpture: een laserstraal van 532 km lang langs de overgebleven Duitse bunkers aan de westkust van Denemarken.
Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten
Gautama bevroeg en gaf raad aan wereldse heersers met snode plannen. Juist spreken, een van de onderdelen van het Achtvoudig Pad, was voor hem een middel om zijn middenweg aan de man te brengen. Dus waarom zou spreken in moeilijke omstandigheden een beletsel kunnen zijn voor boeddhisten en hun leraren? Wat is er mis met je verdiepen in de standpunten en gevoelens van anderen, voordat je in hun ogen genocide preekt wanneer je in een daad van protest uit volle borst de leuze ‘From the river to the sea’ scandeert om jouw steun voor de bevrijding van de een ten koste van de ander uit te drukken?
Jasper Schaaf – Rechtvaardig? Geef de Palestijnen hun grond terug
‘Men denkt soms dat pas bij de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog het conflict tussen Joden en Palestijnen ontstond. Dat klopt niet. In 1896 schreef Theodor Herzl het boek ‘Der Judenstaat’ waarmee hij een grondslag legt voor de zionistische ideologie. Mede vanwege de vele Jodenvervolgingen pleit hij voor een exclusief eigen Joodse staat.’
Het volk mort (9) – zorg voor angst en ongerustheid in de samenleving
Het lijkt erop dat we ons meer verbonden voelen met geld en macht, dan met elkaar, de natuur, waarheid en rechtvaardigheid. Er heeft een omkering van waarden plaatsgevonden en deze is nog steeds gaande. Hoe doen we dat, hoe zorgen we ervoor dat we massaal met deze omkering van waarden bezig zijn? Hoe komt het dat we steeds individualistischer worden, terwijl we weten dat sociale verbondenheid voorwaarde is voor een mooi en goed leven.
Het jaar 2023 – dag 276 – brooduitdehemel
Manna was het voedsel dat de Israëlieten tijdens hun tocht door de woestijn ‘uit de hemel’ ontvingen. Redt het ook de Gazanen?
Somewhere over the rainbow, skies are blue.
Take care out-there.
Hoedt u voor namaak: kiest voor echt!
Nog steeds zijn democratie, mensenrechten en de Europese Verlichting die driehonderd jaar geleden de wereld op zijn kop zetten een belangrijk politiek en maatschappelijk verschijnsel. Veel zelfverklaarde verlichtingsstrijders die zich op de borst kloppen, behoren juist tot het kamp van de antiverlichting.
Boeken – Hartslag
Het zijn altijd de machthebbers die met elkaar vechten, en het gewone volk is de dupe. Dit Palestijnse conflict bestaat al heel lang. De hele wereld weet dat, maar doet er niets aan. Er is alleen een vreedzame oplossing voor beide partijen mogelijk als er internationale hulp komt.
Taigu – ‘Onnozele meelopers’
Is de atoombom een onderwerp voor boeddhisten? Het enig juiste antwoord luidt: ja, ‘de’ atoombom (er zijn er vele) is een onderwerp voor iedere wereldburger, dus ook voor boeddhisten. Tot voor kort hadden we kunnen zeggen dat niets gevaarlijker is voor de toekomst van de wereld dan wederzijdse nucleaire vernietiging (mutual assured destruction, treffend afgekort als MAD), wanneer de ene mogendheid begint met het afschieten van kernwapens op de ander, en anderen met gelijke munt terugbetalen. Maar bij wie de vlammenzee ziet op Maui (Hawaïi), of in Griekenland, of in Canada of Californië, zou het idee kunnen postvatten dat de opwarming van de aarde een nog actueler vraagstuk is dan een verzengende nucleaire wereldoorlog.
Boeken – oorlog
Louis-Ferdinand Céline (1894-1961) is een van de intrigerendste auteurs van de twintigste eeuw. Zijn invloed op schrijvers als Albert Camus, Jean-Paul Sartre en Henry Miller is enorm. Zijn heftige, schokkerige stijl (‘zijn kleine muziekje’) veroorzaakte in de jaren dertig een omwenteling in de gevestigde literaire tradities.
A-sociale media
Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.
Kwart Nederlanders twijfelt aan cijfers over de Holocaust
Het aantal Nederlandse volwassenen dat gelooft dat de Holocaust een mythe is, was hoger dan in enig ander eerder onderzocht land; 12% van alle respondenten gelooft dat de Holocaust een mythe is of dat het aantal vermoorde Joden sterk overdreven is, terwijl 9% het niet zeker weet. Deze aantallen zijn hoger onder Nederlandse millennials en Gen Z, waar bijna een kwart (23%) gelooft dat de Holocaust een mythe is of dat het aantal vermoorde Joden sterk overdreven is, terwijl 12% het niet zeker weet.
De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 3
De les is dat als de democratie wil overleven ‘dan moet de democratische idee echt leven, bij de bevolking zowel als bij de elite.’ Volgens de auteur zijn ‘de mensen op sleutelposities in de staat het laatste bastion bij een bedreiging van binnenuit.
De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – deel 2
De belangrijkste taak van de rechtvaardige, ‘wiel-draaiende vorst (de rājā cakkavattī) is het opheffen van armoede, die leidt tot diefstal en ander moreel wangedrag. De manier om criminaliteit te bestrijden is niet wreder straffen en de wet strikter toe te passen, maar mensen een gelegenheid en een perspectief bieden om op een eerlijke manier hun brood te verdienen. Hebben de mensen een acceptabele levensstandaard dan berokkenen zij anderen geen kwaad en zal het land vrede en rust kennen.
Over Theologie 20 – Het Nationaal Socialisme
Het Nationaal Socialisme? Wat heeft dat in godsnaam met theologie te maken? Nou, het hangt er maar vanaf hoe je er tegenaan kijkt. Ik denk dat iemand die iets over theologie wil weten niet om het Nationaal Socialisme heen kan.
‘Mensen willen vrede en voeren toch oorlog’
‘De mens zelf is daarom de bron van al deze ellende in de wereld en alleen de mens zelf kan deze ellende keren door menselijker te worden en zich verantwoordelijk te voelen voor de andere mens.’
Boeken – je mag wel bang zijn, maar niet laf
Deze week zijn er in Amsterdam verschillende ‘Stolpersteine’ ofwel struikelstenen gelegd voor homoseksuele oorlogsslachtoffers. Er worden gedenkstenen gelegd voor negen mensen, onder wie Sjoerd Bakker, lid van de Friese familie Bakker. Dit jaar publiceerde Toni Boumans het boek ‘Je mag wel bang zijn, maar niet laf’ over deze bijzondere familie.
Wie dit leeft is gek
De auteur van Catch-22 Joseph Heller (1923-1999) werd geboren in New York. Zijn ouders waren arme Russische Joden. In 1942 ging hij als 19-jarige bij de Amerikaanse luchtmacht. Hij werd gestationeerd op Corsica aan het Italiaanse front en voerde als bommenrichter in een B-25 meer dan 60 missies uit. Na de oorlog studeerde hij Engels.
Jasper Schaaf – Rechtvaardig? Geef de Palestijnen hun grond terug
Jasper Schaaf: ‘Men denkt soms dat pas bij de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog het conflict tussen Joden en Palestijnen ontstond. Dat klopt niet. In 1896 schreef Theodor Herzl het boek ‘Der Judenstaat’ waarmee hij een grondslag legt voor de zionistische ideologie. Mede vanwege de vele Jodenvervolgingen pleit hij voor een exclusief eigen Joodse staat.’
Boeken – Niet de moffen maar de mensen
De Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (afgekort: NSB) was een Nederlandse politieke partij die van 1931 tot 1945 heeft bestaan. De NSB huldigde de ideologie van het nationaalsocialisme, presenteerde zich vanuit een antidemocratische gezindheid zelf niet als partij maar als een beweging en fungeerde ten tijde van de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog als collaboratiepartij.
