In november 2023 overleed Jan Veenendaal, vaste columnist en schrijver voor het BD. Hij bezocht jarenlang als vrijwilliger (langgestrafte) gedetineerden in gevangenissen en justitiële inrichtingen. Als boeddhist kwam hij van zijn kussen af. De komende tijd herplaatsen we zijn teksten over zijn gesprekken en inzet voor gedetineerden – en andere teksten, die hij onder meer schreef onder het pseudoniem Jacob Nieuwersluis.
geen dood
Geen dood, geen vrees (82) – Tranen
Wanneer je je beseft dat alles niet meer zo gaat zoals je het kon dan is dat een hard gelag. Dan kun je de mooiste dingen schrijven; dan kun je schrijven dat je niet bang hoeft te zijn voor de dood omdat er geen angst hoeft te zijn. En toch is die er (ook).
Geen dood, geen vrees (81) – op weg gebracht hoe ik kan leven…
‘Leven is door dalen en door/op heuvels staan/ gaan. Het belangrijkste echter is om daar te gaan zoals je denkt dat het goed is voor jou en voor anderen. Leef en ge/ ga met anderen leren leven. Bedankt Jan’
Geen dood geen vrees (80) – Rouw
Het was avond bij het meer en de lucht kleurde alsof zijn leven ervan af hing. Er was overal paars en roze en geel en oranje, in woeste stille vegen. De mier en de vlinder keken ernaar alsof het de eerste keer ooit was. En eigenlijk was dat natuurlijk ook zo.
Geen dood, geen vrees (74) – Gaten
Soms kan ik me heel opstandig voelen. Ik wil gewoon niet dood. Ik wil genieten van wat er is, van wat er wel is.
Geen dood, geen vrees (73) – Waarnemen
Het is 03.28 uur, ik word wakker. De overweldigende geur van de kamperfoelie dringt mijn neusgaten binnen. Wat een rijkdom!
Geen dood, geen vrees (64) – Lijden en doodgaan
Het is bijzonder om te zien hoe mijn leven in vier weken helemaal veranderd is. Van nog volop in het leven staan en nog veel willen doen (denken nog te kunnen doen), tot bezig zijn met de laatste aspecten van deze menselijke tijdelijkheid.
Geen dood, geen vrees (48) – Geen geboorte, geen dood
Het ultieme doel van boeddhistische meditatie is om in contact te komen met onze ware aard, de aard van geen geboorte en geen dood. Het lijkt alsof er geboorte is en alsof er dood is, maar als je goed kijkt, dan is dat niet zo
Geen dood, geen vrees (42) Dood. Straf?
doodlachen, lag dood
Geen dood, geen vrees (39) – Over leven
We zijn voor van alles bang – voor de dood, voor alleen zijn, voor verandering. De oefening van bewuste aandacht helpt ons in aanraking te komen met niet-angst.
Geen dood, geen vrees (38) – Ziek zijn
De weg naar de dood ligt geplaveid met allerlei valkuilen. Het is weliswaar rustgevend om te weten dat er geen dood is, en daarmee geen vrees, alleen de weg er naartoe vind ik soms lastig.
Geen dood, geen vrees (28) – Identiteit
Op het moment van sterven verliezen we niet alleen alles wat we bezitten, maar ook onze volledige identiteit. De reden waarom we bang zijn voor de dood, is dat we onszelf identificeren met deze wereld, dit lichaam, ons bezit, onze status, en onze familie.
Geen dood, geen vrees (15) – de dood
Waarom zouden we de dood buiten het leven plaatsen, of er niet over praten? De dood is onlosmakelijk met het leven verbonden. Immers, het enige wat we zeker weten is dat we doodgaan.
Geen dood, geen vrees 14 – manifestatie
Als je diep kijkt naar een doosje lucifers, kun je de vlam zien. Hij heeft zich nog niet gemanifesteerd, maar doordat je mediteert kun je de vlam zien. Er is voor de vlam aan alle voorwaarden voldaan om zich te manifesteren: hout, zwavel, een ruw oppervlak en mijn handen. Dus als ik een lucifer afstrijk en de vlam verschijnt zou ik dat niet de geboorte van een vlam noemen. Ik zou het de manifestatie van een vlam noemen.
Geen dood, geen vrees (13) – A year to love
Hoe ik er in sta als het straks zover is weet ik niet. Ik ervaar het als een groot voorrecht van Thich Nhat Hanh te hebben geleerd in het nu te zijn. Nu in dit moment. Wanneer het zo ver is, is het tijd om een nieuw besluit te nemen.
Geen geboorte, geen dood
Dankbaarheid voor wat hij gegeven heeft, dankbaar voor de dharmaregen die hij over mij heen heeft gestort met zijn retraites, zijn boeken en zijn lezingen. Dankbaar dat ik die tot me heb kunnen en mogen nemen. Hij heeft de wereld mooier, gemaakt, hij heeft de wereld bewuster gemaakt, liefdevoller gemaakt.
Thich Nhat Hanh – this body is not me
Birth and death are only doors through which we pass,
sacred thresholds on our journey.
Jan Veenendaal – geen dood, geen vrees (12) – een brief
Je mediteert op het ergste dat je kan overkomen, je stelt je voor wat dat is. Dan blijkt in de praktijk, dat als je dat al overkomt – wat vaak niet het geval is – je weet hoe je ermee om moet gaan omdat je het al doorleeft hebt.
Jan Veenendaal – geen dood, geen vrees (11) – Twijfel
De afgelopen maanden en ook nu voel ik me goed; wat vermoeider dan anders, weinig last van de bijwerkingen van de hormoontherapie gelukkig. Vannacht bekroop me de twijfel of ik wel de scan wil laten doen. Waarom zou ik eigenlijk? Waarom zou ik willen weten hoe het ervoor staat? Genezen kan niet meer volgens de artsen.
Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (9) – Leven als doden?
In de ultieme dimensie zijn we nooit geboren en zullen we nooit sterven. In de historische dimensie leven we in vergetelheid en zijn we zelden springlevend. We leven als doden.
Jan Veenendaal – geen dood, geen vrees (6) – ons ware erfgoed
Ik genoot van een prachtige zonsopgang waarbij de zon af en toe even tussen de wolken te voorschijn kwam en me als het ware een knipoog gaf. Met mijn hele aandacht was ik aanwezig en genoot van wat zich voor mijn ogen voltrok. Wat een pracht!
Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (5) – dankbaarheid
Beseffen wat een voorrecht het is (nog) te kunnen lopen op deze prachtige aarde.
Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (3) – Angst
En dan is het zo ver, de spreekkamer in, je hoort de uitslag, een zakelijke mededeling die je hele leven op zijn kop zet. Er zijn wat emoties, wat tranen en over tot de orde van de dag. Hoe gaan we behandelen?
Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (2) – Leeg van een afzonderlijk zelf
Door het diep, diep laten doordringen van met name de eerste drie alinea’s van de Hartsoetra en de uitleg daarover van Thich Nhat Hanh kun je de andere oever bereiken en dat is een geweldige ervaring.
