Wij beiden leven-
louter en alleen leven-
ik en die klaproos.
Issa (1763-1827)
De klaproos staat symbool voor veel dingen. In het Westen vooral voor gesneuvelde soldaten. In Engeland dragen mensen bij de herdenking van WO I en andere gewapende conflicten, een klaproos. Tegelijkertijd is de klaproos het symbool voor hoop, vernieuwing, de fragiliteit van het leven en in sommige culturen voor slaap, dromen en troost.
In Japan wordt de klaproos geassocieerd met plezier en is zij een herinnering aan het genieten van het leven zolang het geleefd wordt.
Al deze betekenissen hebben met elkaar te maken. Na de vreselijke gebeurtenissen in welke oorlog dan ook, het verdriet en verlies, komen hoop, vernieuwing en troost. Alles wat het leven vormt.
Dit heeft ook te maken met Issa. Ik heb al eerder zijn moeilijke leven genoemd. Veel van de ellende die een mens kan meemaken in het leven kwam bij hem voorbij. En toch kon hij de kleine gebeurtenissen blijven zien. Hij beschreef deze in zijn haiku’s, vaak met humor.
Uit deze haiku, vertaald door J. van Tooren, blijkt ook dat hij de kunst verstond in het ‘nu’ te leven. Louter en alleen leven. Misschien heeft een mens dat nodig om, ondanks vele moeilijkheden, toch het leven door te kunnen leven.
Dat is ook wat bloemen doen. Zij leven ‘bij de dag’, houden zich niet bezig met gisteren of morgen. Bloemen bloeien nu!
Zo ook de klaproos. Die is symbool geworden voor de gesneuvelde soldaten omdat ze na alles wat daar gebeurde, bloeide op het slagveld. En daarom staat zij ook symbool voor al die andere, positieve, betekenissen. Na de fragiliteit van het leven, zo verschrikkelijk zichtbaar op de slagvelden, moet er troost zijn en vernieuwing. En de hoop dat er nooit meer oorlog komt.
Dat wist Issa allemaal niet, hij leefde in het Japan van voor WO I. Maar hij wist vast wel dat de klaproos staat voor plezier en genieten van het leven, wat er ook gebeurt. Ik denk dan ook niet dat die klaproos toevallig in zijn haiku wordt benoemd.
Geef een reactie