Als wantrouwen de norm is van hoe we met elkaar omgaan, dan zullen we elkaar relevante informatie onthouden. Hoe meer we informatie voor elkaar achterhouden, des te meer gaan we onze achterdocht gebruiken om te gaan snappen hoe iets in elkaar zit. De gecreëerde fantasieën staan dan veelal haaks op de aanname dat de ander goede intenties heeft.
Pakhuis van Verlangen
In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.
Amitabha poedja voor Lea Vanrompay
Lea was een van de medeoprichters van Het Tibetaans Instituut – Karma Sönam Gyamtso Ling – in Schoten, waar ze meer dan 30 jaar heeft gewoond, en van Yeunten Ling in Hoei en Nalanda in Brussel.
De Boeddha of het vaderland, een dilemma in oorlogstijd
De auteur schreef in de Introduction dat er in boeddhistische geschriften maar weinig passages zijn die aangeven dat het boeddhisme puur pacifistisch is. De auteur bespreekt twee voorbeelden. In de Upaya-kaushalya Soetra verhaalt de Boeddha hoe hij in een van zijn vorige leven een hebzuchtige handelaar doodde, die van plan was 500 mensen te vermoorden. De Maha-paranirvana Soetra beschrijft hoe de Boeddha in een van zijn vorige levens een brahmaan doodde die een misdrijf wilde begaan tegen de Dharma.
Het volk mort (4) – haten
Is er een grens aan de hoeveelheid haat die je kan verdragen? Deze vraag dringt zich op als we de massale haat berichten op met name de sociale media aan ons voorbij zien gaan. Waar ligt de grens van wat je kan verdragen?
Taigu – De maatschappelijke praktijk van westers boeddhisme
Een terechte vraag is dan ook hoe westerse boeddhisten zich verhouden tot de maatschappelijke orde waarin zij leven. Wie nu opmerkt dat er voor liefhebbers geëngageerd boeddhisme bestaat, begrijpt niet de reikwijdte van mijn vraag. Ik zou graag weten wie op welke wijze geloofsartikelen aanhangen zoals ‘onderling afhankelijk ontstaan’, bevrijding van de cyclus van lijden en wedergeboorte in een definitief nirvana, ‘oorspronkelijke verlichting’, en het uitstellen van verlichting om als bodhisattva andere levende wezens bij te staan. Zijn dit symbolische voorstellingen of geloven boeddhisten werkelijk in volgende levens en andere werelden?
Het volk mort (3) – onze behoeften
Onze vrijheid kunnen we ook kwijtraken door ons aan te passen aan de verwachtingen van de ander. Charlie Brooker is de schrijver van de sciencefiction serie Black Mirror. Deze titel is een verwijzing naar ons telefoonscherm. In één van de afleveringen functioneert de telefoon om online scores bij te houden over de waardering die je krijgt van anderen die je ontmoet. Een speciale app maakt het mogelijk de sociale waardering die een ander van jou heeft direct in te zien.
Het volk mort (2) – de rol van journalisten
Bekend is dat veel oud-politici toezichthoudende en bestuurlijke functies bekleden bij de NPO. Deze mensen bepalen hoe de zendtijd verdeeld moet worden en hun machtspositie is de sleutel tot het misbruik maken van hun positie. De meeste journalisten zullen zich conformeren, mede omdat ze anders niet uitgenodigd worden bij de verdeling van nieuwe opdrachten. Vaste aanstellingen bij journalisten zijn uitzondering.
Drie keer als slaaf verkocht in een vreemd land
De Barbarijse zeerovers kwamen uit verschillende landen. Wat hen bond was vaak niet veel meer dan dat ze formeel moslim waren en leefden van de georganiseerde misdaad. Een groot deel van hen waren ‘renegaten’, bijvoorbeeld Hollanders, Engelsen en Italianen die tot de islam waren overgegaan. Bekende Nederlandse piraten waren Suleiman Reïs (Ivan Dirkie de Veenboer), geboren in Hoorn en Reïs Mourad (Jan Janszoon), geboren in Haarlem. Zij werkten voor de beruchte zeerover Simon ‘de danser’ Simonszoon geboren te Dordrecht. Een andere beruchte zeerover was Claes Gerritszoon Compaen uit Oostzaan. Historiek schrijft: ‘Zonder deserteurs uit het christendom zouden de Barbarijse zeerovers nooit zulke grote successen hebben behaald.’
Het volk mort
Een sprekende combinatie was eerder ook het echtpaar Schippers. Edith Schippers bezuinigde als minister stevig op de zorg met een veelheid aan regels en uitzonderingen daarop. Haar man verdiende een boterham als adviseur van ziekenhuizen om onder deze regels uit te komen. Door zijn huwelijk had hij een grote voorsprong als het ging om kennis over de mazen in de wetgeving die zijn vrouw doorvoerde. Mevrouw Schippers mocht later directeur worden van de DSM.
Boekbespreking – Grote boeken
Beide boeken vormen een goudmijn aan ideeën en discussieonderwerpen. Ze lijken me ook erg geschikt om in het onderwijs te gebruiken. Bovendien maken de illustraties en overzichten dat het lezen erg prettig is. De vertaling uit het Engels is eveneens vlot en leest gemakkelijk. Het zijn niet echt studieboeken, ik zou ze ‘oriëntatieboeken’ willen noemen.
Boeddhisme en nationalisme – De Boeddha zij met ons
Hoeveel boeddhisten zouden, ondanks hun gelofte geen nadeel te berokkenen aan anderen toestaan dat hun thuisland werd vernietigd door een invasie als zij in staat waren om dit te voorkomen? De geschiedenis van het boeddhisme laat zien dat veel boeddhistische monniken en leken geweld gebruikten om hun land te verdedigen, waarbij ze zich vaak beriepen op de boeddhistische leringen.
Karin – bericht uit het verpleeghuis
Niet iedere bezoeker kan het opbrengen de afdeling op te komen, ze zijn bang om te ervaren dat iemand die een vol leven heeft geleid zo moet eindigen. Deze bezoekers wachten in het restaurant of buiten op hun geliefden. Ze nemen regelmatig wat lekkers mee. Als de Alzheimer in een verder stadium zit, dan zie je vaak dat de bezoekers niet meer herkend worden. Het langst blijven de kinderen in het geheugen gegrift, maar op een dag is dat ook voorbij. Dan worden de bezoeken ook minder.
Een vredige bijeenkomst in het Vreedehuis, dichtbij het Vredespaleis
Het probleem is dus dat goede voornemens zondermeer in de praktijk maar zelden werken. Als je al deze aanbevelingen leest, dan krijg je onwillekeurig de gedachte “waarom doen de mensen dat dan niet gewoon”. De praktijk is juist dat de mensen het gewoon niet doen. Ze worden zelfs voortdurend door reclameboodschappen en in praatprogramma’s aangemoedigd om het niet te doen. We vinden dit heel gewoon. Het gaat altijd alleen maar om persoonlijk bezit en hoe meer je daarvan hebt, hoe beter het met je gaat. Ik zou trouwens niet graag de boterhammen willen smeren van alle boeddhisten dit het hiermee hartgrondig eens zijn.
Taigu – Oorlog is geen feest
Boeddhisten zijn net mensen. De hele geschiedenis door hebben ze de wapens opgenomen, tegen elkaar en tegen anderen. Het is misschien niet goed een oorlog te beginnen, maar soms raak je erin verzeild.
De mens behoort niet toe aan zijn taal, noch aan zijn ras
Europa keerde zich na de wreedheden van de Tweede Wereldoorlog af van het nationalisme en in het openbaar noemden politici zich nog zelden ‘nationalist’. Sinds begin van de 21ste eeuw brokkelde deze schroom af. Tegenwoordig noemen sommigen zich zelfs weer met trots ‘nationalist’. Dit artikel geeft een indruk van de opkomst en ontwikkeling van het denken over naties en nationalisme in Europa.
Als Einstein het zegt
Kan de oplossing uit de politiek komen? Onze minister president zal de eerste zijn om te zeggen dat hij onderdeel wil zijn van de oplossing en keihard gaat werken. Albert Einstein zei: ‘No problem can be solved from the same level of consciousness that created it’.
Een dag op het IIAS
Deze lezing ging niet over het kloosterleven overal in India, maar alleen over dat in Gandhara, het huidige Kandahar. Dit is belangrijk om te weten, omdat er in andere delen van India waarschijnlijk andere gewoonten en omstandigheden heersten. Gandhara was het thuisland van de Sarvāstivāda en de Mahāsanghika.
Spanningsvelden binnen een kwetsbaar zen
Zen is van nature een kwetsbare traditie. Kwetsbaar omdat het gevaar op de loer kan liggen dat beoefenaars meer bezig zijn met hun eigen ervaring van ontwaken dan met het lijden en het bevrijden van andere levende wezens.
A-sociale media
Als boeddhist kun je Internet misschien als oefening gebruiken. Het is in feite een karikatuur van saṃsāra. De begeerte, de afgunst, de woede, de illusie en de leegte zijn er nog gemakkelijker te begrijpen. Als je het scherm van je mobieltje kunt leren zien als een soort ingewikkelde lamp waar niets gebeurt, kun je misschien ook begrijpen dat de werkelijkheid waarin je leeft een soort openheid is waar echt niets gebeurt.
De afsluiting van de A12 en het boeddhisme
Mag je de snelweg A12 een paar uur afsluiten om de mensheid te behoeden voor de ondergang? Is het erg om als automobilist even stilte staan of op die dag de weg te vermijden. Was de Boeddha ook een dwarsligger? Zanger/componist Hans de Booij schuwde als boeddhist het eenvoudige handwerk niet.
Waarover praten we als we het over identiteit hebben?
Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.
Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing
Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.
‘Meebewegen met wat er is’
Als het gaat om dak- en thuisloze mensen wordt er door de maatschappij merendeels nog vanuit ‘schuld en eigen verantwoordelijkheid’ gedacht. Men heeft vaak het verkeerde idee dat iedere persoon in Nederland eigen verantwoorde keuzes maakt en dus verantwoordelijk is voor diens eigen lijden. Of men denkt dat het heel makkelijk is om een uitkering aan te vragen. De gewone burger weet niet hoe het is voor iemand die in een totaal andere realiteit zit.’
Ras – nutteloze, kwaadaardige onzin
Angela Saini heeft voor haar boek Superieur: de terugkeer van de rassentheorie zo’n beetje alle literatuur over rassenwetenschap doorgespit, schrijft ze. Veel genetici menen dat als genetica bewijst dat er nauwelijks reden is om rassenonderscheid te maken, het dus snel afgelopen zal zijn met racisme. Was het maar waar. Racisme is juist een sociale constructie met een enorme invloed, constateert ze.
