• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Nieuws » Amsterdams Luchthuis – ruimte voor intensivering van zintuigen

Amsterdams Luchthuis – ruimte voor intensivering van zintuigen

30 augustus 2017 door Joop Ha Hoek

Half september wordt in De 1800 Roeden, de oudste broedplaats van Amsterdam, het Amsterdams Luchthuis, thee- en meditatiepaviljoen geopend. Het is ontwikkeld door zenboeddhist Mark Schalken, bekend van de De Ruimte ontwerpers en gebouwd van drie lokale moeras cipressen. In dialoog met het grillige hout groeide in twee jaar tijd een flexibel en intiem gebouw voor inkeer en voor vriendschap – een ontmoetingsplaats van hemel en aarde.

De makers, onder wie meubelmaker Rien de Vos, metaalbewerker Gien Benne, mallenmaker Lotte Nijhof en beeldhouwer Arnold Tebra zijn sinds deze zomer, na een lange voorbereidingstijd, intensief bezig met het bouwen vanuit de drie gezaagde lokale moerascipressen van Stadshout Amsterdam. In dialoog met het grillige hout wordt het ontwerp fijngeslepen. Zo ontstaat het gedroomde, intieme gebouw voor inkeer en voor vriendschap – volgens de bedenker een ontmoetingsplaats van hemel en aarde.

Sinds 2015 werkt Mark gestaag aan de realisatie van het luchthuis: een architectonische ruimte voor intensivering van de zintuigen. Een mobiele plek, om je in terug te trekken en om anderen welkom te heten. Een podium voor uitkijk en inkeer.

Lokaal, zelfvoorzienend en duurzaam

Het is augustus 2015 als de vonk overspringt. Mark schalken fietst langs het terrein van Ecodorp Bergen aan Zee, een voormalig militair vliegveld. Toeval: daar vindt het vierde International Festival of Arts and Construction plaats. Een week lang zijn ruim tweehonderd jonge architecten en ontwerpers energiek aan de slag met het thema ‘lokaal, zelfvoorzienend en duurzaam’. Schalken sluit zich voor enkele dagen bij de workshops aan en een vonk springt over. Wat is er mooier dan samen met anderen je eigen leefomgeving creëren?

Mark Schalken.

In de periode najaar 2015 en voorjaar 2016 vindt de beeldresearch plaats. De visuele bronnen van het Luchthuis. Het idee van een tuin- of theehuis leidt tot een selectieve reis door de architectuurgeschiedenis. Bronnen vindt Mark in oosterse tradities zoals de Japanse theehuiscultuur, het modernisme van De Stijl en een handvol hedendaagse architecten-ontwerpers. Maar ook de houten verplaatsbare schaftketen uit de tijd dat de Noordoostpolder werd ontgonnen.

De naam en het programma krijgen in het voorjaar van 2016 vorm.

Tot nu toe noemde Schalken het bouwwerk ‘theehuis’ of ‘tuinhuis’. Bij toeval leest hij in het boek Compassie voor beginners (‘A Fearless Heart’) van Thupten Jinpa over de Hava Khana: “In Shimla, in Noord India waar ik opgroeide, stond hier en daar op uitkijkplaatsen langs de weg een overdekte schuilhut genaamd hava khana (wat letterlijk ‘huis van lucht’ betekent)”.

Dit omschrijft wat Mark beoogt: een klein houten bouwwerk om tot jezelf te komen en de buitenwereld in ogenschouw te nemen (a wooden room to retreat and meditate or to invite one or two friends. Most of all it is about creating the fysical conditions for mental space).

Het spectaculaire uitzicht op de Tibetaanse bergen ontbreekt in Nederland, maar hij is ervan overtuigd dat de symbolische en praktische werking een paradoxaal geheel kunnen vormen. In de woorden van architect Terunobu Fujimori beogen Japanse theehuizen: ‘A sense of being in the mountains while being in the city’.

In Zaandam blijkt overigens een Nederlandse pendant te staan: een Zaans luchthuis. Een Amsterdams Luchthuis, dat is dus wat het gaat worden. Een plek die lucht geeft. Dat is de pretentie die Mark Schalken architectonisch wil realiseren.

Keuzes maken

In de zomer van 2016 bediscussieert Mark zijn vormideeën met diverse mensen, zoals de architecten Mikel van Gelderen en Jan van Muiden. Mark: Ik besefte dat ik met mijn eerste luchthuis te veel wil, een mediatiehuis, expositiehuis, uitbreidbaar huis, etc. Het is tijd om keuzes te maken in vorm en functie.

Het ontwerp wordt eenvoudiger en de vormen krachtiger. Ontwerpen met de zwaartekracht en de elementen is nieuw voor mij, als grafisch ontwerper, maar juist in het spelen daarmee schuilen de interessantste oplossingen. Daarnaast vraagt het beoogde materiaal – hout – dat ik er fysiek mee aan de slag ga.’

Ook in de zomer van 2016 maakt Mark contact met meubelmaker Rien de Vos, die lokaal hout suggereert als materiaal. De Vos is een meubelmaker met gevoel en ervaring. Al snel suggereert hij om het luchthuis te maken met Amsterdams stadshout. Op de zagerij in het Amstelpark worden gekapte Amsterdamse bomen op bijzondere wijze hergebruikt. Het vergt wel geduld. Allereerst moeten er geschikte bomen zijn voor het buitenproject. Na enkele maanden zijn er drie moerascipressen – een duurzame soort – om te verzagen. Gaan we de ruwe bast verwerken in het ontwerp? Denken vanuit de boom zet het bestaande ontwerp direct op losse schroeven.

In oktober 2016 worden de moerascipressen bij Stadshout Amsterdam door Rien en Mark gezaagd. Na enkele maanden drogen onder een afdak moet de vochtigheid van de planken onder de twintig procent zijn gedaald en kan er gebouwd worden.

In januari van dit jaar is de vochtigheidsgraad van de planken nog steeds boven de veertig procent. De Vos en Schalken besluiten een model te bouwen. Schaal 1 op 3 is geschikt om alle constructieve en esthetische kwesties hands-on te onderzoeken en blijft hanteerbaar in Rien’s werkplaats. Kunnen de ontwerpers en makers werken met houtconstructies en metaal zo veel mogelijk vermijden?

Grote uitdagingen

De wens om het huis demontabel te maken, stelt Rien voor grote uitdagingen. Alles moet stevig vastzitten maar ook weer los kunnen. Het maakproces leidt tot nieuwe vergezichten. Als de twee vloerhelften opgeklapt kunnen worden, geeft dat een prachtig theatraal beeld. En stel je voor: een huis dat geopend of gesloten wordt, niet via deuren maar via de vloer. Bovendien beschermt het opklappen de vloerdelen tegen regen. Maar hoe is dit praktisch te realiseren?

De feestelijke opening van het Amsterdams Luchthuis is op 16 september om vijf uur. De opening is onderdeel van de feestdag ‘Twintig jaar 1800 Roeden’. Vrij toegankelijk vanaf 3 uur tot ’s avonds laat: met eten en drinken, kunst, optredens & meer.

Locatie: De 1800 Roeden
Joris van den Berghweg 101
1067 HP Amsterdam
Foto’s Philippe Mcintyre.
Zie www.luchthuis.nl voor meer informatie over het project en de opening.

Mark Schalken was in 2014 ook deelnemer aan het project Boeddha in de Linie. Mark: ‘Langs de rivier de Lek, nabij Culemborg, ligt het fort Werk aan het Spoel. In het vroege voorjaar van 2014 reisde ik af naar deze plek om twee weken te werken vanuit een bomvrije bunker. Kunstenaars Leen Kaldenberg, Airco Caravan en Raoul Deleo waren me voorgegaan. Alle vier laten we ons inspireren door het boeddhisme. Welke rol speelt dat boeddhisme in ieders kunstpraktijk? Wat is de invloed van zo’n ruige omgeving? Dat vroegen de organisatoren van het vriendelijke experiment Boeddha in de Linie zich af: Elisabeth ter Borg, Agnes Sommer en Joop Ha Hoek.

Mijn vertrekpunt was de locatie: de architectuur en de natuur, het dag- en nachtritme. Naast papier en tekenmateriaal, meegenomen uit Amsterdam, zocht ik een lokaal materiaal. Het werden wilgentenen: soepel en nukkig, krachtig en kwetsbaar. De eerste dag haalde ik grote bundels bij een naburige wilgenkwekerij. Zo ontstonden er uiteenlopende installaties die voor twee weken het fort herschiepen.’

Een expositie met al het gemaakte werk opende de maand erop in Kunstfort Asperen.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhistisch leven, Nieuws Tags: amsterdam, Amsterdams Luchthuis, Boeddha in de Linie, de 1800 Roeden, Mark Schalken, meditatie en vriendschap

Lees ook:

  1. Waarom ik mijn vrienden niet opeet – ‘De Vleesvrije stad’
  2. Boeddha in de Linie: Alcatraz of nirvana
  3. Expositie Boeddha in de Linie
  4. Mark Schalken, de wilgentenen en de film

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • 5 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 5 juli 2022
    Boeddhisme en meditatie
  • 6 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

‘Humor onttroont elke grootinquisiteur’

Kees Moerbeek - 3 juli 2022

Blasfemie kan een uiting van macht zijn, omdat hij die kwetst macht heeft over diegene (datgene) die wordt gekwetst. Hierbij komt superioriteit om de hoek kijken. De gekwetste gelovige is de enige die echter de macht van de blasfemist over hem kan opheffen door diens spot simpelweg te negeren.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Verlichting is de kous op je kop
  • ‘Humor onttroont elke grootinquisiteur’
  • Guy – Het begrijpen van de ware aard van de dingen
  • Ludo – Zijn
  • Taigu – De lijn en de cirkel

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens