Himalaya viagra leidt in Nepal tot bloedige onlusten

Problemen rond het oogsten van de  yarsagumba, ook wel bekend als de ‘Himalaya viagra’, een veel gewilde schimmel die verwerkt wordt in medicijnen en als lustopwekkend middel wordt gebruikt, heeft in het Dolpogebied in Nepal tot geweld tegen de daar wonende Tibetanen geleid. Tot dit jaar ontvingen de Tibetaanse dorpelingen een vergoeding van iets meer dan 15 Amerikaanse dollars  per uitheemse plukker. Een commissie oordeelde dat dit onwettig is. Het kruid, een soort schimmel, groeit alleen in de hoger gelegen gebieden in de Himalaya.

Dit jaar alleen al kregen meer dan 50.000 mensen uit 28 districten toestemming om van april tot juli in het gebied te oogsten.  Een kilogram yarsagumba brengt op de markt in Nepal $ 26.000 op, maar eenmaal naar Tibet gesmokkeld is dat bedrag verhoogd tot $41,500.  Van de ongeveer 5.000 kg geoogste yarsagumba gaat ongeveer 65 procent illegaal de grens met Tibet over en wordt daar verhandeld.

Sinds 2008 kregen de etnisch Tibetaanse dorpelingen in Dolpo die vijftien dollar per uitheemse  plukker als compensatie voor de uitvoer van ‘hun’ yarsagumba naar onder andere Tibet.  Nu de lokale beheerscommissie daar een eind aan heeft gemaakt is de vraag aan de orde gesteld welke rechten inheemse volkeren hebben waar het gaat om het beheer van natuurlijke hulpbronnen.  De productie in het Dolpogebied van de yarsagumba is goed voor vijftig procent van wat er in Nepal aan die grondstof wordt geoogst en verwerkt.

De overgrote meerderheid van ingezetenen van het gebied zijn etnisch Tibetaanse boeddhisten – een minderheid in Nepal.  Op 3 juni protesteerden lokale dorpelingen in Dho-Tarap en eisten dat de vergoeding weer zou worden uitgekeerd. Ook eisten ze het bedrag van 757.000 roepies aan  voorheen uitgekeerde vergoedingen terug, dat door de autoriteiten in beslag was genomen. De demonstratie werd na een botsing tussen de dorpelingen en de plukkers van buiten het gebied, die gesteund werden door ambtenaren en  de politie,  hardhandig door de Nepalese politie neergeslagen.

Volgens ooggetuigen beschoot de politie de dorpelingen met rubber kogels en sloeg ze met stokken woest op de dorpelingen in. Tientallen raakten gewond en twee stierven later aan hun verwondingen.

Phurwa Dhondup Gurung, vicevoorzitter van de Dolpo Concern Center (DCC), zegt dat de Tibetaanse gemeenschap door de gebeurtenissen mentaal getraumatiseerd is.  Het verlies van de vergoeding is aanzienlijk, omdat dat geld gebruikt werd voor het kopen van rijst.  Shankar Limbu, secretaris van de vereniging van advocaten die de rechten van Nepalese inheemse volkeren behartigt, zei dat het incident kenmerkend is voor grotere kwesties.

“De schending van de rechten van inheemse volkeren, waaronder toegang tot en controle over hun natuurlijke hulpbronnen, leidt tot conflicten. Regeringsbeleid heeft altijd prioriteit en toegang tot middelen in plaats van ervoor te zorgen dat de voordelen worden gedeeld met de lokale bevolking. Een ander nadeel is, dat door de enorme toestroom van plukkers graslanden worden vertrapt en dorpelingen hun yaks niet meer kunnen voeden, voor hen de belangrijkste bron van inkomsten.’

De Nepalese politie treedt in het algemeen steeds harder op tegen Tibetanen die in Nepal wonen. Ze voelen zich gediscrimineerd.  De autoriteiten zeggen dat de politie niets anders kon doen dan op te treden tegen de Tibetanen om de situatie weer onder controle te krijgen. Een politiewoordvoerder zegt dat een van de twee dodelijke slachtoffers van een berg is gevallen en de ander door ziekte overleden is.

Dorpelingen in Dho-Tarap hebben om een onafhankelijk onderzoek gevraagd door de National Human Rights Commission. De autoriteiten hebben toegezegd het gewelddadige incident van 3 juni te zullen onderzoeken. Maar Phurwa Dhondup Gurung zegt dat er veel meer moet gebeuren om de wonden van de dorpelingen weer te helen. ‘We zullen het brute geweld door de politie nooit vergeten.’

Bron BNN