In voorjaar 2024, rond de volgens XR vreedzame actie op Eindhoven Airport van 23 maart is bij tenminste één demonstrant van Extinction Rebellion zware inbreuk op diens privacy gemaakt door de politie. Het OM heeft dit laten weten in een brief die de demonstrant op 31 december 2024 ontving. In de brief staat: ‘Er is zonder uw toestemming een ruimte betreden. Bijvoorbeeld om deze ruimte te bekijken of een microfoon te plaatsen.’ Extinction Rebellion veroordeelt deze gang van zaken en wijst op het ‘chilling effect’ op demonstratierecht dat veroorzaakt wordt door dergelijke vergaande politiesurveillance.
Afluisteren
De getroffen demonstrant: ‘Ik werd plotseling gebeld en moest onder dreiging van arrestatie naar verhoor. De KMAR liet vervolgens zien dat ze me maandenlang bespioneerd hebben en onder meer mijn bankrekening helemaal hebben nagetrokken. En nu deze brief waaruit blijkt dat mijn privacy ernstig is geschonden. Absurd dat de Nederlandse overheid vreedzame demonstranten denkt te mogen afluisteren, zoiets past niet in een democratische rechtsstaat. Het is onbegrijpelijk dat grote vervuilers, zoals Eindhoven Airport, niet bestraft worden terwijl vreedzame demonstranten worden vervolgd.’
Advocaat van de demonstrant, Willem Jebbink: ‘Dit zijn methoden die worden ingezet tegen criminele en terroristische organisaties. Het Openbaar Ministerie weet na jarenlange acties van Extinction Rebellion dat deze beweging volstrekt geweldloos is. Het heeft dus veel uit te leggen. Het internationaal recht is zeer kritisch op het inzetten van dit soort methoden tegen vreedzame demonstranten, omdat dat ertoe kan leiden dat burgers ontmoedigd worden hun gemeenschappelijke mening te uiten. We weten nog niet precies welk bewijs op deze wijze is verzameld. De Officier van Justitie heeft ons kantoor laten weten dat hij het dossier heeft, maar weigert dat tot nu toe te verstrekken.’
Op zaterdag 23 maart 2024 voerde Extinction Rebellion actie op Eindhoven Airport. De beweging eiste een einde aan privévluchten en een halveren van alle overige vluchten. De demonstranten hielden enkele uren lang een sit-in in de aankomst- en vertrekhal. Bijna honderd vreedzame demonstranten werden bij de actie gearresteerd en dezelfde dag weer vrijgelaten. Het jaar daarvoor, in 2023, wisten demonstranten een doorlaadpost voor bagage op Eindhoven Airport te bezetten, waardoor vluchten vertraagd of geannuleerd werden. Ook toen werden zo’n honderd vreedzame demonstranten gearresteerd.
Daarnaast hielden in 2022 500 demonstranten van Extinction Rebellion en Greenpeace op een vreedzame manier de privévliegtuigen op Schiphol aan de grond. Het daaropvolgende onderzoek van de Koninklijke Marechaussee bevatte zodanig veel fouten dat het OM afzag van vervolging. Meerdere mensen die helemaal niet aanwezig waren bij de actie waren wel ‘herkend’ door middel van gezichtsherkenningssoftware.
Staatsrepressie en politiegeweld
Dat het OM en de politie vergaande bevoegdheden, zoals het zonder toestemming betreden van een privéruimte en het plaatsen van een microfoon, inzetten om vreedzame demonstranten te vervolgen is volgens XR een nieuw dieptepunt op een lange lijst van repressieve maatregelen. In januari 2023 werden zeven demonstranten van hun bed gelicht op verdenking van opruiing, een achtste, die niet thuis was, moest zich op het politiebureau melden. Deze demonstranten hadden niet meer gedaan dan oproepen tot vreedzame demonstraties op de A12. Ook bleek de politie onder de naam ‘Inge’ geïnfiltreerd te zijn in een chatgroep van Extinction Rebellion.
De repressie van vreedzame demonstranten door de staat heeft niet alleen betrekking op buitenproportionele maatregelen, het gaat ook om de routinematige inzet van politiegeweld bij vreedzame demonstraties, waaronder waterkanonnen, de zogenoemde bokkenpootjes (waarbij de pols wordt dubbelgevouwen), neusklemmen, slaan met wapenstokken en de inzet van paarden. Recent moest zelfs de klachtencommissie van de politie Den Haag tot de conclusie komen dat er sprake was van disproportioneel optreden.
Het excessieve optreden van de Nederlandse staat trok de aandacht van Michel Forst, die vanuit zijn functie als VN-rapporteur van het VN-verdrag van Aarhus betrokken is bij de omgang met klimaatdemonstranten in Nederland. In zijn brief van 14 februari 2024 en zijn position paper van 4 maart 2024 hekelt hij de manier waarop de Nederlandse overheid omgaat met vreedzame klimaatactivisten.
Forst noemt de inzet van waterkanonnen ‘excessief’, de veroordelingen voor opruiing ‘hardvochtig en buitenproportioneel’ en stelt de manier waarop demonstranten worden behandeld tijdens hun verblijf in politiecellen, waarbij hen toegang tot medische hulp en toiletten wordt ontzegd, aan de kaak. Verder spreekt hij zijn zorgen uit over de repressie van klimaatactivisten in Europa. Forst beschouwt die repressie als een grote bedreiging van de democratie en mensenrechten, en hij stelt dat ook wegblokkades onder het demonstratierecht vallen.
Bron XR
Geef een reactie