Varkensslachthuizen overtreden de wet door het mengen van groepen varkens. Dit concludeert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar aanleiding van een handhavingsverzoek van Wakker Dier. De NVWA gaat deze praktijk aanpakken, maar wel pas vanaf volgend jaar zomer. Wakker Dier is blij dat het probleem wordt erkend, maar maakt bezwaar tegen het nog zo lang gedogen van dit dierenleed.
Anne Hilhorst van Wakker Dier: ‘Het mengen van varkens die elkaar niet kennen veroorzaakt rangordegevechten, met stress, pijn en vaak verwondingen tot gevolg. En het is illegaal. Aanpakken dus.’
Het verboden mengen vindt niet alleen plaats in slachthuizen maar is volgens de NVWA ook ‘staande praktijk’ op de boerderij, bij het veetransport en bij zogeheten verzamelcentra. Tegen dit mengen werd tot nu toe niet opgetreden. Wakker Dier diende in 2022 een handhavingsverzoek in bij de NVWA die om te beginnen gericht werd op de slachthuizen. De NVWA geeft slachthuizen tot augustus 2024 de tijd om een einde te maken aan het mengen. Daarnaast vraagt de toezichthouder de sector om zelf met een plan te komen om ook te stoppen met mengen op de boerderij en bij het transport.
Rangordegevechten
In de veehouderij leven varkens vaak in groepen van acht tot twaalf dieren. Binnen zo’n groep bestaat een stabiele sociale rangorde. Maar als zij in contact komen met onbekende varkens, ontstaat vaak een gevecht om de onderlinge hiërarchie te bepalen. Volgens Wageningen University & Research levert het mengen van groepen varkens ‘altijd onrust, stress en vaak ook vechtschade op. Zeker als er onvoldoende vluchtmogelijkheden zijn, kunnen de dieren flinke verwondingen oplopen.’
Bijten tot bloedens toe
Het mengen van groepen varkens is een gangbare praktijk. Op de boerderij worden de dieren gesorteerd op gewicht. Vervolgens zitten ze in een vrachtwagen samen met varkens uit andere hokken waarbij een deel bij verzamelcentra nogmaals wordt gemengd. De varkens komen gestrest aan bij het slachthuis, waar ze belanden in een wachthok met weer andere varkens.
Volgens Europese slachtwetgeving mogen dieren niet vermijdbaar in contact komen met andere dieren die hun welzijn kunnen schaden. De Nederlandse wet verbiedt het om aan groepen varkens die na de kraamtijd zijn samengesteld, nog varkens toe te voegen. De NVWA erkent dat beide wetten worden overtreden. Hilhorst: ‘De wet wordt met voeten getreden. Elk jaar zijn miljoenen varkens de dupe, terwijl het leed gemakkelijk te vermijden is.’ Wakker Dier maakt bezwaar tegen de lange overgangstermijn voor de slachthuizen en gaat onderzoeken hoe ook bij de varkensbedrijven, veetransporten en verzamelcentra naleving van de wet kan worden afgedwongen.
Handhaving niet vanzelfsprekend
Wakker Dier constateert dat dieren vaak te lijden hebben onder gebrekkige handhaving van wet- en regelgeving en stapt geregeld naar de rechter om ingrijpen van de NVWA te forceren. Hilhorst: ‘Treurig maar waar: wetgeving alleen is niet genoeg. In deze industrie legt dierenwelzijn het altijd af tegen de hang naar efficiëntie en lage kostprijs.’ Wakker Dier heeft rechtszaken lopen tegen het uithongeren van eendagskuikens, giftig stalklimaat bij varkens en de onverdoofde slacht van vissen. Eerder dwong de dierenwelzijnsorganisatie met succes handhaving af op het ondersteboven vangen van kippen, moederloze opfok van biggen en hitteleed bij kalveren in iglo’s.
