Voor degenen die schade hebben ondervonden van de Nieuwe Kadampa Traditie (NKT) (ook wel Kadampa boeddhisme of modern boeddhisme genoemd), is het van groot belang te weten dat de National Health Service (NHS) in het Verenigd Koninkrijk en mindfulness organisaties of mindfulness groepen kwetsbare mensen naar meditatieklassen van de NKT stuurt of samenwerkt met de NKT zonder dat ze zich kritisch bewust zijn van de controversiële achtergrond van deze groep. Zo zeggen deskundigen die de effecten en werkwijze van de NKT onderzochten.
De NKT-beweging heeft volgens hen de geestelijke gezondheid van veel van haar volgelingen geschaad, wat onder andere complexe trauma’s, PTSS, depressie of zelfmoordgedachten heeft veroorzaakt. Degenen die de NKT overleefden, noemen zichzelf Nieuwe Kadampa Overlevenden.
Michelle Haslam (PhD), een klinisch psycholoog die werkt op het gebied van preventie, schreef een 39 pagina’s tellend psychologisch rapport over de Nieuwe Kadampa Traditie.
Haslam: ‘Ikzelf en vele andere overlevenden geloven dat de NKT een zeer psychologisch schadelijke en uitbuitende organisatie is die mensen aantrekt door hun gehechtheidstrauma, depressie en ontevredenheid over het leven. Ze is niet gekwalificeerd om mindfulnesslessen aan te bieden of te onderwijzen (…) en (…) profiteren van de naïviteit van westerlingen mensen ten aanzien van het boeddhisme. Het is duidelijk dat (de NKT) geen begrip heeft van het begrip geestelijke gezondheid, maar er sterk van overtuigd is dat ze dat wel doet, waardoor ze een bijzonder gevaarlijke groep vormt. Al hun praktijken (afgezien van de korte ademhaling meditatie die meestal onschadelijk is op zichzelf als het niet gericht was om mensen in een ontspannen toestand te brengen) kunnen potentieel ernstig schadelijk zijn voor zowel de mentale en uiteindelijk de fysieke gezondheid.’
Helse wedergeboorte
Mogelijke psychologische schade die zich binnen de groep kan voordoen, is volgens Haslam: het toenemende onvermogen om op de eigen perceptie en intuïtie te vertrouwen, dissociatie van het lichaam, derealisatie en depersonalisatie, verdere onderdrukking van emoties en trauma’s door middel van spirituele bypassing, gedachte-stoppen en controle over de gedachten. Angst gekoppeld aan angst voor wedergeboorte in een helse wereld…obsessieve dwangmatige driften in verband met de ‘zuivering’ van negatieve geesten,
verdere trauma’s als gevolg van misbruikervaringen binnen de groep, die mogelijk worden gemaakt door de lessen en het gebrek aan bescherming (van het individu): stress en burnout, ernstige cognitieve dissonantie, misplaatste loyaliteit en trauma’s door zich te vereenzelvigen aan de goeroe en de groep…
Haslam: ‘Dit is met name zeer schadelijk voor diegenen die naar de groep zijn gekomen met een reeds bestaand acuut trauma of complex gehechtheidstrauma. Voor mensen met een leerstoornis die de leerstellingen zeer letterlijk nemen, kan het volgen van deze leerstellingen leiden tot een ernstige angst en een obsessieve dwangstoornis.
De moeilijkheden die gepaard gaan met het verlaten van en het herstellen van de ervaring met deze organisatie zijn groot. Deze kunnen symptomen opleveren van onder meer: Verdriet, de terugtrekkingseffecten van het verlaten van een sekte, narcissistisch misbruiksyndroom, complexe posttraumatische stressstoornis en geestelijk misbruik.’
Langdurig herstel
Door de aard van de specifieke praktijken kunnen ze ook last hebben van hallucinaties en paranoia, schrijft Haslam. Het herstel zal waarschijnlijk vele jaren in beslag nemen voor degenen die nauw betrokken zijn geweest bij de NKT. Her-aanpassing en revalidatie zal waarschijnlijk zeer uitdagend zijn en veel tijd in beslag nemen, en overlevenden kunnen intensieve psychologische ondersteuning nodig hebben. Overlevenden zouden baat hebben bij steun van mensen met specialistische kennis en ervaring op het gebied van zowel cultbetrokkenheid als de manier waarop deze specifieke groep opereert. Er is momenteel niet genoeg opleiding of begrip voor de betrokkenheid van professionals uit de geestelijke gezondheidszorg bij deze cultus. Onderzoek is volgens Haslam nodig om een beter inzicht te krijgen in de psychologische schade en behoeften van de overlevenden van deze specifieke groep, maar de deelname aan elk voorgesteld onderzoek zal waarschijnlijk laag zijn vanwege de complexe posttraumatische stresssymptomen en de angst voor gevolgen. Meer informatie is hier te vinden
Kritiek op de NKT
Kenner van deze organisatie David Barett heeft de NKT-IKBU getypeerd als ‘afgeleid van het Tibetaans boeddhisme’ en als ‘een van de nieuwste en meest controversiële boeddhistische bewegingen’. Zijn collega Bunting stelde, dat ‘de NKT een volledig zelfreferentiëel systeem is. De totale afhankelijkheid van één enkele charismatische figuur is onorthodox in het Tibetaans boeddhisme: ‘Sommige boeddhisten die kritisch zijn over de NKT en sommige niet-boeddhisten zien de NKT als een “cultus”.
Een voormalig lid van de NKT-IKBU, David Cutshaw, richtte een Yahoo groep op, genaamd New Kadampa Survivors, die tot doel heeft om hulp te bieden aan degenen die eerder betrokken waren bij de NKT-IKBU en hun familie en vrienden. Leden van de groep zijn leken, ex NKT-leraren, nonnen en monniken. Getuigenissen van “NKT-overlevenden” zijn gepost op de boeddhisme-controverse-blog en de Facebook-groep New Kadampa Survivor Testimonies.
De NKT trok in het verleden internationale media-aandacht en ondervond veel kritiek voor haar openbare demonstraties ‘voor religieuze vrijheid’ in Amerika, Engeland, Zwitserland en Duitsland (1996-1998) tegen de Dalai Lama die publiekelijk had geadviseerd om de Shugdenpraktijk, die een centrale praktijk in de NKT was geworden, af te wijzen. In een rapport uit 1998 merkte Donald S. Lopez, jr. op over de media-aandacht, de perskritiek en de cultuuraantasting bij de NKT:
In de zomer van 1996 hekelden de discipelen van Kelsang Gyatso, de oprichter van de NKT, de Dalai Lama voor het schenden van hun godsdienstvrijheid en namen ze hem tijdens zijn bezoek aan Groot-Brittannië op de korrel, waarbij ze hem beschuldigden van intolerantie. De demonstraties waren voorpaginanieuws in de Britse pers, die gezamenlijk de verdediging van de Dalai Lama’s verdediging op zich nam en in verschillende rapporten de Nieuwe Kadampa Traditie afschilderde als een fanatieke, imperium opbouwende, demonische sekte. De demonstraties waren een public relationele ramp voor de NKT, niet alleen vanwege de behandeling ervan door de pers, maar ook omdat de media geen historische context gaven voor de controverse en de Shugden als een overblijfsel van Tibets primitieve pre-boeddhistische verleden afbeeldden.
In 1998 werd de NKT lid van het British Network of Buddhist Organizations (NBO). Nadat dat gebeurde verliet ongeveer dertig procent van de andere boeddhistische groepen die zich identificeerden met de Tibetaanse boeddhistische traditie het NBO.
De Deutsche Buddhistische Union (DBU) weigerde in 2000 het lidmaatschap van het NKT-hoofdcentrum in Duitsland en haar 15 vestigingen. De Österreichische Boeddhistische Religionsgesellschaft (ÖBR) gaf een signaal aan de NKT dat zij geen kans hebben om lid te worden. De NKT is ook niet aangesloten bij de BUN en de BUB. Op 22 augustus 1996 gaven de monniken van het klooster Sera Je een formele ‘Verklaring van uitwijzing” uit, waarin Kelsang Gyatso uit zijn klooster werd verbannen.
In 1998 besloten Kelsang Gyatso en de NKT zich te distantiëren van hun geschil met de Dalai Lama, met als argument:
‘…. in oktober 1998 besloten we om volledig te stoppen met deze Shugdenkwestie omdat we ons realiseerden dat dit in werkelijkheid een Tibetaans politiek probleem is en niet het probleem van het boeddhisme in het algemeen of de NKT. We hebben onze beslissing op dit moment openbaar gemaakt – iedereen weet dat de NKT en ikzelf volledig gestopt zijn met betrokken te zijn bij deze Shugdenkwestie op alle niveaus.’
Echter, Kelsang Gyatso startte een decennium later nieuwe campagnes, één in april 2008 onder de paraplu van de Western Shugden Society (WSS) en één in 2014 onder de paraplu van de International Shugden Community (ISC).
De Tibetaanse geleerde Robert Barnett vond het zorgwekkend dat de NKT, inclusief de vele westerlingen die zich hebben aangesloten, een trainingskamp voor verbitterde anti-Dalai Lama activisten werd. “Het is niet ongebruikelijk dat er een nieuwe …. quasi-boeddhistische cultus opduikt en veel westerlingen zich erbij aansluiten … maar wat echt verontrustend is, is dat [Shugdenvolgelingen] ook het idee hebben dat ze activisten moeten worden om het op te nemen tegen de Dalai Lama.’
In 1996 en 2007 waren er binnen het NKT interne machtscrises die gebaseerd waren op het seksuele wangedrag van oudere studenten, meer specifiek, maar niet uitsluitend, zijn toenmalige opvolgers, Gen-la Thubten Gyatso (Neil Elliott) en Gen-la Samden Gyatso (Steve Wass). De gewijde NKT-monniken en -zusters hadden wel actieve seksuele relaties met elkaar en met leken en deze relaties waren niet gedisciplineerd binnen de organisatie. De leden melden dat zij bij de NKT-leiding hebben geklaagd en zelf een verzoek om hulp hebben ingediend bij Kelsang Gyatso. Maar in plaats van iets te doen kaatste hij de schuldvraag terug en zei dat die mensen die de gebeurtenissen aan hem rapporteerden de pure traditie zouden vernietigen en “de Boeddhadharma en alle gevoelige wezens zouden schaden”. Op deze manier werden de schandalen voor een zeer lange tijd verhuld totdat ze openbaar werden gemaakt via internet. Toen NKT volgelingen deze onderwerpen begonnen te ontcijferen op het officiële NKT-internetforum in 2007, gaf Kelsang Gyatso de opdracht om deze discussies af te sluiten en noemde deze discussies ‘zinloze activiteit’ en adviseerde om desgewenst zinvolle discussies met senior leraren of zuivere beoefenaars, of zinvolle discussies met je leraar te doen.
Sociale uitsluiting
In augustus 2014 postten voormalige NKT-aanhangers een verklaring waarin ze kritiek leverden op de Nieuwe Kadampa Traditie, onder andere omdat ze dreigden om andere boeddhistische organisaties, overkoepelende groepen, internet discussieforums en academici, auteurs en uitgevers het zwijgen op te leggen door middel van smaadwetgeving’. Voormalige NKT-aanhangers beweerden ook: “Mensen binnen de groep kunnen realistisch gezien bang zijn voor sociale uitsluiting, illegale uitzetting of arrestatie door de politie als ze kritiek hebben op het beleid. Onze ervaring is dat de NKT over het algemeen de uitbreiding van de groep belangrijker vindt dan het welzijn van individuen”.
De in het Verenigd Koninkrijk gevestigde onderzoeksgroep gewijd aan de Nieuwe Religieuze Bewegingen die gedeeltelijk door de overheid wordt gefinancierd – INFORM, gevestigd aan de London School of Economics (LSE) – ontving meer vragen over de Nieuwe Kadampa Traditie dan over welke andere groep dan ook, met inbegrip van Scientology, van 2008-2013. Inform vermeldde de NKT drie keer, samen met Scientology en andere radicale groepen, in hun brochure Extremisme op Universitaire campussen.
