Het Europees Parlement heeft een resolutie aangenomen waarin ze de Europese Commissie oproept tot een onmiddellijk verbod van diverse pesticiden en te stoppen met het ongezien verlengen van een omstreden groep bestrijdingsmiddelen. Het zijn bestrijdingsmiddelen waarvan al eerder is vastgesteld dat ze kankerverwekkend of hormoonverstorend kunnen zijn. Desondanks kreeg een deel van deze bestrijdingsmiddelen een verlengde toelating om nog jaren te worden gebruikt. De verlenging gebeurt zonder enig onderzoek of inhoudelijke onderbouwing omdat de beoordelingsinstantie EFSA onderbezet is.

Het initiatief voor de amendementen om tot deze gewijzigde resolutie te komen, kwam vanuit de Nederlandse fractie van de Partij voor de Dieren na onderzoek van consumentenorganisatie foodwatch. De eis van het Europarlement voor een snelle oplossing voor de gevaarlijkste pesticiden staat in schril contrast met de houding van de Nederlandse regering. Minister Schouten van LNV heeft vandaag in antwoord op Kamervragen erkend dat er steeds vaker toelatingen verlengd worden, maar schuift het oplossen van dit probleem op de lange baan.

foodwatch: “Dit is een goed begin om snel een einde te maken aan de absurditeit dat bestrijdingsmiddelen waarvan al vast staan dat ze schadelijk kunnen zijn, op de automatisch piloot nieuwe jarenlange vergunningen krijgen. Maar we zijn er nog niet: de Europese Commissie kan nog dwars liggen, en de lobby van de pesticidengiganten en agro-industrie is groot.”

Onderzoek foodwatch

Bestrijdingsmiddelen die in de EU gebruikt mogen worden, moeten voor toelating beoordeeld worden op schadelijkheid. Volgens de wet moet elke stof vervolgens na de eerste tien jaar opnieuw beoordeeld worden om te kijken of volgens nieuwe wetenschappelijke inzichten de risico’s van het bestrijdingsmiddel voor mens, dier en milieu nog acceptabel zijn. Regelmatig leidt dit tot een verbod. Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat deze herbeoordeling bij ruim tweehonderd pesticiden veel te laat komt. De oude goedkeuring wordt dan procedureel verlengd, tot wel vier keer achter elkaar. Er zijn meerdere bestrijdingsmiddelen al sinds 2002 toegelaten zonder herbeoordeling. Veel van deze bestrijdingsmiddelen mogen ook in Nederland gebruikt worden.

Groep omstreden pesticiden jarenlang verlengd

Ook bestrijdingsmiddelen die ervan verdacht worden dat ze hormoonhuishouding kunnen verstoren of toxisch zijn voor de voortplanting, worden zonder de verplichte herbeoordeling klakkeloos verlengd, ook al mogen stoffen met deze schadelijke effecten niet worden toegelaten volgens de wet. Zo zijn quizalofop-P-tefuryl en flumioxazine, beide toxisch voor de voortplanting, net zoals de hormoonverstoorders chlorotoluron, dimoxystrobin, en thiacloprid procedureel verlengd, terwijl hun schadelijke eigenschappen al in 2015 wettelijk vastgelegd zijn en een herbeoordeling dus logischerwijs tot een verbod zou leiden.

Een groot deel van de verlengde pesticiden staat bovendien al sinds 2015 op deze lijst van stoffen die zo risicovol voor mens en/of milieu zijn, dat ze snel vervangen moeten worden door minder schadelijke alternatieven. Deze zomer werd wederom een verlenging aangekondigd van verschillende van deze extra risicovolle bestrijdingsmiddelen.

Van deze omstreden groep bestrijdingsmiddelen eist het Europees Parlement nu dat de al automatisch verlengde stoffen onmiddellijk worden verboden en de nog niet verlengde stoffen nooit een automatische verlenging mogen krijgen. foodwatch is blij met de stappen rond de omstreden groep bestrijdingsmiddelen maar eist daarnaast een einde aan de praktijk van automatische verlengingen voor alle bestrijdingsmiddelen.

Het is volgens foodwatch onaanvaardbaar dat het capaciteitsprobleem van beoordelingsinstantie EFSA letterlijk op het bord van de consument terecht komt, doordat schadelijke stoffen langer op de markt blijven dan wetenschappelijk gezien verantwoord kan worden. De politiek moet haar verantwoordelijkheid nemen en de bescherming van consument en milieu voorrang geven op de economische belangen van de fabrikanten van bestrijdingsmiddelen.

In antwoorden op vragen van Kamerlid Madlener (PVV) erkent minister Schouten dat er “in een toenemend aantal gevallen” bestaande toelatingen worden verlengd zonder inhoudelijke toets. Ze wijt dit onder andere aan “vertragingen in de wetenschappelijke herbeoordeling en/of in de besluitvorming over werkzame stoffen in het Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed”. De minister gaat in haar antwoorden opvallend genoeg niet in op de conclusie van foodwatch dat deze verlengingen ook bij zeer risicovolle stoffen worden afgegeven. Schouten belooft slechts om aandacht te vragen voor het probleem van de verlengde toelatingen bij de verbetervoorstellen voor de Europese bestrijdingsmiddelenwetgeving die naar verwachting in de loop van volgend jaar gepresenteerd worden.