De stilte en de irritatie

Kennis is om te delen, zei Tjeerd Andringa, toen ik hem vroeg of ik tekst uit een artikel van hem  mocht gebruiken. Dus ga ik nu verder met deel twee over geluidsoverlast en  geluidsperceptie.

Welke geluiden kun je gemakkelijk negeren? Geluiden die (volgens de hersenstam) indicatief zijn voor veiligheid trekken geen aandacht. We kunnen ze gemakkelijk negeren. Bijvoorbeeld :

• dier- en natuurgeluiden
• rustige stadse, dorpse, of plattelandse geluiden
• geluiden van rustige,ontspannende activiteiten
• rustige zelfgekozen muziek

Geluiden die niet in hun omgeving passen , onverwacht zijn of erg luid kunnen we niet negeren. Deze geluiden zijn snel hinderlijk. Zeker als ze plezieriger geluiden onhoorbaar maken .

Wat er bij ernstige geluidsoverlast lijkt te gebeuren is het volgende: een ( voor jou) irrelevante geluidsbron trekt (steeds meer) aandacht en irriteert je. De irritatie bouwt zich op en leidt tot een diep gevoelde sterk negatieve emotie over deze bron en alles wat ermee samenhangt. Door de sterke emotie wordt ons auditieve systeem geactiveerd om goed te worden in het detecteren van de bron ( in positieve zin zorgt dit ervoor dat ouders wakker worden van hun baby die huilt terwijl ze door andere babygeluiden heen slapen). Door dit leereffect word je steeds beter in het detecteren van het geluid dat je eigenlijk niet wilt horen. Je wordt er beter in dan andere mensen.En dat houdt in dat je de hinderlijke geluidsbron zelfs vaker hoort dan anderen. En dat zorgt ervoor dat je vooral wilt dat je het geluid niet wilt horen. Dus je gaat steeds luisteren of je het hinderlijk geluid niet hoort.

Voor mij is deze beschrijving heel herkenbaar. Net bekomen van de eerste decibel- explosie en de volgende dient zich al weer aan. Rust werd me niet gegund en ik ontwikkelde een gevoeligheid voor dát wat ik niet wilde horen. Het leek wel of ik antennes op mijn dak had die het geluid rechtstreeks mijn ziel inschoten.

Ons oor is een perfect orgaan en juist die perfectie is het drama. M’n ogen kan ik sluiten als ik iets niet wil zien. Maar mijn oren zijn willoos overgeleverd aan alles wat op hen afkomt.

Maar ook hier geldt weer dat het mij prikkelt om het gegeven om te zetten in een object dat de gevoeligheid verbeeldt.