‘De doorrekening van het PBL geeft het ontwerp-Klimaatakkoord een dikke onvoldoende.’ Dat stellen Milieudefensie, Greenpeace, Natuur & Milieu, de Natuur en Milieufederaties, de Jonge Klimaatbeweging en vakbond FNV naar aanleiding van de analyse van het PBL.
‘De boodschap aan het kabinet is duidelijk: met halve maatregelen halen we de klimaatdoelen niet. Het is nu onvermijdelijk om met onze oplossingen aan de slag te gaan: een eerlijke CO2-heffing, en een effectief boetesysteem om de uitstoot terug te brengen. Zo zorgen we voor een echte omslag naar een duurzame economie. De samenleving is klaar voor een goed klimaatbeleid, dat bovendien groene banen oplevert. Dat lieten de 40.000 mensen op de Klimaatmars wel zien. Genoeg getreuzeld, het klimaat wacht niet.’
Uit de doorrekeningen van het PBL blijkt dat Nederland met het ontwerp-Klimaatakkoord de CO2-uitstoot onvoldoende verlaagt. Slechts een reductie van 43 procent wordt met zekerheid gehaald, terwijl een afname van de uitstoot van 49 procent nodig is voor de eigen klimaatdoelen van het kabinet. ‘Het ontwerp-klimaatakkoord laat een gapend gat zien, met name in de industrie waar de doelen lang niet worden gehaald. Een wake-up call voor het kabinet. Voor een omslag naar een duurzame samenleving is het nodig dat bedrijven betalen voor hun uitstoot. In het ontwerpakkoord hoeven de grote vervuilers nauwelijks een bijdrage te leveren.’
Daarnaast laat het CPB volgens de milieuorganisaties zien dat de huishoudens onevenredig hard getroffen worden, terwijl de industrie juist ontzien wordt. De laagste inkomens worden twee keer zo hard getroffen als de hoogste.
Opbrengsten heffing naar koplopers
De organisaties, die ruim 1.5 miljoen Nederlanders vertegenwoordigen, onderstrepen het belang om een brug te slaan tussen een ambitieus klimaatbeleid met een echte energietransitie en éérlijke plannen. Plannen die de vervuiler laat betalen in plaats van de burger voor de kosten te laten opdraaien. Ze pleiten voor een maatregelenpakket dat wel werkt: ‘Voer een beperkte CO2-heffing in, samen met effectieve boetes voor bedrijven die hun uitstoot te weinig terugbrengen.’ De opbrengsten uit deze heffing kan worden teruggegeven aan bedrijven die stappen nemen om te vergroenen, voor maatregelen die een echte transitie naar een schone energievoorziening opleveren.
‘Op die manier wordt de overgang naar een groene en innovatieve economie gestimuleerd. Dat levert groene banen en klimaatbescherming op. De CO2-heffing moet met behoud van banen worden vormgegeven’, aldus de milieuorganisaties en de vakbond. CO2- afvang en opslag (CCS) rekenen de organisaties niet tot de oplossingen: ‘Daarmee besteed je honderden miljoenen aan een nieuw afvalprobleem en kom je niet van fossiele energie af,’ stellen zij.
Vakbond en milieuorganisaties vinden het jammer dat de doorrekeningen van het PBL voor de arbeidsmarkt pas half april komen. Omscholing en opleiding van werknemers om de energietransitie mogelijk te maken is nu hard nodig. Mensen die niet kunnen worden omgeschoold en hun baan verliezen, moeten worden gecompenseerd, allereerst via een ‘kolenfonds’ dat zo snel mogelijk moet worden gevuld.
De organisaties lieten december vorig jaar weten zich niet achter het ontwerp-Klimaatakkoord te kunnen scharen. Het akkoord zet te veel in op tijdelijke lapmiddelen in plaats van een structurele omslag naar schone technieken, en de afspraken zijn veel te vrijblijvend.
‘De doorrekeningen van het PBL bevestigen onze analyse dat Nederland een beter klimaatakkoord verdient en nodig heeft,’ aldus de milieubeweging en de vakbond. ‘We leggen nu onze oplossingen weer op tafel, en gaan er vanuit dat daar nu wél serieus over te praten valt’.
