De minister van Asiel en migratie heeft besloten dat een transvrouw uit de Verenigde Staten (VS) niet in aanmerking komt voor een asielvergunning. De vreemdelingenrechter van de rechtbank Den Haag, nevenzittingsplaats Amsterdam, is het daarmee eens. De situatie voor transpersonen in de VS is verslechterd, maar dat maakt niet dat deze vrouw als vluchteling kan worden aangemerkt.
De vrouw heeft de Amerikaanse nationaliteit. Zij vroeg in Nederland asiel aan vanwege de problemen die zij in de VS als transpersoon ondervond. De minister vindt deze problemen geloofwaardig. De minister heeft ook zorgen over de recente overheidsmaatregelen in de VS ten aanzien van lhbtiq+-personen en transpersonen in het bijzonder. Toch heeft de minister de asielaanvraag afgewezen. Dat is omdat de VS als veilig land van herkomst kan worden beschouwd en de minister vindt dat de problemen van de vrouw niet zo ernstig zijn dat zij toch in aanmerking komt voor een asielvergunning.
Toetsing procedure
De rechtbank heeft het besluit van de minister getoetst tijdens twee zittingen. Tijdens de eerste zitting ging het voornamelijk over de vraag of de VS – voor transpersonen in het algemeen maar ook voor deze vrouw – nog wel als veilig land van herkomst kan worden aangemerkt. Op de tweede zitting ging het vooral over de procedure die de minister heeft gevolgd en de vraag of deze vrouw als vluchteling kan worden aangemerkt.
Veilig land van herkomst-procedure
Op het moment van de eerste zitting maakte de minister nog gebruik van een lijst met ‘veilige landen van herkomst’. De VS stond ook op deze lijst. Personen uit veilige landen van herkomst die asiel aanvragen, doorlopen een versnelde asielprocedure. De minister gaat ervan uit dat deze personen in principe geen gevaar lopen in hun land. Zij kunnen alsnog in aanmerking komen voor asiel, als zij zelf kunnen bewijzen dat ze gevaar lopen. Vijf weken na de zitting is de werkwijze van de minister gewijzigd naar aanleiding van een uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Deze wijziging staat los van deze zaak. De lijst met veilige landen wordt nu niet meer gebruikt. Vanaf 23 september 2025 doorlopen personen uit veilige landen ook de algemene – uitgebreide – asielprocedure. De minister kan asielaanvragen dus niet meer afwijzen om de reden (afwijzingsgrond) dat deze personen uit een veilig land komen.
Oordeel rechtbank
De minister heeft de aanvraag voor de transvrouw – achteraf bezien – dus in de verkeerde procedure behandeld en de verkeerde afwijzingsgrond gebruikt. Om die reden kan het besluit van de minister geen standhouden.
De rechtbank vindt dat de minister inhoudelijk wél goed naar de asielaanvraag van de vrouw en de actuele situatie in de VS heeft gekeken. In asielzaken moet de rechtbank toetsen aan de hand van de huidige situatie. Uit de beschikbare informatie komt naar voren dat de situatie voor transpersonen in de VS is verslechterd. Daarbij heeft de minister onder andere gekeken naar wetgeving die de rechten van transpersonen inperkt. Ook is gekeken naar de toename van geweldsincidenten en bedreigingen van transpersonen. Ondanks de verslechterde situatie blijkt op dit moment niet dat transpersonen systematisch geen toegang hebben tot voorzieningen. Ook kan nu niet gezegd worden dat de autoriteiten in de VS transpersonen in het geheel niet willen of kunnen beschermen. Dit betekent dat transvrouwen in het algemeen in de VS niet voldoen aan de eisen voor een asielvergunning. In deze zaak heeft de vrouw niet aannemelijk gemaakt dat dit in haar geval anders ligt. Zij is in de VS meermalen uitgescholden en gediscrimineerd vanwege haar gender. Hoe betreurenswaardig dit ook is voor haar, het is niet genoeg om in aanmerking te komen voor een asielvergunning. De lat om voor een vergunning in aanmerking te komen ligt erg hoog. De rechtbank is het eens met de minister dat het voor deze vrouw niet onmogelijk is om op maatschappelijk en sociaal vlak te functioneren in de VS. Zij heeft daar een baan en inkomen gehad en ook toegang tot de gezondheidszorg gekregen. De vrouw is bang dat zij in de VS wordt aangehouden door de Amerikaanse immigratiedienst, maar dat dit zal gebeuren heeft zij niet aannemelijk gemaakt. Er zijn op dit moment geen zaken bekend waarin transpersonen wegens de vermelding van hun genderidentiteit zijn vervolgd voor identiteitsfraude.
Dit alles betekent dat de minister de asielaanvraag mocht afwijzen. Toch moet de minister een nieuw besluit nemen omdat de verkeerde afwijzingsgrond is gebruikt, wat ook gevolgen heeft voor het daarin opgenomen terugkeerbesluit en inreisverbod. De rechtbank vernietigt daarom het besluit en het is nu aan de minister om, met inachtneming van deze uitspraak van de rechtbank, een nieuw besluit te nemen.
Geef een reactie