De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb wil een spoedwet aannemen die het onmogelijk moet maken dat mensen live rellen verslaan via sociale media. Dit naar aanleiding van de rellen in de binnenstad van Rotterdam onlangs.
Volgens de politie waren de rellen georganiseerd door criminelen om zo de confrontatie met de agenten aan te gaan. Aboutaleb wil dat mensen die dit soort rellen live verslaan via sociale media worden aangepakt. ‘Ze doen zich voor als journalist, maar dat is opruiing’, zei de burgemeester. Hij wil een spoedwet om de politie meer mogelijkheden te geven dit te kunnen stoppen.
De Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) roept de burgemeester op om professionele journalisten uitdrukkelijk buiten dit noodbevel te houden zodat zij ongehinderd hun werk kunnen blijven doen. En daar laat de NVJ een steek vallen.
Artikel 7 van de Grondwet zegt: ‘Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten en gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’. De drukpers omvat alle media, ook de zeepkist in het park. Er kan alleen achteraf worden getoetst of de wet is overschreden.
Niemand in Nederland kan zeggen wat journalistiek is en journalisten maken geen deel uit van een beschermde beroepsgroep. Iedereen mag zich journalist noemen. Ook de burgemeester. Het is een vak, een beroep ook, er zijn opleidingen en er is wat wetgeving. Journalisten kunnen aanspraak maken op bronbescherming, ik meen artikel 10 van een Europese wet. En als beroepsjournalisten over de schreef gaan kunnen ze zich moeten verantwoorden voor de Raad voor de Journalistiek. Er zijn kranten die die Raad niet erkennen, journalisten kunnen dan bij verstek veroordeeld worden, zonder dat de krant of journalist verweer heeft gevoerd. Een beroepsverbod is bij herhaald gedrag door de journalist niet aan de orde. Alleen zijn werkgever kan hem ontslaan.
Vroeger, in het tijdperk van de papieren media, trad je in dienst bij zo’n uitgeverij, je kreeg een perskaart, vroeg een politieperskaart aan, werd lid van een vakbond, en je journalistieke leven kon beginnen. Je werd een onafhankelijke autoriteit. Tegenwoordig is er digitalisering, het aantal lezers van papieren media neemt af, evenals het aantal beroepsjournalisten, iedereen kan zijn hart, gevoelens, ervaring en kennis, gebeurtenissen delen via sociale media. Je hebt er geen perskaart meer voor nodig, of een uitgever als werkgever. Je bent eigen baas en daarin loert ook het gevaar als de opzet voor het verspreiden van het nieuws laakbaar is.
Beroepsjournalisten doen aan hoor en wederhoor, houden zich aan de 5 w’s, wie, wat, waar, waar, wanneer en hoe en hebben toegang tot officiële kanalen. Waarvan zogenoemde burgerjournalisten zeggen dat dat juist leidt tot zelfgekozen censuur en vriendjespolitiek. Burgerjournalisten filmen recht voor de raap, zenden uit wat ze waarnemen. Net als de NOS een paar jaar geleden bij het doodschieten van mensen in en bij een tram in Utrecht. Dat heet dan beroepsjournalistiek.
Door de digitalisering vermenigvuldigde het aantal ‘journalisten’ zich als konijnen, tot nu elke smartphoneburger behalve ontvanger ook zender is geworden. Nu kan iedereen zich blogger, vlogger of influencer noemen, of ‘burgerjournalist’. Dat kan positief uitpakken, maar ook negatief.
En dan kom ik terug bij de noodwet van burgemeester Aboutaleb. Hij is niet tegen vrije journalistiek, wat dat ook is, maar tegen opruiing door relschoppers die zich journalist noemen en door hun live berichtgeving mensen naar de plek van de rellen lokken. Dus ook tegen vrije journalistiek. Door die noodwet wil hij artikel 7 van de Grondwet opzij schuiven. ‘Niemand heeft vooraf…’
Journalistenvakbond, Genootschap van Hoofdredacteuren, journalistenkringen, zouden een keurmerk moeten overwegen om het verschil te maken met zogenoemde burgerjournalisten, gewone burgers. Een beschermde beroepsgroep. De andere mensen, onder wie volgens de burgemeester relschoppers, zouden we dan waarnemer of publicist kunnen noemen. Waarop gelijk de vraag zich aandient of je die publicist het filmen zou mogen verbieden. Die valt toch ook onder artikel 7 van de Grondwet.
Ik begrijp Aboutaleb wel, politieagenten worden vol in het gezicht gefilmd, die beelden verspreid via zogenaamde sociale media zodat ze herkend worden en lastiggevallen. Beelden van ‘waarnemers’ lokken nog meer geweld uit. Dat wil hij met zijn noodwet voorkomen. De politie doet echter regelmatig oproepen aan burgers om filmbeelden beschikbaar te stellen om misdrijven op te lossen. En meet dus met twee maten.
Vanmorgen reageerde een BD-lezer op het voorgenomen besluit van de burgemeester, Pluis: ‘Zeer verontrustend! Elke verdere vorm van censuur is verwerpelijk! De burger heeft recht om te zien wat er zich werkelijk afspeelt. De pers (MSM) laat zich steeds meer muilkorven, daarom is burgerjournalistiek zo belangrijk!
Er gaat te veel mis, en de geweldsmonopolie moet moet goed gemonitord kunnen worden door burgers, alleen dan kan het vertrouwen van de burgers in politie en bestuur gewaarborgd blijven!. Zeker in deze tijd van het verschuiven van grenzen en sluipende dictatuur. Wij willen geen DDR worden!’
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.
Wouter ter Braake zegt
There is something rotten in the state of Rotterdam. De heerser van dit rijk, ene Aboutaleb, denkt met power play de wereld te rangschikken naar zijn denkbeelden. Pluis raakt een spijker, bovenop zijn kop. Het is zeer verontrustend een ‘burgervader’ met dergelijke denkbeelden te hebben. De politie werd bij de woondemonstratie al ingezet als provocerend en geweld uitlokkend instrument. Aboutaleb wil van geen onafhankelijke evaluatie weten. En nu de politie de ruimte geven op elke filmende burger in te slaan? Oh, Rotterdam, waar ik me zo mee verbonden voel, wat doet de hofhouding en koning Aboutaleb jou toch aan?
Jacob van Keulen zegt
Het tijdperk vd papieren media is toch nog niet voorbij? Als bezorger heb ik er nog een halve dagtaak aan ofschoon de middagkranten bijna naar de ochtend gaan. Vooral op de zaterdag een hele klus.
Michel Ball zegt
Veel respect voor Ahmet Aboutaleb, maar hij zal in deze kwestie toch een stapje terug moeten doen. Ik sta als oud-verslaggever vierkant achter je standpunt van een vrije pers Joop. Paranoia bij de politie kunnen we niet hebben.
Ruud van Bokhoven zegt
Persvrijheid moet altijd blijven, maar het fotograferen van politie op een paar meter afstand zodat er achteraf misbruik van gemaakt wordt waardoor de bewuste hinder ondervind inclusief zijn gezin is verre van goed te keuren. Er bestaat nog zoiets als de privacywet die voor iedereen geldt die door een wildvreemde op een paar meter gefotografeerd of gefilmd word.
Politie is er voor iedereen om de orde te bewaren ook in deze steeds meer verharde land waar alleen aan zichzelf gedacht wordt en een slap bestuur is van veel woorden en weinig daden.
Waar een volk verhard en steeds harder gaat worden zullen ook helaas de regels verhard moeten worden en is het goed dat burgermaaster Aboutaleb maatregelen wilt nemen, want het nog steeds demissionaire kabinet hoef je niet veel van te verwachten.
JP zegt
Zoals je al zegt: er zijn al de nodige regels. Die kunnen gehandhaafd worden, maar dat lukt ze nu al niet eens. Die incompetentie vervolgens gebruiken als argument om grondrechten aan te tasten is wat mij betreft zeer zorgelijk.