Stel je voor, je mag een atelier voor levensbeschouwing opzetten. Hoe doe je dat? Ik zou de driehoek macht / spel / levensbeschouwing gebruiken om te kiezen wat past, en vooral ook wat niet.
Macht
Macht is het vermogen om het gedrag van anderen te bepalen, zelfs tegen hun zin. Zo’n definitie waarschuwt je al bij voorbaat. Gedrag bepalen? Tegen de zin? Bij levensbeschouwing?
Macht heeft niet echt een goede klank. Ik onderscheid doelmacht van middelmacht. Bij doelmacht staat instandhouding van de eigen macht voorop. Het middel ‘macht’ is zelf doel geworden. Bij middelmacht is macht een middel voor een ander doel. Doelmacht werkt vooral verticaal, middelmacht eerder horizontaal.
Mijn atelier voor levensbeschouwing moet het hebben van middelmacht. Kernwaarden dienen om de machtsuitoefening te monitoren en doelmacht te voorkomen. Daarom gaat het levensbeschouwelijk gesprek over de vraag wat die kernwaarden zijn. Uiteindelijk gaat het om de ruimte om vrijuit met betekenissen te spelen als je de zin zoekt van leven en werkelijkheid.
Spel
Spel is het vermogen tegelijk twee of meer ordeningen van de werkelijkheid te hanteren. In het atelier zijn die ordeningen allerlei vormen van levensbeschouwing. De deelnemers komen voor het zingevingsspel. Als zingevers spelen ze met alternatieven. Aan verschillende levensbeschouwingen, religieuze èn seculiere, ontlenen ze ideeën en praktijken. Hun levensbeschouwing is inclusief, niet exclusief.
Andere spelvormen steunen het zingevingsspel. Er wordt op muziekinstrumenten gespeeld en gezongen, toneel gespeeld, met kunstvormen en taal gespeeld. Nooit op de man of vrouw gespeeld.
Levensbeschouwing
Als zo met macht en spel wordt omgegaan, moet het mogelijk zijn om zinvol zin te geven. De verbeelding is in het atelier aan de middelmacht. De deelnemers zijn zich bewust van de moeizame verhouding tussen macht en spel. Dat is deel van hun levensbeschouwing. Vanuit dat kader geven ze zin aan hun leven en aan de wereld.
Vraag: past dit profiel bij uw huidige atelier voor levensbeschouwing?
Wouter ter Braake zegt
Het ‘werktheater’ voor het zielsgelukkig zijn. Mooie inrichting.