Een week nadat dor de organisatie Varkens in Nood het rapport “Miljoenen illegale varkens in Nederland” gepubliceerd werd, kreeg zij sneller gelijk dan gedacht. De NVWA controleerde afgelopen woensdag een varkensboer in Deurne, er werden meer varkens ontdekt dan volgens de vergunning was toegestaan. Illegale varkens dus.
De Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) nam al vóór de publicatie van het rapport van Varkens in Nood afstand van de conclusie dat er minstens 2,3 miljoen illegale varkens in Nederland zijn. De POV zei nog nooit te hebben gehoord van boeren die meer varkens houden dan toegestaan. De recente controle door de NVWA bevestigt evenwel het gelijk van Varkens in Nood, zegt de organisatie.
Varkens in Nood: ‘Een volwassen varken leeft volgens de wet op één vierkante meter. Ook als de boer dus aan de wet voldoet, leven varkens al opgepropt in varkensstallen. Komen daar nog illegaal extra varkens bij dan hebben ze helemaal geen ruimte meer. En extra varkens produceren ook illegale mest. De NVWA constateerde dan ook mestfraude in Deurne.’
Hans Baaij, directeur Varkens in Nood: ‘Wij staan niet te juichen bij het zoveelste fraudeschandaal in de veehouderij, want het is gewoon heel slecht nieuws. Maar wij zijn verheugd om te zien dat de NVWA op dit dossier haar werk doet en fraudeurs met varkens aanpakt. Het is te hopen dat de varkenshouderij dit soort signalen eindelijk serieus neemt.’
De controle bij de varkensboer in Deurne werd uitgevoerd door het Peelland Interventie Team (PIT), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en waterschap Aa en Maas. Bij de controle bleek dat er te veel dieren op het bedrijf aanwezig zijn en dat er meer mest is opgeslagen dan is opgegeven bij de officiële instantie, zegt de gemeente Deurne in een verklaring.
Mest en dieren
Tijdens de controle werd het aantal dieren op het bedrijf geteld. Hieruit bleek dat er meer varkens aanwezig waren dan mag volgens de vergunning. De ondernemer wordt hierover aangeschreven en moet maatregelen nemen om het aantal dieren te verminderen. Daarnaast bleek er op het bedrijf meer mest aanwezig dan door de ondernemer was opgegeven bij de RVO. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is de instantie waar boeren hun mestvoorraad en de aan- en afvoer van mest moeten doorgeven. Hier wordt verder onderzoek naar gedaan door de NVWA. Zij doen ook verder onderzoek naar de mestboekhouding. De gemeente onderzoekt of er sprake is van de opslag van mest van derden, omdat dat niet is toegestaan volgens het bestemmingsplan.
In een loods op het terrein werden activiteiten geconstateerd die, door hun aard en omvang, waarschijnlijk gekwalificeerd kunnen worden als bedrijfsmatige activiteit. In de loods bevonden zich machines en voorzieningen voor het uitvoeren van deze activiteit. Dit is mogelijk in strijd met het bestemmingsplan. Dit wordt verder onderzocht. Daarnaast werden in deze loods en op het perceel milieuovertredingen geconstateerd. Het ging onder andere om vloeistoffen en gasflessen die niet goed waren opgeslagen en het niet voldoen aan de zorgplicht in het kader van orde en netheid. Waterschap Aa en Maas heeft enkele monsters genomen uit water in sloten rondom het bedrijf. De monsters worden nader onderzocht.
Varkens in Nood stelt in het vorige week uitgebrachte rapport: ‘Het is voor varkenshouders lucratief om meer varkens te houden dan toegestaan. Zo besparen ze op de aankoop van varkensrechten, de kosten voor de afvoer van mest en op de afdracht van belastingen. De pakkans is gering omdat de overheid te weinig zicht heeft op het aantal varkens, noch per boerderij, noch in het algemeen. Er zijn naar ruwe schatting meer dan twee miljoen1 illegale varkens en die zorgen voor hogere emissies stikstof (ammoniak/nitraat) en fosfaat dan berekeningen van de overheid laten zien. Door de extra varkens zitten deze nog dichter op elkaar dan volgens de toch al minimale normen van de wet.
Het houden van niet geregistreerde varkens is lucratief want de varkensboer bespaart op de aankoop van varkensrechten (tussen de € 60 en € 150), op de afdracht van belastingen en op de afvoer van mest (circa € 25 per varkensplaats per jaar), Het gerealiseerde winstsaldo per vleesvarkensplaats per jaar bedroeg in 2017 € 442 . Als daar de besparing van € 25 voor de afvoer van mest bij komt, dan levert het houden van een illegaal varken tegen de € 70 per jaar op. Gemiddeld heeft een vleesvarkensbedrijf ruim 1500 varkensplaatsen.3 Door jaarrond structureel 150 (10%) meer vleesvarkens te houden kan een varkenshouder ruim € 10.000 per jaar netto extra verdienen, zonder daarvoor eerst eenmalig €15.000 in varkensrechten te investeren.
De varkenssector draait nauwelijks kostendekkend, op het eigen vermogen wordt al decennia ingeteerd, in 1997 waren er nog 24.000 varkensboeren, dat zijn er binnen afzienbare tijd nog maar 1.000.4 Extra inkomsten generen door meer dieren te houden is daardoor aanlokkelijk en misschien zelfs noodzakelijk om als bedrijf te blijven bestaan.’
Ruben Jansen zegt
Geen dier is illegaal!