Deel 2 van een 4-delig dwaalgesprek over de mystiek van alledag.
Vera: Jij kan niet geloven wat je waarneemt en denkt.
Hans: Het is toch ook ongelooflijk?
Vera: Wat dan?
Hans: Kijk dan!
Vera: Waar dan?
Hans: Overal man. Dit kan toch helemaal niet!
Vera: Voor mij spreekt het allemaal vanzelf.
Hans: Verbazingwekkend.
Vera: Wat heeft ongeloof trouwens met mystiek te maken?
Hans: Meen je dat nou?
Vera: Het is maar een vraag.
Hans: Waar niets vanzelfsprekend is, begint de mystiek. Waar vanzelfsprekendheid heerst, eindigt de mystiek. Ongeloof is de wortel van mystiek.
Vera: Ongeloof is de wortel van mystiek?
Hans: Groot ongeloof, ja. Het verworven onvermogen om heilig in je eigen denkbeelden te geloven, welke dan ook.
Vera: Onvermogen?
Hans: Ik wil het niet mooier maken dan het is.
Vera: Ik dacht dat we het over mystiek hadden.
Hans: Terugkeren naar je mystieke roots kan niet zonder DenkBeeldenstorm. Tot die tijd blijft alles schijnbaar bekend en vertrouwd.
Vera: Hoezo schijnbaar?
Hans: Schijnbaar, omdat je je DenkBeelden voor de werkelijkheid aanziet.
Vera: Wat versta jij onder DenkBeelden?
Hans: DenkBeelden zijn denkbeelden waar je heilig in gelooft.
Vera: Zoals?
Hans: ZelfBeelden, MensBeelden, GodsBeelden, WereldBeelden, ToekomstBeelden, noem maar op.
Een ZelfBeeld is niet wat jij bent maar jouw DenkBeeld over jezelf; hoe jij jezelf ziet, wat jij denkt te zijn. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijnzelf.
Een MensBeeld is niet wat de mens is maar jouw DenkBeeld over de mens; hoe jij ons ziet, wat jij denkt dat wij zijn. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijnmens.
Een GodsBeeld is niet wat God is maar jouw DenkBeeld over God; hoe jij Hem ziet, wat jij denkt dat Hij is. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijngod.
Een WereldBeeld is niet wat de wereld is maar jouw DenkBeeld over de wereld; hoe jij haar ziet, wat jij denkt dat de wereld is. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijnwereld.
Een HerinneringsBeeld is niet het verleden maar jouw DenkBeeld over het verleden; hoe jij het ziet, wat jij denkt dat er is gebeurd. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijnverleden.
Een ToekomstBeeld is niet de toekomst maar jouw DenkBeeld over de toekomst; hoe jij haar ziet, wat jij denkt dat er zal gebeuren. Een idee-fixe, een uitknipfiguur, een silhouet op de muur, een karikatuur – een schijntoekomst. Hoop je erop dan is het een IdeaalBeeld, vrees je ervoor dan is het een SchrikBeeld, maar het blijft een figuur, een plat sculptuur.
Vera: We leven in een DenkBeeldentuin.
Hans: Dat is ook maar een denkbeeld.
Vera: En in niet-weten gaan alle DenkBeelden eraan.
Hans: Tenzij je van niet-weten een DenkBeeld maakt.
Vera: Allemaal omwille van de mystiek.
Hans: DenkBeelden zijn monolieten waarop alle mystiek doodloopt. Beverdammen in een vrij stromende realiteit. Onveranderlijkheden die vergeefs een veranderlijk heden simuleren. Poortloze poortwachters die je weghouden uit VerWonderland.
Vera: Weg met alle denkbeelden.
Hans: Nee, dat ook weer niet.
Vera: Wat wel?
Hans: Als je het heilige geloof in je gedachten kwijtraakt worden DenkBeelden weer denkbeelden, efemeer als het leven zelf.
Vera: Zonder hoofdletters.
Hans: Zonder voetstuk.
Vera: En dan?
Hans: Hoe minder DenkBeelden, hoe meer denkbeelden. Hoe meer denkbeelden, hoe flexibeler je geest. Hoe flexibeler je geest, hoe ongrijpbaarder je gedachten, ook voor jezelf. Hoe ongrijpbaarder je gedachten, hoe ongrijpbaarder jijzelf, de ander, de mens, de dingen, de wereld, God, het verleden, de toekomst, wat dan ook.
Zo wordt alles vanzelf weer vluchtig, geheimzinnig, ondoorgrondelijk, onbeheersbaar – oermystiek. Wat het al die tijd geweest is.
Vera: Oermystiek?
Hans: Voormystiek. Premystiek. Protomystiek. Als in prototype, protozoa, protoreligie.
Vera: De oervorm van mystiek.
Hans: De mystiek die voorafgaat aan alle mystiek.
Vera: Mystiek zonder DenkBeelden.
Hans: Is dat een mooi denkbeeld of niet?
Vera: Best wel.
Hans: Laat het maar geen DenkBeeld worden.
