Voorwoord van het Witboek Verlichting – denken doorzien.
Van de hemel naar het zelf
Nu de orthodoxe godsdiensten uit het Midden-Oosten op hun retour zijn, moeten steeds meer mensen het zonder hemel stellen. Dat valt niet mee.
Pijn is makkelijker te verdragen als je weet dat er een eind aan komt. Straf is makkelijker te verdragen als er een beloning wacht. Tegenslag is makkelijker te verdragen met het oog op eeuwige voorspoed.
Als er geen hemel is in de hemel zoeken we hem wel op aarde. Als er geen hemel is op aarde zoeken we hem wel in onszelf. Als er geen hemel is in onszelf zoeken we hem wel in ons zelf, zoals het verre oosten adviseert.
Wat van ver komt is lekker, wat van verder komt is lekkerder. Niks hemel, niks paradijs, weg met die oude woorden. Nirwana! Eenwording! Bevrijding! Realisatie! Ontwaken! Gelukzaligheid! Gelijkmoedigheid! Onvoorwaardelijke Liefde! Eeuwige Wijsheid!
Verlichting is de goddeloze graal voor de goddeloze westerling die met zijn goddeloze ziel onder zijn goddeloze arm loopt. Zelfs als hij verder niets tekort komt. Of juist doordat hij verder niets tekort komt – soms is de oorzaak het gevolg.
(lees verder onder de illustratie)
Verlichting als niet-weten
De vraag is groot, het aanbod groter. Exponenten van wijsheidstradities en ondernemende individuen wijzen je graag hun weg en ontvangen je aan de start met open deuren en gesloten geesten, een enkele keer andersom – soms is de ingang de uitgang.
In deze serie wijs ik je de uitgang. Binnengekomen ben je al, maak dat je wegkomt, ik help je erbij.
In de loop van driehonderd dwaalteksten probeer ik je, hopelijk vergeefs, wijs te maken dat verlichting staat voor het vermogen door je begrippen heen te kijken, ook door het begrip verlichting.
Eenvoudiger gezegd: verlichting is het denken doorzien, ook dit denken.
Nog simpeler: verlichting is niet-weten, zelfs niet van verlichting.
Je geestelijke bagage achterlaten, niets nieuws oppikken, geen idee meer hebben van bevrijding, wijsheid, hemel, god of wat dan ook – dat is mijn idee van bevrijding, wijsheid, hemel, god en wat dan ook.
Rock ’n roll
Het Witboek Verlichting bestaat uit twee delen. Het eerste gaat over denken en het doorzien ervan, het tweede over verlichting en het doorzien ervan. Beide gaan over niet-weten.
De draad van agnose begint al bij de titel en eindigt pas bij de verlichtingstests waarmee de serie afsluit, zoals het niet-weten begint bij je conceptie en eindigt bij je concepten.
En nirwana dan? Eenwording? Twee hints:
Niet-weten is het einde van niet-weten.
Verlichting is het einde van verlichting.
Nu jij:
Nirwana is…
Eenwording is…
Zo, de kop is eraf, dat was tenminste de bedoeling.
Rollende koppen vergaren geen mos.
