• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Niet-weten als passe-partout: plotselinge verlichting

Kruis van vier sleutels met in het kruispunt een gemeenschappelijke baard (die dus op geen enkel slot past).

Niet-weten als passe-partout: plotselinge verlichting

26 april 2021 door Hans van Dam

Deel 13 van een dwaalgesprek in 14 delen over niet-weten als sleutel zonder slot voor de poort zonder poort. (De delen kunnen los van elkaar gelezen worden.)

Sofie: Ik heb nog een vraag over verlichting, mag dat?

Hans: Welja, dan hebben we het maar gehad.

Sofie: Volgens sommigen is verlichting iets waar je steeds dichterbij komt naarmate je jezelf vervolmaakt. Volgens anderen is het een kwestie van alles of niets: eerst ben je pertinent niet verlicht en dan ineens, door een woord, een gebaar of een op zichzelf genomen onbeduidende gebeurtenis, pertinent wel. Wat maak jij daarvan?

Hans: Bij de geleidelijke variant denk ik aan een zoeker die steeds minder goed weet wie hij is, wat de wereld is, wat zijn bestemming is, wat liefde is, wat gezondheid, ziekte, leven en dood zijn.

Naarmate er meer zekerheden wegvallen, komt hij dichter bij het verdwijnpunt dat niet-weten heet – dat in de limiet zelfs geen niet weten meer mag heten omdat het spoorloos in zichzelf verdwijnt.

Bij de plotselinge variant denk ik aan het principiële verschil tussen weten, hoe weinig ook, en niet-weten.

Zolang je vaste grond onder je voeten hebt, al is het maar de postmoderne overtuiging dat waarheid relatief is of de sceptische overtuiging dat er niets te weten valt, woon je in het weten, net zoals de reeks 1, 1/2, 1/4,… het getal 0 wel benadert maar nooit bereikt.

Tot radicaal niet-weten kom je pas wanneer je stopt met rekenen en de eindeloze staartdeling afschudt die je al die jaren als een pauw achter je aan hebt gesleept.

Sofie: Kortom…

Hans: Geleidelijk betekent rustig aan je stoelpoten zagen, plotseling is alleen het moment dat je door je stoel zakt.

Sofie: Duidelijk.

Hans: Maar voor mij is het een non-issue. De hele kwestie van geleidelijke versus plotselinge verlichting berust op het idee dat er zoiets is als verlichting, het idee dat er iemand is die verlicht kan worden en het idee dat er een weg is om van de ene toestand naar de andere te gaan.

Zonder die ideeën blijft er niets van over. Waarmee ik niet wil zeggen dat er niet zoiets is als verlichting en niemand die verlicht kan worden en geen weg om van de ene toestand naar de andere te gaan. Dat is een andere plek in hetzelfde moeras.

Sofie: Hoe kom je uit dat moeras?

Hans: Denken dat je in een moeras zit is een andere plek in hetzelfde moeras.

Sofie: Denken is het moeras.

Hans: Denken dat denken het moeras is is een andere plek in hetzelfde moeras.

Sofie: Dan weet ik het ook niet meer.

Hans: Ik dacht dat je het nooit zou zeggen.

Index | vorige | volgende

Deze tekst maakt deel uit van het Witboek niet-weten. Woord: Hans van Dam. Beeld: Lucienne van Dam. Alle teksten van deze serie. Het Witboek Niet-Weten op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: niet-weten, verlichting, witboek niet-weten

Lees ook:

  1. De grenzeloze ruimte tussen de woorden
  2. Niet-weten als passe-partout: genade
  3. Niet-weten als passe-partout: eenvoud
  4. Niet-weten als passe-partout: universele verlichting

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series BD. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
05 feb
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
5 feb 23
05 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
5 feb 23
05 feb
Volle maan mantra chant | Live en online
5 feb 23
06 feb
Introductiecursus boeddhistische filosofie en meditatie
6 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Ashoka – India’s bijna vergeten keizer

    Kees Moerbeek - 5 februari 2023

    De verdiensten van Ashoka (circa 268 – 232 v.o.j.), de derde keizer van het Mauryaanse rijk zijn groot, maar hij was bijna vergeten. De vertaling van zijn inscripties in de 19de eeuw ontrukte hem aan 2.000 jaar vergetelheid. Dit artikel gaat over het boek Mauryan India van de ook internationaal eminente Indiase historicus Irfan Habib en vooral over Ashoka’s inscripties.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ashoka – India’s bijna vergeten keizer
    • Guy – Het Pad
    • Ludo – Boeddha-natuur
    • Ardan
    • Tussen gerijmd en ongerijmd vind je de deur naar non-dualiteit

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens