• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Gedachte-experimenten maken je vrij

24 september 2020 door Hans van Dam

Niet-weten is een denken dat zich voortdurend losmaakt van zijn eigen inhoud. Het denkt vrijuit en het denkt zich meteen weer vrij van zijn eigen denkerij.

Een denken dat werkelijk vrij is, laat zich natuurlijk niet vangen in een omschrijving, ook niet in deze. Hoewel niet-weten nergens mee te vergelijken is, moet ik vaak denken aan de tijd dat ik, als veertiger, letterlijk duizenden gedachte-experimenten deed. Je kan het zo gek niet verzinnen of ik onderzocht het.

Hoe het zou zijn als mijn lichaam een punt was, of een lijn of een vlak of een bol.

Hoe het zou zijn als ik in die hoedanigheid géén zintuigen had, of alleen maar kon zien of alleen maar kon horen of voelen of proeven of ruiken.

Hoe het zou zijn als ik mijn waarnemingen met vertraging bewust zou worden, na een seconde, na een minuut, na een uur, na een dag of een jaar.

Hoe het zou zijn als de lichtsnelheid gelijk was aan de geluidssnelheid of aan mijn wandelsnelheid, of als het licht helemaal tot stilstand kwam zodat ik alleen iets kon zien door zelf door de staande golven te bewegen.

Hoe het zou zijn als ik geen benen had of maar één of drie of tien, of als iedereen maar één been had en ik alleen twee.

Hoe het zou zijn als ik niet meer kon spreken maar nog wel verstaan of als ik nog wel kon spreken maar niet meer verstaan of als ik niet meer kon spreken en niet meer verstaan.

Hoe het zou zijn als mijn lief of mijn vrienden of mijn familieleden of mijn vijanden of iedereen mijn gedachten kon lezen of ik die van hen, zodat we niets voor elkaar verborgen konden houden.

Hoe het zou zijn als ik de een na laatste mens op aarde was, of de laatste.

Hoe het zou zijn, en wie ik zou zijn, als er 2 exemplaren van mezelf bestonden, of 10 of 1000, en ik kon switchen van kloon naar kloon, of meerdere of alle klonen tegelijk kon zijn.

Hoe het zou zijn als de ruimte die een deur of een fiets of een vogel of een muggenzwerm of mijn lijf doorkruist ter plekke in hout of in marmer of in staal of in goud zou veranderen – welke bewegingssculpturen (‘tracés’) er dan zouden ontstaan.

Duizenden indringende gedachte-experimenten deed ik, als een bezetene, zonder vooropgezet plan, zonder taboes, zeven jaar lang, dag in dag uit, heb je ooit zoiets gehoord?

Ik maakte er aantekeningen van in een digitaal ideeënboek – een geestelijk reisverslag dat Idios heette en net als mijn geest uit zijn voegen barstte. Want het was niet alleen fascinerend om te doen, mijn gedachte-experimenten zetten onverwacht en onbedoeld al mijn zekerheden op losse schroeven.

Van mijn denkbeelden – zelfbeelden, mensbeelden, wereldbeelden, godsbeelden, ideaalbeelden, schrikbeelden – bleef geen spaan heel. Mijn levensbeschouwing, mijn politieke opvattingen, mijn filosofietjes en theorietjes, mijn gezond verstand – allemaal kapot. Uitroeptekens maakten plaats voor vraagtekens, het vanzelfsprekende werd vanzelfzwijgend.

Om te begrijpen waar ik in godsnaam mee bezig was, probeerde ik er destijds woorden voor te vinden, net als voor niet-weten nu, en een van de termen die in me opkwam was variologie. In mijn laatste omschrijving daarvan uit begin 2006, die ik maar een klein beetje heb hoeven redigeren, zie je het niet-weten dagen, al zou het nog zeven seizoenen duren voor het zijn vlag met weerhaken in mijn derde oog plantte…

Index | vorige | volgende

Deze tekst maakt deel uit van het Witboek Niet-Weten. Illustraties: Lucienne van Dam. Het Witboek Niet-Weten in het Boeddhistisch Dagblad. Het Witboek Niet-Weten op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: niet-weten, witboek niet-weten

Lees ook:

  1. Wat ik tegen kennis heb
  2. Niet-weten is geen therapeutisch scepticisme
  3. Woordenboek niet-weten: de gulden uitweg
  4. Stijlfiguren niet-weten: paradox

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series, Boeken, Site, Blog, Hans, Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 25 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 26 januari 2021
    Jataka (Huis ter Heide)
  • 26 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 27 januari 2021
    Lezingenserie ONLINE: 'Reïncarnatie en karma’
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Woordenboek niet-weten: de lege geest
  • Dick – vertrouwen 2 (niet)
  • Mijn geest ademt ruim en vrij
  • Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (3) -lsd en meditatie
  • Corona – blijf thuis, heb je medemens lief

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens