• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » 85 – De opgang van het verstand dat zichzelf doorziet

85 – De opgang van het verstand dat zichzelf doorziet

11 februari 2020 door Hans van Dam

Hoewel ons verstand niet kan begrijpen, hoezeer het zich ook inspant, zal het de poging toch niet kunnen opgeven. Wanneer het verstand de strijd zou opgeven zou het niet meer het verstand zijn.

Het verstand is dag en nacht rusteloos en in beweging, denkend, worstelend en trachtend om Hem te begrijpen, maar Hij blijft onbegrijpelijk en onbegrepen.

Het verstand is als een mot en de Geliefde is als een kaars. Wanneer de mot in de kaarsvlam vliegt, wordt hij verteerd. Zo is de mot.

Hoe vaak hij zich ook bezeert, hij kan niet leven zonder de kaars. Kon hij dat wel, dan was hij geen mot. En zou de mot niet verteerd worden, dan was de kaars geen kaars.

Net zo is de mens die het zonder God kan stellen en geen moeite doet om Hem te bereiken, geen mens. Zou hij God wel kunnen begrijpen dan was God niet God.

Daarom is de ware mens altijd bezig en cirkelt hij rusteloos en onophoudelijk rond het licht van Gods Majesteit. En God is nou eenmaal degene die de mens verteert en tot niets maakt zonder dat Hij door het verstand begrepen kan worden.

Rumi


Hans: Rumi gaat er hier kennelijk van uit dat God te groot is voor ons beperkte verstand.

Ayah: Is Hij dat dan niet?

Hans: Misschien is het niet God die te groot is voor ons beperkte verstand, maar de mens.

Ayah: Of het leven.

Hans: Misschien is God wel een vernuftige vondst van het verstand ter verklaring van het onbegrijpelijke leven.

Ayah: Een antwoord.

Hans: Op een onverdraaglijke vraag.

Ayah: Dan is het verstand de mot en zijn kaars het leven.

Hans: Dan is God een bovenaardse schepper geschapen door een aards wezen dat zich aan Zijn haren uit het moeras probeert te trekken.

Ayah: De groeten van de Baron van Münchhausen.

Hans: Dan is Hij een antwoord dat geen vraag verdraagt.

Ayah: Behalve ‘Gods wegen zijn wonderbaarlijk.’

Hans: Je hebt het probleem dus alleen maar verplaatst.

Ayah: Van het onverklaarbare naar de Onverklaarbare.

Hans: Van het wonder naar de Wonderdoener.

Ayah: Dan weet je nog steeds niets.

Hans: Dan weet je voorgoed niets.

Ayah: Dan is het leven principieel onbegrijpelijk geworden.

Hans: Wij geven ons over en buigen nederig het hoofd voor de Ongrijpbare.

Ayah: Als God geen echt antwoord is, wat is Hij dan wel?

Hans: Een onechte vraag?

Ayah: Wat is dat voor vraag?

Hans: Een vraag die geen antwoord verdraagt.

Ayah: Een vraag die de mens verteert en tot niets maakt zonder dat er ooit begrip ontstaat?

Hans: Een vraag die het verstand verteert en tot niets maakt tot het dat begrijpt.

Ayah: De afgang van het verstand dat het leven niet doorziet.

Hans: De opgang van het verstand dat zichzelf doorziet.

Ayah: Een pyrrhusoverwinning.

Hans: Een Pyrrho-overwinning.*

Ayah: En dat noemt Rumi God.

Hans: Van mij mag het niet-weten heten.

Ayah: Is God werkelijk waar een schepping van de mens?

Hans: Ik zou het ook niet weten.

Ayah: Hoe kunnen we dat ook weten.

Hans: Misschien is de gedachte dat God een schepping van de mens is, wel een schepping van God in de mens.

Ayah: Waarom zou Hij dat doen?

Hans: Omdat Zijn wegen wonderbaarlijk zijn.

Ayah: Ah ja.

Hans: Of misschien is dit hele verhaal wel een vernuftige vondst van het verstand ter verklaring van religie.

Ayah: Want godsdienst is al even onbegrijpelijk als het leven zelf.

Hans: Misschien is het verstand op zijn beurt een vernuftige vondst ter verklaring van de drang tot verklaren.

Ayah: Maar van wat of wie is het dan nog een vondst?

Hans: En wéér een vraag die geen antwoord verdraagt.

Ayah: Waarom niet?

Hans: Omdat je het probleem opnieuw verplaatst.

Ayah: Naar?

Hans: De Boeddhanatuur!

Ayah: Het ware Zelf!

Hans: De Wereldziel!

Ayah: De innerlijke Goeroe!

Hans: En hoe verklaar je die dan weer.

Ayah: Misschien moeten we al die verklaringen maar gewoon vergeten.

Hans: Ik zou alleen niet weten hoe.

Droste-effect van een derwisj-tovenaars die derwisj-tovenaarstoverende tovenaars tovert.

Afbeelding: ‘Misschien moeten we al die verklaringen maar gewoon vergeten.’


* Pyrrhusoverwinning: zege die niets oplevert. Pyrrho (circa 360 – 270 voor Christus): radicaal scepticus die zelfs het scepticisme betwijfelde.

Deze tekst maakt deel uit van Het Witboek Soefisme – de derwisj en de dwaas. Woord: Hans van Dam. Beeld: Lucienne van Dam. Alle teksten van deze serie. Het Witboek Soefisme op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: dansen in het duister, de derwisj en de dwaas, de mind, God, mystiek, niet-weten, soefisme

Lees ook:

  1. 51. Gedachten zijn hogere machten
  2. 69 – Wie weet wat God wil horen?
  3. 71 – Onverdeeld en onverenigd
  4. 89 – Door mystieke verbijstering verslonden

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Series BD. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

05 jan
Cursus Leven met Sterven
5 jan 23
28 jan
Cursus leren mediteren
28 jan 23
29 jan
Vervolgcursus boeddhistische psychologie
29 jan 23
29 jan
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
29 jan 23
29 jan
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 jan 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Dick – drie maal scheepsrecht
    • De Boeddhistische Blik zendt op 5 februari twee films uit – Letter to San Zaw Htway en Free as a monk
    • Haiku
    • Arabisch rijstgerecht Mejadra/mujadara
    • Geen dood geen vrees (55) – Een grafplek uitzoeken

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens