Woensdagavond 9 november is er een inspirerende lezing in de Haarlemse boekhandel Pentagram met als thema: Hoe is het mystieke te verbeelden?

Dat is de vraag die vele kunstenaars zich stellen. Fotograaf/schrijver Robbert Bodegraven gaat in gesprek met kunstenaar/fotograaf Mark Schalken over deze belangrijke vraag. Zij zullen beiden vertellen over hun zoektocht in het verbeelden van hun mystieke inspiratiebronnen.

De directe aanleiding voor deze lezing is het fotoboek Nevelland dat binnenkort bij uitgeverij Nachtwind verschijnt. Een boek met poëtische, mystieke beelden van fotograaf Robbert Bodegraven. Ruim tien jaar werkte hij aan deze serie.

Zenboeddhist Mark Schalken presenteerde vorig jaar op Fotofestival Naarden zijn prachtige fotoboek Polderlichaam. Eerder maakte hij Wat speelt er?, een beeldboek over creativiteit en compassie.

Nevelland is een fotoboek zonder haast. De prachtige zwartwit foto’s van Robbert Bodegraven nemen de kijker mee op reis, langs associaties, herinneringen, dromen, langs hoop en angst. Nevelland nodigt uit om rond te dwalen in het beeld, zoekend te kijken, het contemplatieve ruimte te geven. Te kijken wat er ligt achter wat we zien. De foto’s in Nevelland zijn een handreiking aan de avontuurlijke geest.

Robbert Bodegraven begon eind jaren ’80 als fotojournalist. Hij maakte reportages over vluchtelingen en ongelijkheid. Het werk werd gepubliceerd in kranten en tijdschriften. Nadat Robbert stopte als fotojournalist begon hij aan vrij werk. Zijn blik verschoof van een journalistieke naar een contemplatieve.

De foto’s veranderden volledig van karakter. Zijn fotografie werd de verbeelding van associaties, dromen en gevoel. De intuïtie kreeg de overhand. De foto’s leidden hem naar oude teksten, en wijze teksten inspireerden hem nieuwe foto’s te maken. De serie die ontstond is nu gebundeld in het boek Nevelland.

Mark Schalken.

Mark Schalken is ontwerper en beeldend kunstenaar, en al vele jaren volger van de boeddhaweg. De mystieke weg gaat voor hem over verlangen, niet-weten en spel. Drie elementen die hij ook opzoekt in zijn kunstprojecten. Oplettendheid, toeval en visueel temperament spelen in zijn fotografie een grote rol. Geworteld in de fysieke wereld kunnen foto’s opwekken tot nieuwe en ‘diepere’ manieren van zien.

Vorig jaar presenteerde hij op Fotofestival Naarden het boek Polderlichaam met lyrische zwartwit fotoseries (‘beeldgedichten’) over zijn jeugd in de nuchtere Noordoostpolder. Eerder publiceerde hij Wat speelt er?, een beeldboek over creativiteit en compassie. Samen met Albert Hennipman heeft hij een ontwerpbureau: De Ruimte – voor ontwerp & verbeelding. In april 2014 verbleef hij in het kader van het project Boeddha in de Linie twee weken in een bunker en een atelier in Everdingen, om in relatieve afzondering boeddhisme en kunst te beleven. Van het project van Elisabeth ter Borg, Agnes Sommer en Joop Hoek, maakte de Boeddhistische Omroep een film die in het najaar van 2014 werd uitgezonden. Regisseur was Emil van Zuylen.

Boeddha in de linie

Vier door het boeddhisme geïnspireerde kunstenaars trekken zich twee weken terug in een fort aan de Lek. Wat is de invloed van de omgeving op de mens en op de kunstenaar?

Langs de rivier de Lek, in de uiterwaarden, ligt het fort Werk aan het Spoel. Kunstenaars Leen Kaldenberg, Airco Caravan, Raoul Deleo en Mark Schalken reisden af naar deze plek om zich twee weken terug te trekken. Alle vier, op geheel eigen wijze, geïnspireerd door het boeddhisme.

Grote thema’s als vergankelijkheid en leegte zijn duidelijk herkenbaar in het werk van Leen Kaldenberg en Raoul Deleo. Op de dag dat Wilders om minder Marokkanen scandeerde liep Airco Caravan gehuld in een felblauwe boerka over de Lekdijk in Culemborg. De vierde kunstenaar, Mark Schalken maakte met wilgentenen krachtige en kwetsbare installaties.

Reserveren voor de lezing in Haarlem: mail naar hape.smeele@mac.com

Bekijk de film Boeddha in de linie hier