Beeldend kunstenaar Anne Veen geeft al jarenlang introductielessen boeddhisme in het vipassanacentrum Groningen. Zijn wortels liggen bij het Maitreya instituut (Tibetaans boeddhisme) maar hij heeft ook een connectie met Zenriver (Uithuizen) en met Bernie Glassman (Peacemakers).
Anne schildert, schrijft en fotografeert. Zijn olieverven zijn soms kleurrijk, dan weer zo ingetogen en zwaar als het Gronings landschap kan zijn. Hij dicht daarover:
Groninger land golft als de zee waaruit het ontstond.
De wolken doen mee, hier en daar en daar ook weer,
het buitelt, dan schijnt de zon en dan regent het een keer.
Zijn fotowerk is van een zeldzame schoonheid. Als hij boeddhistische thema’s fotografeert zijn die foto’s wonderlijk dik, alsof een paletmes de compositie maakte. In Auschwitz maakte hij zijn werk klein, om het grote leed niet te verstoren, ondergeschikt te maken aan de cameralens.
Over zijn werk zegt Anne. ‘Een schilderij is een reis met verf op een doek. Reizen en schilderen blijken bij nader inzien verrassend veel overeenkomsten te vertonen. Dat komt goed uit, omdat ik op die manier twee grote liefdes prima kan combineren. Als onervaren reiziger probeerde ik destijds een evenwicht te vinden tussen de aantrekkingskracht van de onbekende verten en de angst daarvoor.
Als beginnende schilder verging het mij al net zo: Het onbeschilderde linnen leek verwachtingsvol te wachten op nieuwe avonturen maar tegelijkertijd moest ik moed verzamelen om de eerste verfstreken aan te brengen. Veel van deze resultaten zijn inmiddels verbleekt, vergeeld, of overgeschilderd, maar de opwinding van de nieuwe wereld die zich opende is desondanks nog duidelijk zichtbaar.
In de meeste schilderijen is de invloed van mijn reizen door de Himalaya ’s en India terug te vinden en vaak zijn de werken direct of indirect door “het oosten” geïnspireerd. Het weidse, landschap, kleurrijke gebedsvlaggen, stupa’s het gevoel van eeuwige ruimte komen vaak terug in mijn werk. Het zijn echter niet alleen de beelden die als flarden van een droom steeds boven komen drijven, ik probeer ook te verbeelden hoe ik mij voel als ik daar rondzwerf. Los van het vertrouwde kader, in die onbekende wereld die veelbelovend is en een tikje mysterieus, maar diep van binnen toch ook heel vertrouwd aanvoelt. In mijn pogingen dit te verbeelden streef ik er naar om lyrisch abstracte kunstwerken te maken die de kijker kunnen blijven boeien omdat ze de juiste balans hebben tussen houvast en aanknopingspunten aan de ene kant en ruimte of vrijheid voor eigen ideeën, associaties en gedachten aan de andere kant.
Ik begin het liefst zonder vast omlijnd vooropgezet idee of plan en schakel tijdens het schilderen zo veel mogelijk m’n verstand uit om het werk op die manier onbevangen tegemoet te kunnen treden. Nadenken belemmert het creatieve proces alleen maar. Op deze manier ontwikkelt een schilderij zich totdat het volwassen genoeg is om op eigen kracht in de wereld te staan. Soms gaat dat gemakkelijk en snel, maar mijn schilderijen kunnen ook behoorlijk weerbarstig zijn en tegenstribbelen.
Natuurlijk is het niet zo dat een kunstwerk helemaal buiten de kunstenaar om gevormd wordt, en dat ik slechts een doorgeefluik zou zijn. Met mijn persoonlijke smaak en op grond van persoonlijke afwegingen beslist ik welk stuk mag blijven en welk deel overgeschilderd zal worden, maar het toeval speelt bij het ontstaan altijd een grote rol. Ik probeer onverwachte elementen niet te beperken, maar grijp juist vaak op een riskante manier in een werk in om een schilderij op die manier weer open te maken. Een schilderij is af als ik het gevoel heb dat het klopt, dat het in evenwicht is zonder perfect en saai te zijn. Het moet een intrigerende sfeer uitstralen, en een mysterieuze aantrekkingskracht hebben.
Kunstwerken vallen niet puur verstandelijk te begrijpen, kunst spreekt een eigen taal die je niet uit kunt leggen, maar ervaren moet. Door een schilderij te maken kan ik een verhaal vertellen waar geen woorden voor zijn. Een verhaal dat voor iedereen een andere betekenis mag hebben, waarvan de bedoeling niet onomstotelijk vastligt. Ieder mens is verschillend, niemand heeft de waarheid in pacht, iedereen ziet de wereld op z’n eigen manier en ik vind het dan ook belangrijk dat iedereen de gelegenheid heeft om een schilderij op een persoonlijke manier te interpreteren. Een kunstwerk is in mijn ogen geslaagd wanneer het in staat is om iemand van binnen aan te raken.’
