• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boekbespreking » Elisabeth ter Borg – Ongemak

Elisabeth ter Borg – Ongemak

3 februari 2015 door Elisabeth ter Borg

Pema Chödrön boekcover Liefdevolle_vriendelijkheid_isbn_9789025904135_1_1415242501Wie voor het pad kiest kan beter voor één pad kiezen, zegt de Amerikaanse boeddhistische leraar Pema Chödrön in haar boek Liefdevolle Vriendelijkheid dat eind 2014 verscheen in deze vertaling. De heldere taal, het gevoel voor humor en de eerlijke verwondering waarmee Chödrön de weerbarstigheid van het dagelijkse leven en de beoefening beschrijft is een echte verademing. Zijwegen, kruispunten, fly-overs, je komt ze onherroepelijk tegen, net als de verschillende modaliteiten; van een rustieke kano tot een uitgewoonde bus. De wetenschap dat het ongemak dat aan een nieuwe keuze voorafgaat, de twijfel of de depressie, niet zal verdwijnen na de keuze is er één die je gemakkelijk vergeet. Telkens weer zullen nieuwe ongemakken opdoemen. Als ik op mijn boerderij werk en tracht dat te doen wat juist is voor de gemeenschap die ik met de dieren vorm, ontstaan in mijn hoofd alsmaar nieuwe perspectieven. Het roer moet om. Weg van het isolement, de kou, de naderende bevalling van een lichamelijk en geestelijk ernstig beschadigd paard. Het zijn ongemakken waarvoor mijn geest telkens nieuwe uitwegen bedenkt.

In dit boek roept Pema Chödrön op tot die ene weg. Zelf volgt zij het spoor van Trungpa rinpoche, hij doceerde een combinatie van kagyü[1] en nyingma[2]. Trungpa was iemand die het ongemak wist te waarderen. Sterker nog , hij legde de nadruk op deze ongemakken. ’Zo liet hij mensen altijd wachten voor zijn lezingen. (…) Er was ooit een abhisheka (inwijdingsceremonie) waarvoor hij mensen drie dagen liet wachten. Wanneer hij uiteindelijk begon had je de hoop dat het er nog van zou komen vaak al opgegeven.’ Als ik dit lees herinner ik me met een glimlach de column van Joop Hoek in deze krant, waarin hij vertelt over het draconische bezoek dat hij aflegde aan het Tibetaans boeddhistisch centrum Karma Deleg Chö Phel Ling in het Friese Hantum https://boeddhistischdagblad.nl/4323-wat-voelde-ik-me-ongelukkig-in-dat-boeddhistisch-centrum/  Daar zat de hoofdredacteur, te wachten in de stromende regen.

Pema Chödrön pleit dus voor het pad van de krijger. Deze kiest voor een weg en laat zich niet door verleidingen van de wijs brengen. Het gaat haar er niet om dat die weg de hare is. Zij is  geen absolute heerser of meester, maar zij wil inzicht bieden in het maken van een keuze. Helder en doorvoelt. Alleen dan kan je die ene weg tot op de bodem onderzoeken en ervaren. Hoe herkenbaar. In een wereld waar spirituele aanbieders vechten om de aandacht van de zoekenden en de spirituele nieuwsbrieven als zevenblad je mailbox verstoppen, lijkt het kiezen voor één weg een anachronisme. Oude tijden herleven. Dat doen we niet meer. Het mooiste, het leukste, dat wat de grootste belofte inhoudt, daar gaan we voor en dat ons gemoed, onze hebberigheid en ons streven naar geluk onze keuze telkens weer beïnvloedden, schuiven we met speels gemak aan de kant.

Domweg hilarisch wordt het als Pema Chödrön gevraagd wordt om een weekendretraite  te begeleiden.

‘De eerste shock kreeg ik toen ik mijn openingslezing wilde geven. Er hing een gigantische poster, zoals op een school, waarop stond: ‘basale goedheid kamer 606; Rolfing[3] kamer 609; Astrale reizen, kamer 666;’ enzovoorts. (…) Overal  op de parkeerplaats en tijdens de lunch hoorde ik mensen aan elkaar vragen: ‘welke groep ga jij dit weekend doen?’ Dit spiritueel shoppen en spiritueel materialisme was haar door haar verblijf in de harde realiteit van de abdij in Nova Scotia blijkbaar ontgaan. De noeste arbeid, het komen en gaan van mensen en de hardheid van het bestaan zijn een gegeven.

De zoeker die ongemakken wil oplossen en transformeren in kansen en geluk volgt een heilloze weg omdat die je alleen maar stuurt in de richting waar de kansen  vlak onder de oppervlakte liggen. Chödrön kiest voor één weg: het pad van de krijger. ‘Een krijger komt altijd draken tegen op zijn pad. En natuurlijk is hij bang, zeker als het op een gevecht aankomt. Dat is ook beangstigend. Maar trillend en bevend beseft de krijger dat hij of zij op het punt staat om een stap in het onbekende te zetten en loopt vervolgens de draak tegemoet. Een krijger beseft dat een draak een onopgeloste zaak is, niet meer en niet minder. (…) De draak is slechts een projectie, als een filmbeeld, die verschijnt en vele vormen kan aannemen: een minnaar die je heeft laten vallen, een vader of moeder die niet  genoeg van je hield, iemand die je misschien misbruikte. (…) Als een krijger die een draak tegenkomt, steeds zegt: ‘Weer zo’n draak. Daar ga ik niet mee vechten,’ en het hazenpad kiest, wordt het leven een eindeloze herhaling van opstaan, je dingen doen, de draak tegen het lijf lopen, zeggen: ‘O, nee, niet weer hè,’ en het hazenpad kiezen. Hierdoor word je steeds schuwer, angstiger en kinderachtiger. Er is niemand die voor je zorgt, maar je ligt nog altijd in je wieg.’

Liefdevolle Vriendelijkheid geeft inzicht in de manier waarop ik met tal van vragen en obstakels in het dagelijkse leven & tijdens de beoefening om ga. Loop ik weg of ben ik de krijger die rillend en bevend het gevecht met de draak niet schuwt.

Pema Chödrön, Liefdevolle Vriendelijkheid
Uitgeverij Ten Have, 2014
ISBN: 978 90 259 0413 5
Prijs: € 14,99

1. In Hantum staat een klooster dat in de traditie van deze klassieke tibetaanse stroming staat. www.karmakagyu.nl
2 Nyingma is de oudste traditie binnen het Tibetaans boeddhisme. In Nederland kan je voor meer info bij www.nyingma.nl terecht.
3 Rolfing is een behandelmethode die zich richt op het opheffen van beperkingen, pijn of blokkades. De methode integreert lichaam en geest, waardoor er ook een positief effect op de ademhaling, de coördinatie en het welzijn kan worden bewerkstelligd.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boekbespreking Tags: Boer'n Boeken, Elisabeth ter Borg, liefdevolle vriendelijkheid, Pema Chödrön

Lees ook:

  1. Boer’n Boeken deze week in het BD
  2. Bernie Glassman, de lammeren en de dood
  3. Boer’n boekenrubriek in het Boeddhistisch Dagblad
  4. De smid en de Familiejuwelen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Marja zegt

    3 februari 2015 om 14:04

    Wat een prachtig artikel! Hier word ik helemaal blij van! Dank!

  2. Joop Ha Hoek zegt

    3 februari 2015 om 16:36

    Ik was er ook geroerd door. Een keer per week wordt een passage uit dit boek voorafgaand aan de meditatie voorgelezen. Zo verfrissend en alledaags, die tekst, alsof Pema dan ook fysiek aanwezig is en bij ons op een kussen zit. Fantastisch, zo’n leraar.

Primaire Sidebar

Door:

Elisabeth ter Borg

Elisabeth is bioboer en boeddhist. Alle seizoenen is ze op het land te vinden. Op de trekker gezeten, of in de stal tussen haar dieren, overdenkt ze voor de rubriek Boer’n Boeken het nut van een boek. Waarom zou je zo’n boek kopen? 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

23 mrt
Zen Meditatie Introductie
23 mrt 23
30 mei
Vipassana meditatie Rotterdam
30 mei 23
Rotterdam
31 mei
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
31 mei 23
01 jun
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
1 jun 23
03 jun
Zen in Twente ochtend met Doin Sensei op 3 juni
3 jun 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

    Joop Ha Hoek - 29 mei 2023

    ‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

    Waarover praten we als we het over identiteit hebben?

    Kees Moerbeek - 28 mei 2023

    Zolang de identiteitsstrijd werd gevoerd uit naam van gemarginaliseerde of als minderwaardig beschouwde minderheidsgroepen, stond deze op het programma van links. Zodra de referentiegroep echter een meerderheid werd, of een groep die zichzelf superieur opstelde naar andere groepen, werd het bestempeld als een rechts of extreemrechts geluid.

    Daoïsme, de mystieke traditie, een bloemlezing

    Erik Hoogcarspel - 27 mei 2023

    Jan de Meyer (1961) is sinoloog en vertaler. Hij doet al 40 jaar onderzoek naar het daoïsme en hij heeft een nieuwe bloemlezing geschreven van de belangrijkste teksten van het daoïsme. De meeste lezers zijn al bekend met twee beroemde teksten uit deze Chinese traditie: de Laozi en de Zuangzi. Beide teksten zijn al verschillende malen in het Nederlands vertaald, onder andere door de bekende sinoloog Kristoffer Schipperṣ.

    ‘Meebewegen met wat er is’

    gastauteur - 15 mei 2023

    Als het gaat om dak- en thuisloze mensen wordt er door de maatschappij merendeels nog vanuit 'schuld en eigen verantwoordelijkheid' gedacht. Men heeft vaak het verkeerde idee dat iedere persoon in Nederland eigen verantwoorde keuzes maakt en dus verantwoordelijk is voor diens eigen lijden. Of men denkt dat het heel makkelijk is om een uitkering aan te vragen. De gewone burger weet niet hoe het is voor iemand die in een totaal andere realiteit zit.’

    Ras – nutteloze, kwaadaardige onzin

    Kees Moerbeek - 14 mei 2023

    Angela Saini heeft voor haar boek Superieur: de terugkeer van de rassentheorie zo’n beetje alle literatuur over rassenwetenschap doorgespit, schrijft ze. Veel genetici menen dat als genetica bewijst dat er nauwelijks reden is om rassenonderscheid te maken, het dus snel afgelopen zal zijn met racisme. Was het maar waar. Racisme is juist een sociale constructie met een enorme invloed, constateert ze.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het paradijs is de kosmische grap
    • Over de Lotus-soetra (23): De parabel van de man die naar water graaft
    • Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’
    • haiku
    • Tussen veranderlijk en onveranderlijk vind je de deur naar non-dualiteit

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens