Na de opstand van Tibetanen tegen de Chinese overheerser van hun land in 2008, die delen van de historische hoofdstad van Tibet Lhasa in puin legde, stond Peking toe dat de twee Franse freelance journalisten Eric Meyer en Laurent Zylberman verslag bleven doen vanuit Tibet. Ze waren getuige van de wrijving tussen de Han-Chinezen, die een moderne cultuur willen invoeren en Tibetanen die vast willen houden aan eeuwenoude tradities.
Aan de hand van hun ervaringen en analyses van wat zij zagen en hoorden schreven ze het boek: Tibet, the last Cry. Vol met veranderingen, emoties, botsingen en geïllustreerd met prachtige zwart-wit foto’s.
Eric Meyer vertelde aan Jim Stevenson van de Voice of America over wat hij betreurt en waarop zijn optimisme gebaseerd is waar het gaat om de toekomst van Tibet. De titel van het boek noemt hij een spel met woorden, zou twee betekenissen kunnen hebben. Een ervan zou kunnen slaan op de lijdensweg van een land dat zijn cultuur dreigt te verliezen. ‘Daar zijn ballingen bang voor. Die angst kan ik wel volgen, ik ben het met hen eens dat Tibet nu op een kruispunt verkeert, met een groot risico en gevaar om zijn identiteit te verliezen.’
Als Tibet de twee populaties verenigen kan, legt Meijer uit- veertig procent van de bevolking bestaat uit Han-Chinezen en de rest is Tibetaan, onder wie een boel andere kleine etnische bevolkingsgroepen, is er kans op harmonie. Meijer: ‘Er zijn spanningen, maar die zijn normaal. Binnen een paar generaties zullen die zijn verdwenen en ontstaat er iets nieuws. Ik zag het in nachtclubs, bijvoorbeeld in Lhasa waar aan de ene tafel Han-Chinezen en de andere Tibetanen zaten. De jonge mensen zijn op dezelfde plaats en hebben plezier, nog niet samen, maar ze zijn op weg. Iedereen kan dat zien. Dat is de tweede cry, iets dat mensen graag willen ontdekken. Wat gebeurt er eigenlijk met de cultuur in Tibet? Een heleboel mensen online [in het westen] verspreiden alarmerende berichten dat de cultuur verpletterd gaat worden. Maar wat is de werkelijke situatie in Tibet vandaag?’
Meijer schetst een beeld van Tibet van vijftig jaar geleden en nu. De hoogvlakte van Tibet bestond uit een enorme grasvlakte. Tachtig procent van de bevolking reisde met kuddes Jaks, schapen en geiten en verplaatste zich honderden of duizenden kilometers op het plateau, altijd bezig om hun dieren te voederen. In twee generaties zijn die activiteiten gedaald tot vijf procent van de Tibetaanse bevolking. Dat proces is volgens Meijer op een organische manier verlopen, van de bevolking uit, in twee generaties.
Meijer: ‘De mensen hebben het zelf geregeld, niet onder druk van moderniteiten. Het moest gewoon gebeuren. Daardoor is er een cultureel probleem ontstaan tussen kinderen en ouders. Kinderen willen blue jeans, mobiele telefoons. Ze willen op zaterdagavond naar de nachtclubs en gaan dansen. De ouders hebben de neiging om meer traditionele kleding te dragen en te leven met hun paarden. Dus verliezen ze de levensstijl die hen economisch arm maakte maar rijk was aan emoties en gebeurtenissen. Ze gaan naar kantoor en moeten zich voegen in het stadsleven. Er zijn ook andere problemen, politieke, dat kan niet worden ontkend.’
Meijer roemt het licht in Tibet, het blauwe licht in de vrije natuur, dat uniek is in de wereld. Hij moedigt toeristen aan dat te gaan zien, het land te bezoeken. Hij kent de kritiek onder Tibetaanse groeperingen dat deze toeristen in feite Pekings weergave ondersteunen van wat Tibet zou moeten zijn in plaats van wat Tibet eigenlijk is. Moeten toeristen op hun hoede zijn voor dit soort bespiegelingen? Meijer: ‘Naar mijn mening stamt dit idee uit de koude oorlog en is het niet nuttig. De mensen in Lhasa zien ze graag komen. Dat is zeker, die buitenlandse toeristen, met name als ze van buiten Nepal komen. Het gaat er niet om of (het beleid van) China daarmee ondersteund wordt. Ik denk dat mensen gewoon dat land willen ervaren. Het land behoort niet tot China, ook niet aan de Dali Lama of aan de ballingen. Het behoort tot Tibet zelf en tot de wereld. Het is er gewoon mooi.’
Bron VOA
Lees meer over het boek en de recensie in Life
