Een eerste stilte-retraite is altijd een beetje vreemd. Want wat ben je nu eigenlijk aan het doen? Je loopt zo langzaam, dat je over elke stap na moet denken. Je blijft zitten, alleen omdat dat de opdracht is. Je praat niet, tenzij het niet te vermijden is.
En dat is het dan, in een notendop.
Dat geldt nog het meest voor retraites waarbij de primaire opdracht samengevat kan worden met de woorden ‘keuzeloos gewaarzijn’. En toch heb ik gehuppeld, gehuild, geglimlacht en ben boos geweest. Pas na afloop merkte ik hoezeer ik rust gevonden had.
Ik koos deze retraite van Jetty Heynekamp en Frits Koster omdat binnen de opleiding tot mindfulness trainer een stilteretraite verplicht is. Ik koos hem ook, omdat ik een retraite wilde met een doenlijke discipline en goede, regelmatige begeleiding. Geen dharma-politie graag!
Het bleek een gouden greep. Jetty Heynekamp weet een warme sfeer te scheppen waarin ik me thuis voelde en (redelijk) wist te ontspannen. Ze zorgde voor pleisters, wc papier en maandverband en een enkele broodnodige knuffel. Ze regelde auto’s die opgehaald moesten worden, begeleiding bij ziekte of handicap en alle andere praktische zaken die maar langs kwamen.
Eindeloos geduld, warm en uiteraard zo veel mogelijk in stilte. En elke ochtend mindful yoga. Heerlijk.
De naam Frits Koster is bekender. Zelfs mijn moeder heeft van hem gehoord. Maar tijdens een stilteretraite is de ‘spreker’ misschien niet altijd de meest cruciale. Gelukkig benoemde hij dit zelf ook al, door bij de afsluiting over Jetty te praten als ‘de spil’.
Frits en Jetty hebben een vrij traditionele rolverdeling. Van tevoren stoorde ik me daaraan. WEER een man die de leiding neemt, in een wereld vol vrouwen. ‘Welke (letterlijk) ongehoorde talenten zitten er verstopt?’, denk ik dan.
Tijdens de retraite snapte ik het. Jetty en Frits zijn goed op elkaar afgestemd en een duidelijke rolverdeling maakt de vereenvoudigt ongetwijfeld de samenwerking in stilte.
Het hoeft nauwelijks gezegd, maar ik zal het nogmaals herhalen: Frits Koster is een uitstekende meditatie-begeleider. Zijn dharma-praatjes (ofwel geleide meditaties) zijn praktisch toepasbaar en toch geworteld in de Theravada traditie en de Pali teksten. Hij gebruikt wat er langs komt in de gesprekjes die hij met mensen heeft om het persoonlijk te maken.
Hij heeft me uitstekend begeleid. Elke keer kwam ik naar het gesprekje met het gevoel: het gaat prima en kwam ik er uit met een tip ter verdieping of ontspanning. Niet dat het makkelijk was, maar ik bleek vrij goed te weten wat ik deed.
En toch: je maakt in zo’n gesprek een selectie uit je ervaringen. Als vrouw had ik met Jetty tegenover me waarschijnlijk dingen besproken die ik nu ongezegd liet.
Vipassana meditatie wordt ook wel ‘inzichtmeditatie’ genoemd. Die naam maakte het zeker waar. Wat ik van te voren niet verwacht had is hoezeer het sociale element uit maakt. Juist doordat we in stilte waren, werd het heel duidelijk hoe ik gewend ben op mensen te reageren. Dat zijn cruciale inzichten.
Ik ging om professionele redenen, maar het is om persoonlijke redenen dat ik blij ben dat ik ben gegaan.
Katinka Hesselink is spiritueel blogger en mindfulness trainer te Leiden.
