Inzichtswijsheid is de weg die rechtstreeks leidt naar innerlijke vrede.
Pali-Canon
Doel of intentie?
In de tijd toen ik nog maar pas was beginnen mediteren, bij Ton Lathouwers in Leuven, belde ik op een dag Ton op. Waarover kan ik mij niet meer herinneren, maar ik herinner me wel dat ik begon met de vraag: ’stoor ik niet?’. Ton antwoordde prompt: ‘Ik was nu net aan het mediteren en ik stond op het punt de verlichting te bereiken’. Het was uiteraard een grapje maar je kunt het ook horen als een moderne koan.
Guy – Innerlijke vrede (P. shanti)
Laat het onderzoek naar de werkelijke aard van de dingen nooit aan anderen over. Vermijd dat je ingebakken conditionering leidt tot méér begoocheling. Tot méér twijfel.
Guy – Aandacht en Gelijkmoedigheid
Het beoefenen van de combinatie van aandacht en gelijkmoedigheid op bovenstaande manier is een gamechanger. Het transformeert het leven van de beoefenaar. Het maakt van hem een stroombetreder. Een edele volgeling. Een ariya-puggala.
Evam me sutam, aldus heb ik gehoord…
“Welnu, bij een monnik is de passie voor, het verlangen naar, de dorst naar, de brandende hartstocht voor, de begeerte naar geneugten, het [eigen] lichaam en de lichamen [van andere mensen] niet verdwenen.
En verder, na believen zijn buik volgegeten te hebben geeft hij zich steeds over aan het genot van het liggen, van het van de ene naar de andere zij draaien en van loomheid.
Guy – Onwetendheid (P. avijja)
Wie de wereld observeert ziet de drieste gevolgen van onwetendheid alom. Zo is bijvoorbeeld de klimaatopwarming een direct gevolg van verregaande onwetendheid. Van onbetamelijke nalatigheid. Van ziende blindheid. Met zijn allen zagen we resoluut de tak af waarop we zitten. De machthebbers op kop.
Guy – Vrij Onderzoek
In de Kalama-Sutta onderwijst de Boeddha zijn criteria om de ware Dhamma te onderscheiden van valse leringen. Hij predikte deze weergaloze ode aan het Vrij Onderzoek in het godvergeten plaatsje Kessaputta, de toenmalige hoofdstad van de Kalama-stam.
Guy – Dhamma zonder woorden
Dhamma.
Over de Lotus-soetra (23): De parabel van de man die naar water graaft
Volgens de Boeddha bereikt iedereen ooit zelf het boeddhaschap. Hij belooft dat zelfs, en echt … aan iedereen! Nu is ‘ooit’ een begrip dat qua uitleg oneindig rekbaar is en het kan daarom zowel ‘zeer zeer binnenkort in het huidige leven’ betekenen als ‘over zeer zeer vele levens, dus zeg maar over een paar miljard jaar’. Je hebt er daardoor vrijwel niets aan. ‘Ooit’ is een nietszeggend begrip. Maar het is niet nooit! Dat dan weer wel.
Guy – Kom en kijk (P. ehipassiko)
De Boeddha zegt: Kom en kijk naar de Dhamma—de natuurwet. Observeer aandachtig de dingen zoals ze werkelijk zijn. En doe dit gelijkmoedig. Niet zoals je wilt of droomt dat ze zijn. Of juist niet wil of droomt dat ze zijn. Zie gelijkmoedig de wérkelijke werkelijkheid. Yatha-bhuta.
Karma kan ook in een later leven tot rijping komen
De Boeddha nuanceert de uiteenzetting over karma in het vorige sutta (2) en stelt nu dat karma uit dit leven niet altijd direct in het volgende leven gevolgen hoeft te hebben, maar ook pas in een later leven tot rijping kan komen. Daarom kunnen mensen die nu slecht leven in een hemelse wereld terechtkomen en die goed leven in de hel.
Guy – Bevrijding (P. vimutti)
Verlaat je geconditioneerde huis. Trek de thuisloosheid in. Wees je élk moment bewust dat je ademt. Dat je een deeltje bent van de stroom.
Over de Lotus-soetra (22): Vraagtekens
Om een lang verhaal beknopt weer te geven: Rahoela wordt uiteindelijk monnik en Yasodharā een non. Zij sterft twee jaar eerder dan Boeddha, op 78 jarige leeftijd, in het jaar 485 voor Christus. Uiteraard wist niemand in hun tijd dat wij dat jaartal nu zo zouden schrijven. Als boeddhist zou je ook kunnen zeggen dat wij nu in het jaar 485 + 80 + 2023 – 34 = 2554 ná Boeddha leven. Waarom die min 34? Omdat Siddharta er 6 jaar over deed om Boeddha te worden, nadat hij op 28 jarige leeftijd Yasodharā met haar baby had laten zitten.
Guy – De leegte der dingen (P. anatta)
In zijn zoektocht naar de verklaring van het menselijk lijden, naar de oorzaak van dukkha en naar de beëindiging (P. dukkha nirodha) ervan—ontweek de Boeddha elke vraag naar goddelijk bestaan of bovenaardse interventie met een in zichzelf gekeerd stilzwijgen.
De Boeddha en zijn sangha (1)
De Boeddha moest naast een spiritueel leraar ook een goede wereldse organisator zijn. Als zoon van een raja was Siddhattha in een huis opgegroeid waarin politieke en juridische kwesties de dagelijkse gespreksstof vormden. Hoewel zijn denken vooral om filosofisch-religieuze thema’s draaide, bezat hij door zijn opvoeding toch meer juridische kennis dan de andere leiders van scholen in zijn tijd.
Guy – Stroombetreding (P. sotapatti)
Stroombetreding is geen eindpunt. Geen finaliteit. Het is de start van iets volledig nieuws. Het is een transformatie. Een mutatie. Een nieuwe wording. Een geboorte. Een ’weder’- geboorte. Gotrabhu.
Over de Lotus-soetra (21): De parabel van de Parel
Wij kennen de uitdrukking: praten als Brugman. De Lotus-soetra heeft het over Poerna. Poerna is een bodhisattva met een gouden tong. Hij heeft – zoals dat hier heet – de gave van het woord. Hij is in staat om iedereen, maar dan ook letterlijk iedereen – zelfs de meest verstokte tegenstanders van boeddha’s leringen – te boeien met zijn verhalen.
Guy – Het oog van wijsheid (P. dibbacakku)
Kijk met je Derde Oog. Dit ‘oog van wijsheid’ dat onwetendheid verdrijft, dat het stof op de oogleden wegneemt, dat de wijsheid van vergankelijkheid (P. anicca) van alle geconditioneerde dingen openbaart.
Gratis e-book: Waarom proberen we ons denken te beheersen?
Je zit (bijvoorbeeld) in een leegte ruimte, verder zit daar niemand. Wie is deze persoon dan, je buurman, je vader, Nathan of simpelweg jij? Kun je dat direct zien? Maar daarbij ben je ook voor de volle 100% de waarnemer, het zogenaamde ik.
Guy – Buddharupa
Minimalisme onthult de essentie. Datgene wat er echt toe doet.
Guy – De Andere Oever (P. parayana)
De Andere Oever is Ruimte. Leegte. Sunnata. De weidsheid waarin de dingen bestaan.
Guy – Volharding (P. adhitthana)
De mallemolen van het leven vormt nog steeds je deel. Bouw daarom onverstoorbaar verder aan je vormloze stupa.
Guy – Volharding (P. adhitthana)
De mallemolen van het leven vormt nog steeds je deel. Bouw daarom onverstoorbaar verder aan je vormloze stupa. Met vallen en opstaan.
Guy – Realisatie (P. pativedha)
Ervaar je boeddhanatuur. En ga de stroom in. Voluit. Word wakker. Ontwaak. Realiseer jezelf. Pativedha.
