Vele mensen zeggen dat mediteren vooral je hoofd leegmaken is, wat een onzin. Je hoofd trachten leeg te maken tijdens meditatie is als een tuin waarin je obsessief harkt en te kijkt naar elk plantje (gedachte) dat aarzelend de kop opsteekt waarna je het kordaat wiedt. Het resultaat is dat je tuin (hoofd) verandert in een dorre woestijn waar niets groeit en desolaat verlaten is een plaats die de energie uit je zuigt in je obsessieve poging elk plantje dat je nog maar ziet verschijnen de nek om te draaien, nutteloze inspanningen.
Laat plantjes groeien, bekijk ze en ga verder naar het volgende plantje dat verschijnt, oordeel niet maar verwonder je over je eigen bloeiende tuin. In het boeddhisme zegt men dikwijls dat je opkomende gedachten zijn zoals een aapje dat rond springt in een boom. Hoe meer je achter het aapje jaagt om hem stil te laten zitten hoe meer hij rent en springt van tak tot tak. Laat het aapje het aapje zijn en zijn ding doen, hij gaat vanzelf zitten … door …niets te doen. Door er achter te jagen kweek je alleen maar frustratie bij jezelf en moedeloosheid omdat de veelgeroemde meditatie je niet brengt wat je wil …verwachtingen. Tot spijt van wie benijdt en ondanks alle meesters en specialisten met elk hun eigen techniekje, verwachtingen werken niet en inspannend concentreren ook niet.
Mediteren is niet iets doen, maar net ‘niets‘ doen. Je gedachten zijn wie je bent, hoe je denkt, wil je ze veranderen, laat ze voorbijkomen, bekijk ze gerust oordeelloos en ga er in het dagelijkse leven mee aan de slaag. Meditatie lost niets op, het reikt je wel oplossingen aan maar oplossen doe jezelf. Alle andere manieren zijn voor de meesten van ons als leek nutteloos en laat ik over aan yogi’s, goeroes en andere meer onderlegde mensen als ik.
Siebe zegt
Er zijn zat mensen die mediteren maar die eigenlijk helemaal geen spiritueel doel hebben in hun leven. Ze leiden ook geen spiritueel leven. Zijn daar ook niet in geïnteresseerd. Zo iemand kan mediteren omdat ie er lekker rustig van wordt ofzo.
Maar dit gaat niet over leken-boeddhisten vind ik maar over de wereldlijke mens. De leken boeddhist heeft wel een doel, een Pad, en committeert zich ook aan voorschriften, aan de lessen, instructies. Mediteren maakt je geen boeddhist.
marc zegt
Dit is idd een terechte bemerking, meditatie is niets exclusief en wordt gepractiseerd in meerdere spirituele en andere stromingen. Mediteren is niet “een ” doel maar doe je steeds met al “doel” …dat anders is voor elkeen.Mefiteren maakt je geen “Boeddhist”, wathever that may be.😌
En Gassho
Marc
Jan Toussaint zegt
Je kunt zelf kiezen, wat goed is voor je, en misschien dat je later misschien denkt, ik zit op een iPad, leren, en mediteren gaat hand in hand, vaak met een goede coach, goeroe, yoga leraar, gewone mensen om je heen die je iets willen meegeven.
Marc zegt
Ik zal nooit het nut van een goede leraar ontkennen, echt niet, maar soms ziet men door de bomen het bos niet meer en voert niet de Dharma maar de commercialisatie of macht verbondenheid van ” leraar-zijn ” de motivatie en dat is super jammer voordegene die echt op zoek zijn naar een goede begeleiding, maar dan spreek ik vooral vanuit mijn Boeddhistische visie. Niks mis met commerciële begeleiding zolang ze de meditatie niet koppelen aan spiritualiteit of de Boeddha het uithangbord wordt van hun praktijk.maar ook dit is maar een persoonlijke mening hoor.
En Gassho😌
Pieter Ho zegt
Over welk soort meditatie gaat dit? Als je leest: ‘Laat [gedachten] voorbijkomen, bekijk ze oordeelloos’ dan denk je al snel aan de ‘bare awareness’ uit de zenmeditatie. Maar dat is zeker niet de enige meditatievorm in het boeddhisme. Is ‘naakte aandacht’ alléén voldoende? Daar kun je verschillend tegenaan kijken. Zo betoogt Theravada-monnik Thanissaro Bhikkhu dat naast ‘bare awareness’ altijd ook ‘clear comprehension’ nodig is. Met andere woorden: niet alleen waarnemen, maar ook analyseren, beoordelen en, waar nodig, veranderen. Pas dán ‘zien we dingen zoals ze zijn’. Hulpmiddelen bij dat heldere begrip zijn onder andere de boeddhistische dogma’s van de drie kenmerken en de vijf hindernissen.
Ik ben het eens met het hoofdpunt van Marc, dat ‘je hoofd leegmaken’ niet het doel moet zijn van meditatie. Inderdaad: geforceerd aan niks denken werkt niet. En al zou het je lukken om in een staat van verdoving te raken – tot dieper inzicht, loslaten, of bevrijding zal het niet voeren.
Maar er is wel degelijk een noodzaak om de geest te kalmeren en te bundelen. Zonder kalmte geen inzicht. Hoevéél kalmte is nodig? Moet je de ‘jhana’s’ bereikt hebben? En is de juiste volgorde: éérst samatha, dán vipassana? Of moet je ze afwisselen? Of zelfs tegelijk uitvoeren? En hoeveel ‘mindfulness’ moet je eigenlijk bewaren tijdens diepe kalmtemeditatie? Over deze vragen wordt verschillend gedacht, niet alleen tussen, maar ook binnen de boeddhistische stromingen. Zo legt, in het Theravada, de Birmese school meer nadruk op vipassana, en de Thaise woudtraditie in verhouding meer op samatha.
Vervolgens de zin: “Je gedachten zijn wie je bent”. Die komt mij weinig boeddhistisch over. Ik zou eerder zeggen: je gedachten zijn leeg en hebben geen eigenaar. Of iets in die strekking.
Tenslotte de afsluiting: “Meditatie lost niets op”. Nu zijn we terug bij het begin: inderdaad, ‘bare awareness’ lost niets op, het neemt alleen maar waar. Maar lost meditatie echt niks op? Je leert afstand te nemen van je gedachten. De veranderlijkheid, onvolkomenheid en onpersoonlijkheid van zaken te zien. Als bedoeld wordt: ‘het is geen magisch middel, je zult zélf aan de slag moeten’, dan ben ik het daarmee van harte eens! En dan zou ik zeggen: dat aan de slag gaan, dat geldt zowel in de meditatie als in het dagelijks leven!
Dank voor dit boeiende artikel, dat mij aanzette om m’n eigen ideeën eens op een rijtje te zetten.
marc zegt
Een inspirerende invalshoek,die ik ten zeerste kan smaken, dank je wel voor die frisse blik .🙏