Wat is de waarde van een mensenleven? Om een lang verhaal kort te maken: die is eigenlijk alleen uit te drukken in tijd. Maximaal zo’n 100 jaar dus. En aangezien tijd een verzinsel van de mens is, geldt dat evenzeer voor de waarde van een mensenleven. Daarmee wil ik niet zeggen dat een mensenleven waardeloos is, slechts dat de waarde hiervan niet uit te drukken is met woorden en concepten, hooguit met daden.

Op het sterfbed doet het er alleen toe hoe je vanuit het heden op je leven terugkijkt. Hoeveel bevrediging je herinneringen je geven, of juist niet. En als dat niet tot de mogelijkheden behoort, omdat het leven plotseling door rampspoed eindigt, dan… tja, daar kan ik slechts naar gissen. Waarschijnlijk zullen anderen beoordelen of wat je hebt gedaan er toe deed. Of het verruilen van het tijdelijke voor het eeuwige een vloek is of een zegen.

Onlangs werd ik wakker met sirenes in alle soorten en maten die bij mij de straat in reden. Ze kwamen niet voor mij, maar voor een anoniem persoon in het gebouw aan de overkant van de straat. Eén nieuwsgierige blik door de gordijnen kon ik niet laten, maar veel wijzer werd ik er niet van. In de door flitslampen verlichte ochtendschemer kroop ik terug onder de warme dekens. Later op de dag keek ik opnieuw naar buiten. Een zwarte bestelbus stond voor het pand geparkeerd. Toen er een brancard met afgesloten grijze zak naar buiten rolde en in de bus werd geplaatst, besefte ik dat alle stampij niet had mogen baten. Op balkons stonden vrouwen met hoofddoeken te wenen. Turkse tranen verschillen niet van Nederlandse tranen, dacht ik bij mezelf. Net zo min als Irakees bloed verschilt van Amerikaans bloed, net zo min als Israëlische zonen van Palestijnse zonen verschillen, net zo min als Noord-Koreaanse trots verschilt van Zuid-Koreaanse trots.

Onze geest ziet overal onderscheid en verschil, maar in werkelijkheid is er slechts variabele eenheid, zoals het magische schouwspel van een kaleidoscoop. Variatie die smaak geeft aan het leven, soms bitter, soms zoet. Als alle objecten in onze waarneming blauw waren als de hemel, dan zagen we geen kleur. We bestaan bij gratie van diversiteit, we leven bij gratie van dood en verderf. Dat we het zaaien is niet nodig, vergankelijkheid zaait zichzelf. Het leven leeft, de oceaan oceaant, een boom boomt, een duif duift, de politiek politiekt, de Boeddhistische Omroep roept om, en Ferry, die Ferryt. De waarom-vraag geeft alleen maar hoofdpijn. De hoe-vraag biedt op z’n best vermaak. De hoelang-vraag is niet relevant. Als niets er toe doet, als niet iets er toe doet, doet alles er toe. Wat een hemels genot.

© Copyright (kuch kuch) Boeddhistische Omroep Stichting / Ferry van Haastert