• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Henk – Houvast

Henk – Houvast

10 december 2024 door Henk van Kalken

‘Als de advent start, begin ik de dag met een lach.’
Dat zegt Natasja Limmen. Advent is een periode voorafgaand aan de kerst. Natasja  zit, volgens een artikeltje van de NOS, al in oktober gereed om elke dag een vakje van de bijbehorende kalender te openen en jezelf een cadeautje te geven. Een soort sigaar uit eigen doos, als ik het goed begrijp.
Advent: een in betekenis toenemend commercieel verschijnsel gericht op het zelf. Er heeft zich zelfs een heuse psycholoog over het fenomeen gebogen, ene Anne… weet ik niet meer, die verklaart dat het dagelijks openen van een vakje rust geeft en zelfs helend kan werken. Tsja… het gebruik van bedrukt toiletpapier kan ook helend werken voor hen die vinden dat bedrukt toiletpapier beter schoonveegt dan onbedrukt.

Anne vindt dat zo’n adventskalender zelfs zekerheid biedt. Die Anne toch. Mensen verzinnen de gekste dingen. De commercieverdwazing gaat zelfs zover, dat er adventskalenders met seksspeeltjes op de markt zijn. Hiermee krijgt het begrip ‘houvast’ een ietwat dubbelzinnige betekenis, maar genoeg over die adventskalenders. Wat ik eruit filter, tenminste, uit Anne’s toelichting, is het begrip ‘houvast.’ Zekerheid. Iets om je aan vast te klampen. Wij mensen, schepselen Gods, hebben dat nodig om het dagelijks leven aan te kunnen, sprak een bevlogen meneer ooit in een Tv-uitzending van de EO. Uiteraard raadde hij de kudde aan om die houvast in, zoals hij zei, ‘Den Heere’ te zoeken.

Grappig toch, terwijl één van de belangrijkste dingen die ik leerde toen ik, vol drempelvrees, mijn eerste schreden op het boeddhistische pad zette, dat er niets is om je aan vast te houden. Ook geen Heere. Onbewust zoek ik toch in dit leven naar houvasten, maar leer onderwijl dat ik permanent in het luchtledige grijp. Zelfs een keiharde stof als diamant is aan verandering onderhevig. Het duurt weliswaar even, maar tijdsindeling die we bedacht hebben bestaat tenslotte ook niet echt. De Drie Tijden, heden, verleden en toekomst zijn tenslotte slechts voortbrengselen van de denkende geest. Niets, helemaal niets in het universum is blijvend, maar het onverbeterlijke verschijnsel Mens wil niettemin stoffelijke en onstoffelijke zaken om zich aan vast te klampen. Zo willen we zekerheid over inkomen, huis, relatie(s), gezondheid, en als het even kan zelfs leven en dood. We sluiten er zelfs contracten op af bij de verzekeringsmaatschappijen. Ik doe wel eens oefeningen waarin ik mijn stoffelijk lichaam voorstel als volkomen transparant, niet-materieel, waardoor je het als vanzelfsprekend aanvaart dat je je niet anders dan tijdelijk aan het fysiek kunt vastklampen.

Dat geeft een paradoxaal gevoel van zekerheid, een soort spirituele houvast. De zekerheid dat we ons druk om niks maken. Zoiets als de herkenning wat in elke bevrijdingsleer geldt: dat de identiteit niet inherent bestaat. Dat alle verschijnselen niet zelfstandig kunnen bestaan en derhalve leeg zijn. Dit alles waargenomen door een waarnemer die niet werkelijk bestaat. Mensen zoeken daarnaast in het normale leven houvasten in concepten die even onbereikbaar zijn als onrealistisch. Oorlog als conflictoplossing. Vrede is er ook zo een. Vanaf het moment – en zelfs lang daarvoor –  dat we uit de bomen kwamen en uit de grotten kropen roepen idealisten dat we in vrede moeten leven. Al duizenden jaren lang. Vrede wil je met tien vingers en meer vastgrijpen, omarmen  en tegen je aanhouden. Maar: vrede is per definitie onbereikbaar omdat er te weinig mensen zijn die vrede in zichzelf vinden, zei mijn leraar ooit. Dus vonden we politici uit die dat voor ons in parlementen en op internationale diners moesten gaan regelen. Met als resultaat twee wereldoorlogen, terwijl de derde al decennia lang bezig is, zij het in gefragmenteerde vorm. Politici verdelen de wereld in hen die het met ze eens zijn, en die zijn dus goed, en zij die dat niet zijn, en die zijn dus niet goed. Of zelfs slecht.

Neem onze eigen (nou ja, eigen bij wijze van spreken dan) Geert Wilders, die dweept met Israël. Een land wiens bevolking de holocaust heeft moeten doorstaan, en dat nu genocide pleegt in de Gazastrook en andere gebieden. Geert koestert een pathologisch aandoende haat tegen de islam. Hoewel hij zelf agnost schijnt te zijn refereert hij regelmatig aan de joods-christelijke traditie waarop ons land gefundeerd is. Aan dat idee klampt hij zich vast alsof zijn leven ervan afhangt. Hij is een slimme man, die zou kunnen weten, dat zijn verkrampte houvast onzin is. Maar ontneem Geert zijn idee en zijn haar zal er spontaan zijn houvast aan het hoofd door verliezen en uitvallen. Nutteloos, trouwens, want hoe zat dat ook maar weer met die vos en zijn haaruitval?

Nee, vanuit welke invalshoek je het ook bekijkt, er bestaat niet zoiets als houvast in het leven. Dat is slechts een idee van de denkende geest. Tot ik erin geslaagd ben om me van dit concept los te maken richt ik me maar op de Hartsutra. U weet wel, die van vorm is leegte, leegte is vorm, en geen oog, geen oor, geen neus, enzovoort. En daar hou ik me dan maar aan vast.

Categorie: Boeddhisme, Columns, Henk van Kalken, Krijgsmacht, Mensenrechten Tags: advent, EO, Geert Wilders, houvast, Israel, oorlog

Lees ook:

  1. Het jaar 2023 – dag 284 – onwetendheid
  2. Taigu – Percepties over Palestina, een essay voor boeddhisten
  3. Het jaar 2023 – dag 271 – turnturnturn
  4. VrijdagZindag- Verklaren ≠ goedpraten

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Siebe zegt

    10 december 2024 om 13:06

    Mooi gesproken. De lessen van de Boeddha worden ook gezien als een vlot dat je ook weer achter je laat als het zijn doel gediend heeft.

  2. Wouter ter Braake zegt

    10 december 2024 om 19:08

    Prachtig Henk. Je biedt mij met jouw woorden houvast….

  3. Henk van van Kalken zegt

    11 december 2024 om 12:37

    Dank, Wouter. Vergeet niet om die houvast tijdig weer los te laten…

  4. Wouter ter Braake zegt

    11 december 2024 om 19:09

    Beste Henk, ik ben van God los. Mijn geest is weer overal en nergens…

    • Henk van van Kalken zegt

      12 december 2024 om 13:39

      Geen punt, Wouter. Wel oppassen dat je niet in één of andere dimensie verdwaalt. En schrijf nog eens en column.

Primaire Sidebar

Door:

Henk van Kalken

Henk van Kalken heeft affiniteit met het boeddhisme (Kagyu) en is dzogchenpractitioner. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Seks: Joodse posities in Joods Museum Amsterdam
    • Paus Leo XIV – ‘help ook elkaar om bruggen te bouwen – met dialoog, met ontmoeting’
    • Aardbeving van magnitude 3,7 schokt Tibet
    • Vrijdag Zindag – Wat Schoof had willen zeggen
    • Je kunt niet gezond zijn op een zieke planeet

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.