• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dansen met je ego (1) – Hoe ontstaat je Ego?

Dansen met je ego (1) – Hoe ontstaat je Ego?

9 november 2024 door gastauteur

Als je wordt geboren heb je nog geen zelfbeeld, geen zelfbewustzijn en weet je niet wie je bent. Maar je bent er wel.

In dit beginnende mensenleven heb je nog geen enkele ervaring gehad en ben je wat dat betreft een onbeschreven blad. Je hebt geen kattenkwaad uitgehaald, bent niet verliefd geweest en hebt nog niet ontdekt dat je rode bieten niet lekker vindt. Je bent een totale oorspronkelijkheid die nog niet is benoemd, maar die we voor het gemak de naam IK (met hoofdletters) geven.

Dat IK heeft wel veel potentieel, talenten, sterke- en zwakke kanten. Die zijn genetisch bepaald. Veel daarvan heb je gekregen van je voorouders, zoals de kleur van je haar en je ogen, of je lang en slank zult worden of kort en gespierd en of je muzikaal bent of toondoof. Maar je hebt ook eigenschappen die uniek van jou zijn.

Je bent een jong mensenkind dat allereerst instinctief een tepel zoekt omdat je honger hebt en gaat huilen als je die niet kan vinden. Een van de eerste dingen die je als baby steeds hoort is je naam. En langzaam begint het tot je door te dringen dat je kennelijk Marjolein bent of Alexander. Dat is de eerste bouwsteen van je Ego. Er is een goede kans dat je de rest van je leven op de vraag: Wie ben je? antwoordt met: Marjolein, of Alexander, en dat je je daarmee ook voorstelt aan andere mensen. Het is je eerste identiteit in het leven.

De tweede is meestal dat je leert dat je een meisje of een jongen bent. Hierna volgen de identiteiten in rap tempo elkaar op. Je bent telg van een familie waarvan velen dezelfde achternaam hebben en jij ook. Je leert dat je behalve kind van je ouders ook broer of zus bent en neef of nicht en kleinkind. Naarmate je ouder en volwassen wordt, kent men je als leerling van een bepaalde school of student bij een instituut. Men weet bij welke sportclub je hoort en wat je beroep is. Je leert dat je dat allemaal bent en daarmee zijn het allemaal stukjes Ego.

Er zijn identiteiten die je je hele leven houdt, zoals bijvoorbeeld kind van je vader en moeder, maar ook een heleboel die kortstondig en tijdelijk zijn en voortdurend wisselen. Bij elke identiteit hoort een bepaald gedrag of houding. Een rol die je speelt. Laten we als voorbeeld een dag nemen in het leven van Marjolein, getrouwd met Peter. Samen hebben ze twee kinderen en ze heeft een zelfstandige baan.

De wekker gaat af en Marjolein wordt wakker naast Peter. Ze schiet in de rol van echtgenote, kijkt of hij ook wakker is en zegt dat ze de kinderen gaat wekken en ontbijt maken. Bij de kinderen is ze de moeder en tegelijkertijd de echtgenote wanneer Peter beneden komt. Zodra ze man en kinderen op tijd het huis heeft uitgewerkt, stapt ze in haar kleine Fiat 500 en rijdt naar haar werk. Onderweg is ze een vrouw achter het stuur en deelneemster aan het verkeer. Zodra ze uitstapt op de parkeerplaats wordt ze een voetganger die moet uitkijken bij het oversteken. Op het werk speelt ze voortdurend wisselende rollen, naar haar collega’s, naar de directeur en naar de buitenwacht. Wanneer tussendoor een goede kennis opbelt, is ze aan de telefoon de vriendin.

Het spelen van al die steeds wisselende identiteiten is als het voortdurend aan- en uittrekken van jassen, jasjes en jacks die aan een kapstok hangen. Daar passen soms ook hoeden, petten of mutsen bij. Maar de vraag is: wie of wat is de kapstok?

Het is je IK dat geleerd heeft te denken dat je al die identiteiten ook werkelijk bent. Het zijn als kleine ‘ikjes’ die aan de grote IK worden opgehangen. Die rollen moet je leren spelen om goed te kunnen functioneren in de maatschappij en in je cultuur. Het wordt je allemaal bijgebracht door je ouders, op school, bij de sportclub, enz. Dat heet opvoeding.

Opvoeding zou je ook een conditionering kunnen noemen en kan in verschillende culturen anders zijn.

Word je in Nederland geboren, dan leer je bijvoorbeeld eten met mes en vork. Je moet met twee woorden spreken als je beleefd wilt zijn en dankjewel zeggen als je iets krijgt of wanneer iemand iets voor je doet. Maar staat je wieg bijvoorbeeld in Japan, dan leer je zitten op een tatami-mat in plaats van op een stoel. Je eet met stokjes en je oefent je in de kunst van het correct buigen volgens maatschappelijk protocol. Een kind in India evenwel leert eten met de vingers van de rechterhand en hoe het balletjes maakt van rijst met curry, om die met de duim in de mond wippen.

Zo heeft elke cultuur en maatschappij zijn eigen gewoontes en rolpatronen die nodig zijn om soepel te kunnen bewegen en navigeren in het dagelijks leven. Elk van die rollen hoort bij een identiteit en is een deel van je Ego.

Nationaliteit en religie zijn ingrijpende maatschappelijke en culturele identiteiten. Het zijn groepsidentiteiten die een belangrijk deel van je Ego kunnen vormen en waarmee je gemanipuleerd kunt worden tot daden waar je anders niet toe zou komen. Je bent bijvoorbeeld een Nederlander en iemand zegt dat alle Nederlanders lafbekken zijn. Dat raakt je en je kunt kwaad worden. Maar als iemand zegt dat alle Eskimo’s lafbekken zijn zal het je een zorg zijn, want je bent geen Eskimo; je identificeert je daar niet mee.

Veel ernstiger kan het zijn wanneer je land wordt aangevallen, want dan wordt jij aangevallen en ga je vechten. De geschiedenis is vol voorbeelden van jonge mensen, soms duizenden, die er toe worden gebracht om andere jonge mensen te vermoorden die ze niet eens kennen.

Religies kunnen op dezelfde manier manipuleren. Daarvan zijn voorbeelden genoeg in heden en verleden, van kruistochten tot cartoons.

Wordt vervolgd.

Deze tekst is afkomstig uit het boek van Sanatan de Jongh Swemer, Dansen met je Ego. Copyright © 2021 Sanatan de Jongh Swemer (tekst en tekeningen) en voor deze uitgave Boekencoöperatie Nederland U.A. Een uitgave van Artscience, onderdeel van de Boekencoöperatie Omslag, opmaak: Ewout Storm van Leeuwen.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
boekcoop@gmail.com
www.boekencooperatie.nl
ISBN 9789492079541 (papieren boek)
ISBN 9789492079558 (e-boek)

Categorie: Boeddhisme, Columns, Geluk, Sanatan de Jongh Swemer Tags: aanvallen, dansen met je ego, ego, identiteit, ik, Sanatan de Jongh Swemer, vechten

Lees ook:

  1. Dansen met je ego (1) – Hoe ontstaat je Ego?
  2. Boekbespreking – Dansen met je ego
  3. Dansen met je ego – Samenvattend verder
  4. Dansen met je ego (2) – Ben je wel je lichaam?

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het pad uit het woord
    • Het jaar 2025 – dag 128 – eigen vrijheid eerst
    • Boeken – De Vallei van Troost
    • ‘Gebruik de rechter niet als zondebok voor falend beleid’
    • Boeddha’s pleegmoeder is een voorbeeld voor boeddhisten op Moederdag

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.