Schrijven over leven is slechts een spatie, twee millimeter witte ruimte, verwijderd van schrijven over overleven. Een kleine witte ruimte maakt een wezenlijk verschil in een tekst, een nog kleinere ruimte kan het verschil maken tussen leven en dood.
De groei van een tumor is soms met het blote oog niet te zien maar met de geavanceerde apparatuur van vandaag wel. Het zou voor mij veel rustiger zijn geweest als me verteld was dat bij de laatste scan de tumor even groot zou zijn gebleven dan dat ik nu te horen kreeg dat er een minimale groei is. Dat laatste zet allerlei gedachten in beweging, zoals, kennelijk slaat de behandeling niet goed aan, kennelijk is de kanker nu, na negen maanden al door de groeiremmende werking die de medicatie zou moeten hebben heen gebroken en wordt het toch aftellen van maanden. Moet ik dan wel de volgende injectie laten zetten die een half jaar zou moeten werken met alle nare bijwerkingen van dien.
Overleven
En ja, dan heb ik die volgende stap gezet, de injectie is gezet, wetend dat de bijwerkingen zullen blijven waarvan de lastigste de vele, vele opvliegers zowel overdag als ‘s nachts zijn. Ook ga ik cognitief achteruit. Waar ik het leuk vond om met cijfers te spelen, financieel dingen goed geregeld te hebben, is die interesse er niet meer, kan ik het zelfs niet meer.
Vermoeidheid is een andere bijwerking die me parten speelt, zeker in deze warmte. En zo zijn er nog meer. Is dit dan overleven? Nee en ja. Bij overleven denken we vaak in termen als ‘hij of zij heeft het overleefd’. Vaak heeft overleven een negatieve bijklank gerelateerd aan iets ergs dat iemand is overkomen. Overleven is ook door-leven ondanks wat je overkomt, ondanks alles dat er is en dat wat erg naar kan zijn.
Staan we eigenlijk niet allemaal in de ‘overleef-stand’? Wanneer we ons bewust zijn hoe we leven, in welke omstandigheden we leven, welke gevaren er om ons heen zijn, en als we die ons allemaal aantrekken dan wordt het inderdaad ‘het negatieve’ overleven. Als we echter in bewuste aandacht kunnen leven, voorbij angst en ons ieder moment bewust (kunnen) zijn van het wonder dat we leven, het wonder van het leven, dat we kunnen genieten van wat de natuur ons aanreikt en wat onze familieleden, vrienden en kennissen voor ons betekenen dan ziet overleven er anders uit. Overleven is dan Leven.
Laten we eens kijken wat Thich Nhat Hanh (Thay) er over schrijft:
‘In het boeddhisme geldt dat de grootste bevrijding die we kunnen krijgen het aanraken van Nirvana is, waar de niet-angst deel geworden is van het dagelijks leven.
We hebben grote angst in ons binnenste. We zijn voor van alles bang – voor de dood, voor alleen zijn, voor verandering. De oefening van bewuste aandacht helpt ons in aanraking te komen met niet-angst.
Alleen hier kun je de totale bevrijding, het totale geluk ervaren. Nirwana is het fundament van ons wezen, zoals water beschouwd wordt als de essentie van alle golven.’
Gaat het er niet gewoon om dat we durven te leven?!
