• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Wijsheid in de taal

Wijsheid in de taal

19 juli 2021 door Dharmapelgrim

Boeddha is nooit boeddhist geweest. Hij hing het boeddhisme niet aan, en hing zeker niet aan zichzelf. Stel je voor! Hij, die ons leerde nergens aan te gaan hangen, maar juist alles los te laten… hoe zou hij?

Misschien snap ik het niet. Er zijn nu ongetwijfeld lieden die dat vol overtuiging roepen: ‘Dharmapelgrim begrijpt het niet!’ Klopt. Ik ‘grijp’ nergens naar en probeer ook niets te be-grijpen, Laat alles maar zijn wat het is, vrij, los, in ieder geval niet vastgelegd door iemand die er grip op wil krijgen, hebben en houden. Of Boeddha het daarmee eens is? Geen idee. Het boeit me niet. Weer zo’n woord: ‘boeien’. ‘Overtuiging is trouwens ook interessant. Er zit meer wijsheid in taal dan veel mensen denken.

‘Een tuig’ is een samenstelsel van riemen, touwen, koorden of wat dan ook waarmee je bijvoorbeeld een paard in toom kunt houden of zeilen die wind vangen (zeilschip). Een overtuiging is een samenstelsel van opvattingen waarmee je het paard in je eigen hoofd kunt sturen (zeg maar: jouw ‘wilde ideeën’), of de zeilen van je geest, die jou anders alle kant op laten gaan (mensen met ‘overtuigingen’ waaien niet met alle winden mee, toch?). Als je ergens van ‘overtuigd’ bent, kun je geen kant meer op – behalve de kant die is vastgelegd door alle gedachten-riemen, gedachten-touwen en gedachten-banden die je zelf hebt geknoopt. Over familiebanden maar niet te spreken. Ik ben nergens van overtuigd (denk ik), en mocht ik desondanks toch ergens in mij een overtuiging tegenkomen, dan beloof ik bij deze mij daarvan te bevrijden. Hoe fanatiek en wanneer ik dat precies doe, weet ik echter niet. Misschien direct.

Misschien … als ik durf.

Tuig is ook volk dat – vriendelijk uitgedrukt – niet bepaald de hoogste morele standaarden hanteert. Maar ja… zo’n opmerking roept ook weer vragen op. Wat zijn bijvoorbeeld de hoogste morele standaarden en wie bepaalt die? Jij? Ik niet! Ik volg mijn moreel kompas, maar of die altijd de hoogste waarden aanwijzen? Op dit punt ben ik overtuigd! Dat wil zeggen: over het punt heen waarop ik mij door anderen hún hoogste morele waarden laat opdringen. Niemand hoeft mij zijn of haar hoogste waarden door de strot te duwen. Boeddha doet het ook niet. Zo ervaar ik dat. Boeddha’s hoogste waarden boeien me niet. Dat wil zeggen: ze ketenen mij niet. Ze leggen mij niet vast. Ze perken mijn handelsvrijheid niet in. Ze houden zelfs mijn aandacht niet vast. Geen seconde. Want dat is wat boeien betekent: ketenen, vastleggen, vasthouden, beperken …

Taal zit vol wijsheid, en die wijsheid is er niet toevallig in terecht gekomen. Die wijsheid is er door miljoenen taalgebruikers door de eeuwen heen in gebracht, en wat niet (langer) wijs was / is, is er vanzelf door nieuwe taalgebruikers weer uit gefilterd. Vaak zonder er één moment over na te denken. Wat denk of voel je zelf bij woorden als: stijfkop; onbuigzaam; hardleers? En bij uitdrukkingen als: je poot stijf houden; alles van je af laten glijden; zachtaardig zijn? Mag ik je een advies geven: ga de taal die jij gebruikt ‘proeven’. Ga ermee spelen.

Boeddha is nooit boeddhist geweest.
Geen enkele Boeddha is boeddhist!

Boeddhisten laten zich boeien door wat zij menen dat Boeddha’s hen leren. Ze laten zich door leraren en gestudeerde uitleggers van soetra’s overtuigen…

Bevrijd jezelf!

Categorie: Boeddhisme, Columns, Dharmapelgrim, Geluk Tags: Bevrijding, overtuigen, tal, tekst, tuig, woorden

Lees ook:

  1. Wat is de betekenis van ‘rishi’? Antwoorden op levensvragen
  2. Dharmapelgrim – Over woordgebruik
  3. Dharmapelgrim – Over woordgebruik
  4. Baptisme en boeddhisme

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Giel Geldof zegt

    20 juli 2021 om 09:05

    Heel mooie tekst Dankjewel

  2. Joppe zegt

    20 juli 2021 om 10:35

    Geweldig stuk.

    Think for yourself and ask yourself, what is true.
    De enige weg.
    Ik ben ook geen boeddhist meer. :)

    Dank voor dit mooie artikel.

  3. Joost zegt

    20 juli 2021 om 19:19

    Wat is de enige weg, en waarvan moet ik mezelf bevrijden. Mag ik dat hier vragen?

    • DHARMAPELGRIM zegt

      21 juli 2021 om 07:00

      Vragen mag altijd.
      De enige weg is de weg waar je zelf op staat, dus niet die van een ander. En begin er maar mee jezelf te bevrijden van het idee dat er iets te bevrijden valt.

Primaire Sidebar

Door:

Dharmapelgrim

Probeert sinds zijn 16de jaar het Edele Achtvoudige pad te volgen. Dat lukt hem met vallen en opstaan, waarbij hij zichzelf voorhoudt dat hij dat pad tot het einde zal gaan, zolang hij maar één keer vaker opstaat dan valt. Iedereen die de dharma beoefent is een pelgrim op zijn eigen weg. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Sodis – de virtuele denkster 527
    • Officiële lancering van het herintroductieproject van de Gele Komkommer
    • ‘Politiek signaal’ Veldkamp helpt Palestijnen in Gaza niet
    • B’eter Groene goddelijke salade
    • Jules – Misplaatste geestdrift

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.