• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Het edele zoeken: reflecties op de Ariyapariyesana soetra

16 oktober 2019 door Ujukarin

Dit praatje zoomt in op enkele thema’s van de soetra. Ik heb mezelf gebaseerd op de gedrukte Nederlandstalige uitgave, maar omdat die niet online staat voor de boekloze BD-lezers als hulp een verwijzing naar één der Engelse vertalingen.

https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.026.than.html

Je kunt de soetra grofweg in zeven stukken opsplitsen.

  1. Intro, de obligate uitleg onder welke omstandigheden Boeddha deze uitleg gaf.
  2. Onderscheid tussen edel en onedel zoeken
  3. Begin van ascetisch leven, ontmoeten van Alara Kalama en Udakka
  4. Verlichting en inspiratie om les te gaan geven
  5. Ontmoeting met Upaka en de vijf asceten
  6. Bekering van de ssceten
  7. Vervolg, met min of meer uitleg van het Spiralen Pad.

Op een paar van die stukken gaan we nader in.

3) – Keuze voor ascetisme en de juiste leraar

Toen nog Gautama maakte een vrij radicale levenskeuze. In het toenmalige India, en zeker voor een stamhoofd-zoon met een redelijk voorbestemd levenspad, vermoedelijk de enige manier om spiritueel vooruit te komen. Maar voor ons in het hier en nu is extreem ascetisme, verlaten van huis en haard, veelal niet de juiste keuze – de verschillen met het toenmalige India zijn te groot. Veel meer moet je net als Gautama kijken wat er behulpzaam en wat onbehulpzaam is aan je huidige levensstijl. Als er een stuk inzicht komt dat jouw leven in de oude identiteit niet klopt, dan volgt het voornemen om te veranderen. In een enkel geval kan dat echt verlaten van huis en haard zijn, door bijvoorbeeld toetreden tot een boeddhistische leef- en werkgemeenschap. Maar in de meeste gevallen kijk je gewoon wat er nodig is om een identiteit te ontwikkelen die meer in lijn is met Boeddha’s adviezen. Dus stapsgewijs meer ethisch en minder materialistisch leven, en noem maar wat andere waarden op.

Een volgend thema in dit stuk soetra is het verblijf bij Alara Kalama en Udakka. De frase die Kalama uit na een aantal maanden studentschap is mooi: “Dus, zoals ik ben, zo ben jij en zoals jij bent, zo ben ik. Kom nu, vriend, laten wij samen deze gemeenschap leiden.”

Gautama constateerde echter dat Kalama hem wel degelijk veel geleerd had, maar dat diens leer hen beiden en alle andere studenten niet tot de ‘toestand van onovertroffen ware vrede’ gebracht had. En trok weer verder. Ook hieruit kunnen we lessen trekken voor het hier en nu. Zoals het nooit vergeten van Boeddha’s aansporing Ehipassiko: Kom en zie voor jezelf. Plan regelmatig in je spirituele leven een ‘sanity check’: passen de beoefeningen, studies en vriendschappen waar je op dit moment tijd in steekt wel bij je huidige ontwikkelfase? Zijn de keuzen die je vaak al jaren terug maakte nog steeds geldig? Stel deze vraag aan jezelf en je spirituele vrienden/dinnen, maar zeker ook aan enkele ‘relatieve buitenstaanders’ zoals sanghaleden-op-afstand of zelfs familieleden of schoolvrienden. En net als bij de vorige vraag – kijk wat er nu nodig is om spiritueel vooruit te komen, en stuur bij waar dat nodig is…

4) Compassie voor de wereld

Na het bereiken van verlichting zag Boeddha-voorheen-Gautama hoe lastig het zou worden om mensen deze leer zodanig uit te leggen dat ze er écht iets mee gingen doen. En verschijnt Brahma Sahampati, een der voornaamste ‘Goden’, aan Boeddha om te vertellen dat sommige mensen slechts weinig stof in de ogen hebben, en ontvankelijk konden zijn voor de dharma. Waarna Boeddha besloot om zijn ervaringen te gaan delen.

Voor het hier en nu zou je dit kunnen interpreteren als een aantal van de innerlijke stemmetjes, die jou en mij zo af en toe eigen zijn. Er zijn enigszins vermoeide en teleurgestelde stemmetjes bij, die je influisteren ‘denk nu eerst maar eens aan jezelf, al dat idealisme gaat je nog een burn-out bezorgen’. En er zijn ook heilig-vuur stemmetjes, die blijven geloven in een betere wereld en je bijvoorbeeld eraan herinneren hoeveel van je levensgeluk aan anderen te danken is; wat toch wel enige morele plicht aan jou geeft om anderen weer wat gelukkiger te willen maken? Met andere woorden, de stemmetjes van compassie/mededogen. Net zoals Boeddha dat een kernpunt van zijn leer maakte is het ook logisch dat dit in ons een factor van belang blijft…

5) Zender en ontvanger – ontvankelijkheid

In zijn latere zwervende bestaan kwam Boeddha ook wel eens ‘andersdenkenden’ tegen die niet open stonden voor zijn leer, of hem zelfs openlijk verwensingen toewierpen. Maar ook de allereerste mens die hij tegenkwam, Upaka, luisterde hem met stijgende verbazing aan en liep daarna hoofdschuddend verder. De tekst meldt slechts dat hij tot de Ajivika-school behoorde, en dat hij het gesprek begon omdat hij bij Boeddha een heldere uitstraling, zuiverheid en puurheid bemerkte. Maar i.t.t. vele anderen die Boeddha later ontmoette, geregeld met een nóg meer kritische starthouding dan Upaka, maakte Boeddha geen indruk op hem.

Het is misschien slechts een voetnoot in de soetra, maar evenzeer relevant voor ons als alle wijze lessen van Boeddha zelf. Als je met anderen over jouw ideëen en ervaringen praat, dan is het handig als ze er voor open staan. En in het bereiken van een dialoog is het nuttig als je ook wedervragen stelt, interesse toont in hun achtergronden, ja zelfs enigszins ontvankelijk bent voor correcte stukken in wat ZIJ aan ideëen hebben. Ook een verlichte, die alles weet en doorziet, kan daarin ontvankelijk zijn (zoals Boeddha ook in veel andere gevallen was) dus wij niet-verlichte volgelingen zouden zeker ontvankelijkheid moeten tonen!

6) Sraddha (vertrouwen)

Dat Boeddha de vijf asceten uiteindelijk overtuigde met het concept van de vier Edele Waarheden lezen we niet in deze maar in andere soetras. Een niet onbelangrijk detail is echter dat hij eerst de kans om überhaupt meer dan enkele zinnen tot hen te mogen spreken moest verdienen! En dat is hier in de soetra mooi uitgelegd. Hun grote wantrouwen was gebaseerd op hun inschatting van wat hij enkele maanden eerder deed -de gedeelde strenge ascese inruilen voor een milder regime. En Boeddha ontkende de ‘zwaarte’ van het meningsverschil, ontkende dat hij materiële overvloed gekozen had. Maar vooral deed hij een beroep op hun ervaringen met hem: ‘Herinneren jullie je dat ik ooit in het verleden zo’n belangrijke uitspraak tegenover jullie gedaan heb?’ En daarmee, doordat ze toch nog een greintje vertrouwen hadden in de goede bedoelingen van Boeddha, bereikte hij een nét voldoende luisterend oor om te kunnen beginnen met zijn uitleg.

Ook dit is weer een les voor ons. Ook al is een stukje van dharma voor ons totaal ongeloofwaardig, ook al is een leraar/lerares op het eerste gezicht geen inspiratie – enige tijd om het écht te onderzoeken, een enkele avond of dag die persoon aanhoren, kunnen we toch wel opbrengen? Dit zijn we min of meer verplicht aan Boeddha – een ieder die zegt hem te volgen zou inspiratie voor ons kunnen zijn. Ehipassiko, kom en zie voor jezelf!

Moge deze bescheiden reflecties jou helpen om nog meer inspiratie van Boeddha’s leven te krijgen!

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Dharma en filosofie Tags: Ariyapariyesana soetra, Boeddha, Ehipassiko, Gautama, Kalama, lessen trekken, ontwikkeling, ujukarin

Lees ook:

  1. Mudita: vreugdevol spiritueel een-tweetje
  2. Soetra over Vol-Ledigheid anno 2013
  3. De anti-consensusboeddhist
  4. Franciscus van Assisi. Mysticus van nabijheid.

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ujukarin

Ujukarin is lid van de Triratna Boeddhistische Orde. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 22 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 23 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 24 januari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 24 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 25 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 21 – misselijk
  • Corona – blijf thuis en in leven
  • NU’91: ‘Stel tweede dosis coronavaccin niet uit’
  • De boze koning verjaagd
  • ‘Minister draagt schutter Cevdat Y. nu wel voor bij de koning voor gratie’

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens