• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Het edele zoeken: reflecties op de Ariyapariyesana soetra

Het edele zoeken: reflecties op de Ariyapariyesana soetra

16 oktober 2019 door Ujukarin

Dit praatje zoomt in op enkele thema’s van de soetra. Ik heb mezelf gebaseerd op de gedrukte Nederlandstalige uitgave, maar omdat die niet online staat voor de boekloze BD-lezers als hulp een verwijzing naar één der Engelse vertalingen.

https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.026.than.html

Je kunt de soetra grofweg in zeven stukken opsplitsen.

  1. Intro, de obligate uitleg onder welke omstandigheden Boeddha deze uitleg gaf.
  2. Onderscheid tussen edel en onedel zoeken
  3. Begin van ascetisch leven, ontmoeten van Alara Kalama en Udakka
  4. Verlichting en inspiratie om les te gaan geven
  5. Ontmoeting met Upaka en de vijf asceten
  6. Bekering van de ssceten
  7. Vervolg, met min of meer uitleg van het Spiralen Pad.

Op een paar van die stukken gaan we nader in.

3) – Keuze voor ascetisme en de juiste leraar

Toen nog Gautama maakte een vrij radicale levenskeuze. In het toenmalige India, en zeker voor een stamhoofd-zoon met een redelijk voorbestemd levenspad, vermoedelijk de enige manier om spiritueel vooruit te komen. Maar voor ons in het hier en nu is extreem ascetisme, verlaten van huis en haard, veelal niet de juiste keuze – de verschillen met het toenmalige India zijn te groot. Veel meer moet je net als Gautama kijken wat er behulpzaam en wat onbehulpzaam is aan je huidige levensstijl. Als er een stuk inzicht komt dat jouw leven in de oude identiteit niet klopt, dan volgt het voornemen om te veranderen. In een enkel geval kan dat echt verlaten van huis en haard zijn, door bijvoorbeeld toetreden tot een boeddhistische leef- en werkgemeenschap. Maar in de meeste gevallen kijk je gewoon wat er nodig is om een identiteit te ontwikkelen die meer in lijn is met Boeddha’s adviezen. Dus stapsgewijs meer ethisch en minder materialistisch leven, en noem maar wat andere waarden op.

Een volgend thema in dit stuk soetra is het verblijf bij Alara Kalama en Udakka. De frase die Kalama uit na een aantal maanden studentschap is mooi: “Dus, zoals ik ben, zo ben jij en zoals jij bent, zo ben ik. Kom nu, vriend, laten wij samen deze gemeenschap leiden.”

Gautama constateerde echter dat Kalama hem wel degelijk veel geleerd had, maar dat diens leer hen beiden en alle andere studenten niet tot de ‘toestand van onovertroffen ware vrede’ gebracht had. En trok weer verder. Ook hieruit kunnen we lessen trekken voor het hier en nu. Zoals het nooit vergeten van Boeddha’s aansporing Ehipassiko: Kom en zie voor jezelf. Plan regelmatig in je spirituele leven een ‘sanity check’: passen de beoefeningen, studies en vriendschappen waar je op dit moment tijd in steekt wel bij je huidige ontwikkelfase? Zijn de keuzen die je vaak al jaren terug maakte nog steeds geldig? Stel deze vraag aan jezelf en je spirituele vrienden/dinnen, maar zeker ook aan enkele ‘relatieve buitenstaanders’ zoals sanghaleden-op-afstand of zelfs familieleden of schoolvrienden. En net als bij de vorige vraag – kijk wat er nu nodig is om spiritueel vooruit te komen, en stuur bij waar dat nodig is…

4) Compassie voor de wereld

Na het bereiken van verlichting zag Boeddha-voorheen-Gautama hoe lastig het zou worden om mensen deze leer zodanig uit te leggen dat ze er écht iets mee gingen doen. En verschijnt Brahma Sahampati, een der voornaamste ‘Goden’, aan Boeddha om te vertellen dat sommige mensen slechts weinig stof in de ogen hebben, en ontvankelijk konden zijn voor de dharma. Waarna Boeddha besloot om zijn ervaringen te gaan delen.

Voor het hier en nu zou je dit kunnen interpreteren als een aantal van de innerlijke stemmetjes, die jou en mij zo af en toe eigen zijn. Er zijn enigszins vermoeide en teleurgestelde stemmetjes bij, die je influisteren ‘denk nu eerst maar eens aan jezelf, al dat idealisme gaat je nog een burn-out bezorgen’. En er zijn ook heilig-vuur stemmetjes, die blijven geloven in een betere wereld en je bijvoorbeeld eraan herinneren hoeveel van je levensgeluk aan anderen te danken is; wat toch wel enige morele plicht aan jou geeft om anderen weer wat gelukkiger te willen maken? Met andere woorden, de stemmetjes van compassie/mededogen. Net zoals Boeddha dat een kernpunt van zijn leer maakte is het ook logisch dat dit in ons een factor van belang blijft…

5) Zender en ontvanger – ontvankelijkheid

In zijn latere zwervende bestaan kwam Boeddha ook wel eens ‘andersdenkenden’ tegen die niet open stonden voor zijn leer, of hem zelfs openlijk verwensingen toewierpen. Maar ook de allereerste mens die hij tegenkwam, Upaka, luisterde hem met stijgende verbazing aan en liep daarna hoofdschuddend verder. De tekst meldt slechts dat hij tot de Ajivika-school behoorde, en dat hij het gesprek begon omdat hij bij Boeddha een heldere uitstraling, zuiverheid en puurheid bemerkte. Maar i.t.t. vele anderen die Boeddha later ontmoette, geregeld met een nóg meer kritische starthouding dan Upaka, maakte Boeddha geen indruk op hem.

Het is misschien slechts een voetnoot in de soetra, maar evenzeer relevant voor ons als alle wijze lessen van Boeddha zelf. Als je met anderen over jouw ideëen en ervaringen praat, dan is het handig als ze er voor open staan. En in het bereiken van een dialoog is het nuttig als je ook wedervragen stelt, interesse toont in hun achtergronden, ja zelfs enigszins ontvankelijk bent voor correcte stukken in wat ZIJ aan ideëen hebben. Ook een verlichte, die alles weet en doorziet, kan daarin ontvankelijk zijn (zoals Boeddha ook in veel andere gevallen was) dus wij niet-verlichte volgelingen zouden zeker ontvankelijkheid moeten tonen!

6) Sraddha (vertrouwen)

Dat Boeddha de vijf asceten uiteindelijk overtuigde met het concept van de vier Edele Waarheden lezen we niet in deze maar in andere soetras. Een niet onbelangrijk detail is echter dat hij eerst de kans om überhaupt meer dan enkele zinnen tot hen te mogen spreken moest verdienen! En dat is hier in de soetra mooi uitgelegd. Hun grote wantrouwen was gebaseerd op hun inschatting van wat hij enkele maanden eerder deed -de gedeelde strenge ascese inruilen voor een milder regime. En Boeddha ontkende de ‘zwaarte’ van het meningsverschil, ontkende dat hij materiële overvloed gekozen had. Maar vooral deed hij een beroep op hun ervaringen met hem: ‘Herinneren jullie je dat ik ooit in het verleden zo’n belangrijke uitspraak tegenover jullie gedaan heb?’ En daarmee, doordat ze toch nog een greintje vertrouwen hadden in de goede bedoelingen van Boeddha, bereikte hij een nét voldoende luisterend oor om te kunnen beginnen met zijn uitleg.

Ook dit is weer een les voor ons. Ook al is een stukje van dharma voor ons totaal ongeloofwaardig, ook al is een leraar/lerares op het eerste gezicht geen inspiratie – enige tijd om het écht te onderzoeken, een enkele avond of dag die persoon aanhoren, kunnen we toch wel opbrengen? Dit zijn we min of meer verplicht aan Boeddha – een ieder die zegt hem te volgen zou inspiratie voor ons kunnen zijn. Ehipassiko, kom en zie voor jezelf!

Moge deze bescheiden reflecties jou helpen om nog meer inspiratie van Boeddha’s leven te krijgen!

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Dharma en filosofie Tags: Ariyapariyesana soetra, Boeddha, Ehipassiko, Gautama, Kalama, lessen trekken, ontwikkeling, ujukarin

Lees ook:

  1. Mudita: vreugdevol spiritueel een-tweetje
  2. Ehipassiko – wat de Boeddha onderwees (Paul Van hooydonck)
  3. Dharma van buiten of van binnen? Reflecties op de Mahanama soetra
  4. Wijs en onwijs – reflecties op de Kalama Sutta

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ujukarin

Ujukarin is lid van de Triratna Boeddhistische Orde. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

20 mrt
Open Les Kum Nye Yoga en meditatie | Live op ma t/m wo
20 mrt 23
21 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
21 mrt 23
21 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
21 mrt 23
Rotterdam
22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen
    • Van nul tot stil in acht tellen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens